lament seçkilərində İ.Əliyev Yeni Azərbaycan Partiyasında
- novator potensialına malik olması əsla şübhə doğurmayan
bir strukturda birləşmiş gənc siyasətçilərin ümid və tə
səvvürlərinin təcəssümü oldu.
R.Mehdiyev İ.Əliyevin siyasi davranışına xas olan və
heç bir şübhə doğurmayan fərdi üslubu «ənənələrin və yeni-
likçiliyin hədsiz dərəcədə uğurlu sintezi, Azərbaycan men-
tallığmm bütün incəliklərinə bələd olmaqla geniş dünyag
örüşünün birləşməsi» hesab edir. «Onun fəaliyyətinin güclü
tərəfi» bundan ibarətdir ki, o, «insanları sıx birləşdirməyə
və onların enerjisini akkumulyasiya etməyə qadirdir» (bu
rada və sonrakı mətndə sitatlar aşağıdakı mənbədən gətiri
lir: «Мир и национальная идея в конце XX - начале XXI
века». // Ramiz Mehdiyev. XXI əsrdə milli dövlətçilik. Ba
kı.: «XXI» Yeni nəşrlər evi, 2003. s. 234-245).
İlham Əliyev Avropa Şurası Parlament Assambleyası
nın (AŞPA) vitse-spikeri seçiləndən sonra məsələ qaldırdı
ki, Dağlıq Q arabağ narkotiklərin istehsal edildiyi yerə, ter
rorçuların bazalarının yerləşdiyi və nüvə tüllantılarının bas
dırıldığı əraziyə çevrilmişdir. İlham Əliyev qısa müddət ər
zində Azərbaycanın Strastburqdakı parlament nümayəndə
heyətini konsolidə etməyə müvəffəq olmuşdur (bax:
S.Qəndilov. İlham Əliyev dövlətçiliyimizin və müstəqilliyi
mizin uğurlu davamının təminatçısıdır. // Azərbaycan. 2003.
14 avqust). Bu nümayəndə heyətinə Yeni Azərbaycan Par
tiyasının nümayəndələri və müxalifətçi partiyalardan olan
deputatlarla yanaşı, bitərəf deputatlar da daxildir. Nümay
əndə heyətinin bütün tərkibinin bir məqsədi var - ümum
milli mənaelərin təmin edilməsi və nəzərəçarpacaq uğurlar
qazanmaq məqsədi. İlham Əliyevin xidməti ondan ibarətdir
ki, nümayəndə heyətinin mövqeyi «əlverişli ideoloji kon
turlar» kəsb etmişdir (R.Mehdiyev). İlham Əliyev əsl Azər
baycan milli dövlətçilik məktəbi keçmiş, həsəd aparılmağa
layiq intellektual potensiala malik olan gənc siyasətçidir.
Onun beynəlxalq qüfuzunu belə bir fakt inandırıcı şəkildə
təsdiq edir ki, 2003-cü il avqustun 4-də Milli Məclisin razı
lığı ilə İlham Əliyev ölkə hökumətinin başçısı təyin edilən
dən sonra dünyanın onlarca ölkəsinin, o cümlədən ABŞ-ın
və Rusiya Federasiyasının rəhbərləri ona təbriknamələr
göndərib ən səmimi arzularını bildirmişdir.
Heydər Əliyev demişdir: «Azərbaycanın gələcəyi gənclə
rə məxsusdur. Biz, Azərbaycanın bugünkü gənc nəsli üçün,
gələcək nəsillər üçün yaxşı təməl yaradırıq» (bax: Возрож
дение - XXI век. 1998. №7).
23. İlham Əliyevin siyasi ziyalılığı
İlham Əliyevə xas olan mühüm məziyyətlərdən biri də
onun siyasəti yüksək ziyalılıq mövqeyindən anlamasıdır.
1998-ci ilin oktyabr ayında verdiyi bir müsahibədə o, dövlət
əhəmiyyətli siyasi məsələlərə spekulyativ-birja mövqeyin
dən yanaşma hallarını ifşa etmişdir. Jurnalistin ona müraci
ətlə verdiyi «Bu yaxınlarda eks-spiker... Bakı-Ceyhan kə
mərinin Türkiyə üçün o qədər də böyük əhəmiyyət kəsb et
mədiyini... bəyan edib. Siz bu barədə nə deyə bilərsiniz?» -
sualına İlham Əliyev diaqnostik xarakterli aşağıdakı cavabı
vermişdir: «Bu mülahizələr hər bir əməliyyatdan nə qədər
şəxsi qazanc götürəcəyini hesablayan adamlar, yəni böyük
siyasət strategiyasından uzaq olan alverçilər üçün səciyyəvi
dir». Hlə həmin müsahibənin daha bir əlamətdar məqamını
qeyd etmək istərdik. Jurnalist deyir: «Son vaxtlar müxalifət
qəzetləri Sizi çox tənqid edir». İlham Əliyev dərhal
gülümsəyərək cavab verir: «Siz istəyirsiniz ki, onlar məni
tərifləsinlər?»
Bu cavab, siyasətin ali missiyasını xalqa və vətənə xid
mət etməkdə görən dövlətçilərlə onların opponentləri -
«bazar adamları» olan, siyasəti birjada az və ya çox dərəcə
də uğurlu oyun, müvəqqəti əldə edilən hakimiyyət səla
hiyyətlərini isə həmin oynda özlərinin qazancı hesab edən
müxalifətçilərin münasibətləri arasında nə qədər dərin bir
iiçürüm olmasını aydın göstərir. Bu təsəvvürün təbii nəticəsi
112
113
müvəqqəti vəzifə tutanların psixologiyasında təzahür edir.
Radikal müxalifətçi siyasətçilərin İlham Əliyevə h ü c u m la rı
nın səbəbləri barədə sualın cavabı da bu fikri təsdiq edir.
Jurnalist əmindir ki, rəqabət vəziyyəti göz. q a b a ğ ın d a
dır. Bu təsəvvürün kökü yenə də siyasətin bazar in te rp re ta
siyası ilə bağlıdır. Yəni siyasi bazarın və onun d o ğ u rd u ğ u
siyasi marketinqin mövcud olması danılmaz faktdır. Bu
marketinq - siyasət texnoloqlarının köməyi ilə m üvafiq
proqram lar hazırlamaq və onları satmaq sənətidir. İlh am
Əliyev deyir: «Mən heç kəslə rəqabət aparmaq fikrində d e y
iləm. Mən işlə məşğulam... fəxr edirəm ki, A zərbaycanın
neft sənayesinin dirçəldilməsinin yeni mərhələsinin təm əli
nin qoyulmasında mənim də xidmətlərim vardır» (İlham
Əliyev böyük siyasətdə: reallıqlar və perspektivlər. 1 kitab.
Bakı, 1999. s. 15-16).
Jurnalist növbəti sualı verəndə bu təsəvvür d a h a da
güclənir: «Siz aktiv siyasətlə məşğul olmaq niyyətindəsiniz-
mi?» - sualına İlham Əliyevin cavabının informasiya tutum u
adamı heyrətləndirir: «İndicə sizə dediklərim elə siyasətdir.
Siyasət dağılmaq yox, qurub yaratmaqdır» (yenə orada, s.
19).
Gördüyümüz kimi, Nazirlər Kabinetinin sədri İlham
Əliyev, Azərbaycanda dövlət xidməti ənənələrinə tamamilə
uyğun olaraq, hakimiyyət praktikasını özünüreklam a ya
bançı, müstəsna dərəcədə yaradıcı, qurucu və buna görə do
Xalqın qarşısında, Tarixin qarşısında məsul bir xidmət kimi
anlamasını nümayiş etdirir. Bu mənada İlham Əliyev
Pre
zident Heydər Əliyevin layiqli varisidir.
24. Varislik mövzusu: siyasi ənənələrin və siyasi dövrün
imperativləri
«İnanıram ki, mənim axıra çatdıra
bilmədiyim taleyüklü məsələləri, planla
rı, işləri sizin köməyiniz və dəstəyinizlə
İlham Əliyev haşa çatdıra biləcək»
(Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqına
müraciətdən. «Azərbaycan», 2003, 3 oktyabr)
Qeyd edək ki, varislik faktı ilə əlaqədar, müxalifətçilərin
spckulyasiyaları onlara xas olan daha bir səhvi üzə çıxarır.
O nlar anlamırlar ki, qabaqcıl
tradisionalist cəmiyyətdə
ənənələrin qorunub saxlanması və sonradan ənənələrlə in-
novasiyaların sintez edilməsi məhz varislik sayəsində təmin
edilir. Axı ənənələr
külü yox, odu-ocağı qoruyub saxla
maq deməkdir. Hakimiyyətin varislik qaydası üzrə keçməsi
ideyası tarixi keçmişin təməlini dağıtmağa çağırış deyil, ək
sinə bu, sürətlə dəyişməkdə olan dünyamızda sıravi azər
baycanlıya dayaq nöqtəsi verməyə çağırışdır. Azərbaycanın
görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin gənc varisi və da
vamçısı məhz bu cür varisdir.
Siyasi ənənələrdə davranış və təfəkkürün çox qiymətli
stereotipləri var. Bu ənənələr vasitəsilə, baxdığımız halda,
millətin insan kapitalı olan idarəçilər sinfinin təcrübəsi və
təfəkkürü sonrakı nəslə ölürülür. İnsanlarda siyasi mədə
niyyət tərbiyə edilməsi, siyasi fəaliyyət nümunələrinə yiyə
lənmək yolu ilə onların şəxsiyyətinin formalaşması, çox cə
hətdən, siyasi ənənələr çərçivəsində baş verir. Bu fakt İlham
Əliyevə tətbiq edildikdə də eyni dərəcədə doğrudur.
Siyasi dövr baxımından varislik ideyasının xeyrinə bir
neçə söz demək istərdim. Məlum olduğu kimi, astronomik
/amandan fərqli olaraq, siyasi zaman müxtəlif siyasi pro
seslərdə və müxtəlif siyasi qüvvələr üçün müxtəlif sürətlə
115