Zanjirli uzatmaning amaliy hisobi.
Uzatmaning hisoblashda, odatda N, n va i berilgan bo’ladi. Hisoblash natijasida esa Z, A, t, L kabi geometrik parametr topiladi.
Zanjir uzata olishi mumkin bo’lgan ko’p quyidagi formula yordamida topiladi:
Pэ
F
P0
P Kэ
bu erda: F-zanjir sharniridagi bosim hosil bo’ladigan yuza, mm
2; [P
0]-zanjir sharniridagi bosimning ruxsat etilgan qiymati, kG/mm
2; K
e-ekspluatatsiya koeffitsienti.
K
e= K
D · K
0 · K
s · K
m
K
D -nagruzkaning dinamik ta’sirini
hisobga oluvchi koeffitsienti;
K
0-uzatmanining gorizontal, tekislikka nisbatan joylashuvini
hisobga oluvchi koeffitsenti;
K
s-zanjirning sifatini hisobga oluvchi koeffitsienti;
K
m-moylash sifati va sharoitini hisobga oluvchi koeffitsient.
Loyqalanayotgan uzatma uchun zanjir berilgan quvvatga qarab tanlangan ma’qul.
P
V F P0 z t n
N
1 1 1 квт
1 102
K 60 1000 102
э
Ifodadagi z
1 va n
1 qiymatlar o’zgaruvchan bo’ladi. Shu sababli hisoblashni
soddalashtirish maqsadida, qo’shimcha koeffitsentlar kiritiladi va qu yidagicha ko’rinishda quvvat topiladi:
P0 F Z01 n01 t
N1 K
К
K 6 10
6 квт
э z n
bu erda Z
01- kichik yudluzchadagi tishlar soni ; n
01- shu yulduzchadagi aylanishlar soni.;
K
Z01 - yulduzcha tishlarini
xisobga oluvchi koeffitsent;
z z
n
K
n01 - aylanishlar sonini hisobga oluvchi koeffitsent;
n2
Yuqoridagi
formuladan N1· K
e · K
z · K
p ko’paytmani quvvatning hisobiy qiymati deb qarash mumkin.
N
h= N
1· K
e · K
z · K
p
Agar ko’p qatorli uzatma ishlatilishi lozim bo’lib qolsa, qatorlar soni hamda zanjirning qadami quyidagi tenglik asosida aniqlanadi.
N
h = a· N
j
bu erda a – qatorlar soni;
N
j-har bir qatordagi zanjir uzata olishi mumkin quvvat.
Tishli zanjirlar uchun tishlarning eni quyidagicha aniqlanadi. v = N
h / N
j
Xulosa.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, keyingi yillarda zanjirli uzatmalarda shovqinni pasaytirish hamda zanjir elementlarining eyilishga chidamliligini oshirishi maqsadida uzatmaning ayrim detallari plastmassalardan tayyorlana boshlandi. Masalan, g’alla o’rig kombaynidagi zanjirli uzatmaning yulduzchalari kaprondan qo’yil