|
ÜZÜM, ŞİRƏ VƏ ŞƏrabin mikroflorasiMayaların həyat mərhələləri
|
səhifə | 3/6 | tarix | 04.10.2023 | ölçüsü | 37,77 Kb. | | #125292 |
| ŞəRAB MÜHAZİRƏMayaların həyat mərhələləri. Mayaların 5 əsas inkişaf mərhələsi (fazası) fərqləndirilir. İlk (başlanğıc), loqarifm, stasionar, aclıq və məhvolma.
İlk mərhələ (laq-faza)-bu mərhələ, mayaların qida mühitinə düşməsindən, onların yüksək artımına qədər olan dövrü əhatə edir. Maya hüceyrələrinin iriliyi artır, onlarda zülallar, nuklein turşuları toplanır, fermentlər enerjili şəkildə sintez olunur. Laq-faza 10-20 saat davam edir.
Loqarifma fazası, mayaların maksimum sürətlə çoxalması ilə xarakterizə olunur. Hüceyrənin ölçüsü minimum olub, daha yüksək fizioloji fəallığa malik olur. Bütün qida maddələri yeni hüceyrələrin yaranmasına sərf edilir. 2-ci faza, xarici mühitdən və hüceyrə irqinin genetik keyfiyyətindən asılı olaraq 1-2 gündən 4-5 günə qədər davam edə bilir.
Stasionar faza (qıcqırma fazası), canlı orqanizmlərin sabit sayı ilə xarakterizə olunur. Spirt qıcqırması şiddətli getməklə, mühitdə şəkər olduğu müddətdə davam edir. Maya hüceyrəsi iri olmaqla, onda yağ və qlikogen kimi ehtiyat qida maddələri toplanır.
Aclıq mərhələsi, qıcqırma qurtaran kimi başlayır. Bu halda, mayalar ehtiyat qlikogen hesabına müəyyən müddət öz həyat fəaliyyətini davam etdirir və spirtin miqdarını bir qədər artırırlar. Sonra hüceyrənin ölçüsü kiçilir, qılaf möhkəmlənir, hüceyrədə yağ damlaları görünür, nüvə və vakuollar aydın seçilir. Bu mərhələdə hüceyrə həyat qabiliyyətini saxlamış olur.
Məhv olma mərhələsi, həyat dövrünə son qoyur. Bu mərhələdə canlı hüceyrələrin miqdarı azalıb, ölülər artır. Ölü hüceyrələrdə plazma hüceyrə qılafından ayrılıb, mərkəzə toplanır. Avtoliz olunmuş hüceyrələr görünməyə başlayır. Həmin hüceyrələrdə də öz fermentlərinin təsiri ilə komponentlərin parçalanması gedir.
Maya hüceyrəsinin məhv olması aşağıdakı səbəblərdən ola bilər: a) plazmoliz; b) sitorriz; v) avtoliz.
Plazmoliz o vaxt baş verir ki, hüceyrənin əhatə olunduğu mühitin qatılığı hüceyrə şirəsinin qatılığından yüksək olur.
Əgər plazmolizdə protoplazma qılafdan ayrılıb mərkəzə toplanırsa, sitorriz halında qılafdan ayrılmır. Sitorriz geri dönən və dönməyən ola bilər.
Avtoliz öz-özünə həll olmadır. Temperatur yüksəldikcə və hidrogen ionlarının qatılığı azaldıqca avtoliz sürətlənir.
Dostları ilə paylaş: |
|
|