Dərsliyi Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin «İqtisadi nəzəriyyə» Kafedraları tərəfindən Azərbaycan
Yüklə 7,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycanın sosial-iqtisadi inKişaf proqramında xarici iqtisadi münasibətlərin yeri
- MüİKİyyət və təşKİlati-hüquqi formasından asılı olmayaraq Azərbaycan RespublİKasının hüquqi şəxsləri strateji məhsulları ÖİKƏ
Azərbaycanın sosial-iqtisadi inKişaf proqramında xarici iqtisadi münasibətlərin yeri ta Keçirilməsinə yönəldilmiş fəaliyyəti nəzərdə tutulur. Xarici iqtisadi siyasət iqtisadi anlayış olub ümumi iqtisadi siyasətin tər- Kİb hissəsidir və öİKənin sosial-iqtisadi proqramı ilə bilavasitə əlaqədardır. Azərbaycan hÖKumətinin xarici iqtisadi fəaliyyət sahəsində qəbul etdiyi qərarlar iqtisadiyyatın bütün istiqamətlərinə tə’sirini göstərir. Azad bazar münasibətlərinə Keçid şəraitində dövlətin daxili və xarici iqtisadi siyasətini bir-birindən təcrid etməK mümKÜn deyildir. Azərbaycanın sosial-iqtisadi inKİşaf proqramında xarici iqtisadi siyasət əsasən dörd istiqamətlərdə həyata Keçirilir. Onlar aşa- ğıdaKilardan ibarətdir: 1.
Xarici ticarət siyasəti; 2.
Ödəniş balansı siyasəti; 3.
Xarici investisiya siyasəti; 4.
Xarici yardım siyasəti. MüstəqillİK əldə etdİKdən sonra Azərbaycan RespublİKasının xarici ticarət siyasəti yeni maliyyə mənbələrinin yaradılması və istifadə olunmasına xidmət edir. Bu siyasətin əsas tə’sir vasitəsi tarif və qeyri-tarif tənzimləmələridir. Öİ KƏ iqtisadiyyatının və əhalinin gündəlİK tələbat mallarına olan ehtiyacının ödənilməsində xarici ticarətin tarif tənzimlənməsinə istiqlaliyyət əldə edildİKdən sonra böyÜK əhəmiyyət verilir. Real həyatda dövlətlər xarici ticarətə bu və ya digər şəKİldə müdaxilə edirlər. Xarici ticarətə müdaxilə etməK üçün istifadə edilən ən mühüm vasitələrdən biri gömrÜK tarifləridir. 10 iyun 1997-ci ildə Azərbaycan RespublİKasında GömrÜK Məcəlləsi qəbul edildİKdən sonra 20 iyun 1995-ci ildə qəbul edilmiş «GömrÜK tarifi haqqında Azərbaycan RespublİKasının Qanunu» qüvvəyə minmişdir. Bu qanun, əsasən, daxili bazarın xarici bazarla səmərəli əlaqəsini tə’min etməKİə, xarici ticarətin dövlət tənzimlənməsinin mühüm vasitəsi olan gömrÜK
tarifinin formalaşdırılması və tətbiqi, həmçinin Azərbaycan RespublİKasının gömrÜK sərhədindən Keçən mallardan rüsum tutulması qaydalarını müəyyən edir. GömrÜK tarifinin məqsədləri aşağıdaKilardır: -
idxalın əmtəə struKturunu səmərələşdirməK; -
Azərbaycan RespublİKası ərazisində malların gətirilməsi və çıxarılmasının valyuta gəlirləri və xərclərinin əlverişli nisbətini tə’min etməK; -
valyuta sərvətlərinin Azərbaycan RespublİKasının gömrÜK ərazisinə gətirilməsi və bu ərazidən çıxarılması üzərində səmərəli nəzarət etməK; -
Azərbaycan RespublİKasında malların istehsal və istehlaK struK 667 Azərbaycan dünya iqtisadiyyatı inteqrasiyasında turunda mütərəqqi dəyişİKİİKİəri üçün
şərait yaratmaq; - iqtisadiyyatı xarici rəqabətin mənfi tə’sirindən qorumaq və onun dünya təsərrüfatı ilə səmərəli inteqrasiyasına şərait yaratmaq. GömrÜK tarifi Azərbaycan RespublİKasının gömrÜK sərhədindən Keçirilən mallara tətbiq edilir və xarici iqtisadi fəaliyyətin əmtəə nomenKİaturasına uyğun olaraq sistemləşdirilmiş gömrÜK rüsumu dərəcələrinin məcmusudur. İdxal və ixrac gömrÜK rüsumlarının dərəcələri və eyni zamanda əlverişli ticarət rejimi tətbiq olunan öİKələrin siyahısı Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilir. Əlverişli ticarət rejimi tətbiq olunmayan öİKƏlərin mallarına və Ö
KƏ mənşəyi
müəyyənləşdirilməyən mallara idxal gömrÜK rüsumlarının dərəcələri İKİ
dəfə artırılır. Azərbaycan RespublİKasında aşağıdaKi gömrÜK rüsumları tətbiq edilir: 1)
Advaler - malların gömrÜK dəyərinə görə faizlə hesablanan 2)
hesablanan gömrÜK rüsumu; 3)
Kombinə edilmiş rüsum - hər İKİ
növü birləşdirməKİə hesablanan gömrÜK rüsumu. Malların ixracını və idxalını operativ tənzimləməK üçün bə’zi mallara, mövsümi rüsumların altı aya qədər tətbiq olunmasına qanun icazə verir. Azərbaycan RespublİKasının iqtisadi mənafeyini qorumaq üçün idxal edilən mallara müvəqqəti olaraq aşağıdaKi xüsusi növ rüsumlar tətbiq oluna bilər; xüsusi rüsumlar, antidempinq rüsumları, Kompensasiya rüsumları. Qanunda gömrÜK rüsumlarından, gömrÜK dərəcələrinin aşağı salınması halları KonKret olaraq müəyyənləşdirilmişdir. Azərbaycan RespublİKasından ixrac olunan mallar, onların növündən asılı olmayaraq gömrÜK ixrac rüsumuna cəlb olunmur. ÖİKəyə gətirilən mallara gömrÜK idxal rüsumu sadələşdirilmişdir. GömrÜK idxal rüsumuna cəlb olunan malların növlərindən asılı olmayaraq malların gömrÜK dəyəri 15 faiz həcmində qəbul edilmişdir.
668
Yüklə 7,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|