Hər bir azərbaycanlı üçün yaddaş kitabı

Nazim Tapdıqoğlu
3 
avqust 
1991-ci il -  Goranboy rayonunun  Qaraçinar kəndi  yaxınlığında 
azərbaycanlılara məxsus olan  "Jiquli"
 
maşını ermənilər tərəfindən saxlanılır;  3 
nəfər girov götürülür...
3 
avqust 
1992-ci il - Gədəbəy rayonunun sərhədyanı yaşayış məntəqələri Er­
mənistan  ərazilərindən  güclü top  atəşinə  tutulur.  Həmin  kəndlərin  sakinləri 
qonşu kəndlərə,  eləcə də Bakı və Gəncə şəhərlərinə köçməyə məcbur olurlar...
3 
avqust 
1992-ci il - Ermənilər tərəfindən Qarabağın Sur kəndi atəşə tutulur. 
Tələfat və dağıntılar olur...
3 
avqust 
2001-ci il - ABŞ Erməni Missioner Assosiasiyası Qarabağda şöbə 
yaradır...
3 
avqust 
2002-ci il - Dubayın (BƏƏ) SMV Cumruters şirkətinin ofisi erməni 
bankının tərkibində fəaliyyətə başlayır...
4 
avqust 
1473-cü il - Ağqoyunlularla Osmanlı türkləri arasında Fərat sahi­
lində, Malatya yaxınlığında güclü döyüş baş verir. Hər iki tərəfdən çoxlu sayda 
itkilər olur...
4 
avqust 
1918-ci il - İlk ingilis qoşun dəstəsi Bakıya gəlir. Polkovnik Stovsun 
komandanlığı ilə ingilislərin dəstələri Bakıda sahilə çıxır...
4 
avqust 
1992-ci il - Ağdamın Abdal və Gülablı kəndləri ermənilər tərəfindən 
atəşə tutulur...
4 
avqust 
1993-cü il - Füzuli rayonunun  ermənilərlə həmsərhəd kəndləri er­
mənilər tərəfindən atəşə tutulur.  Ölənlər və yaralananlar olur...
4 
avqust 
1993-cü il - Cəbrayıl rayonunun ermənilər yaşayan ərazilərlə sərhəd 
olan kənləri erməni yaraqlıları tərəfindən müxtəlif silahlardan atəşə tutulur. Da­
ğıntılar olur...
5 
avqust 
1205-ci U - Gürcülər Azərbaycana basqın edirlər. Çoxlu sayda insan 
əsir düşür, Azərbaycanın bir sıra yaşayış məntəqələri viran olunur...
5 
avqust 
1795-ci il - Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan Şuşa ağsaqqallarının tə­
kidi ilə ağ kəfən geyib qala hasarının üstünə çıxır, şaha türkcə müraciət edərək 
onun təbəəsi olduğunu və ömrü boyu şaha itaət edəcəyini söyləyir...
5 
avqust 
1906-cı il - Müzəffərəddin şah konstitusiya haqqında fərman verir...
5 
avqust 
1920-ci il - Qırmızı Ordu hissələri Zəngəzura soxulur...
5 
avqust 
1943-cü il  -  Milli məsələlərdə  fikri A.Hitlerlə üst-üstə  düşməyən 
M.Ə.Rəsulzadə  Berlini tərk edir...
5 
avqust 
1991-ci il - Erməni yaraqlı quldurları Laçının Fərəcan kəndini atəşə
184
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
tuturlar.  1 nəfər ağır yaralanır...
6 
avqust  1923-cüil-Azərbaycan MİK-ninsədri M.B.Qasımov, XKS-nin 
sədr  müavini  M.Quliyev,  daxili işlər naziri  İ.Sviridov DQMV yaradıldıqdan 
sonra Qarabağın qalan hissəsində Ağdam,  Cəbrayıl,  Kürdüstan qəzalarını ya­
ratmaq haqqında Azərbaycan MİK-nin əmrini imzalayırlar...
6  avqust  1989-cu il - Əsgəran (Xocalı) rayonunun Meşəli kəndi ərazisində 
erməni terrorçuları  5 nəfər  azərbaycanlım qətlə yetirirlər.  Meşəli kəndinin er­
məni basqınından müdafiəsi zamam  vətənin qeyrətli, mərd, vətənpərvər, fərraşlı 
oğlu Miryusif  Kərim  oğlu Orucov  (1940-cı  ildə doğulub)  yaralı vəziyyətdə er­
mənilər tərəfindən əsir aparılır. Onun ölümündə Əsgəran rayon DİŞ-nin əmək­
daşı  Qərib  Arutunyanın  və  digər  millətçi  ermənilərin  əli  olur.  Təxminən  30 
saatdan  sonra  onun meyidi ermənilərdən alınaraq  8  avqustda  doğma  Fərraş 
kəndində  (Laçın rayonu)  torpağa tapşırılır...
6 
avqust  1991-ci il - Dolanlar  (Xocavənd rayonu)  kəndində 2 azərbaycanlı 
mülki şəxs erməni terrorçularının basdırdığı minaya düşür; hər ikisi həlak olur...
6 
avqust  1992-ci il -  Mİ-24 vertolyotu  döyüş tapşırığını  yerinə yetirərkən 
ermənilər tərəfindən zenit raketi ilə vurulur. Milli Qəhrəman İzzət Cavanşir oğlu 
Rəhimov, Milli Qəhrəman Zakir Nüsrət oğlu Məcidov həlak olurlar...
6 
avqust  1992-ci il - Ağdam şəhəri, Sarıhacılı, Xıdırlı, Əhmədavar kəndləri 
ermənilər tərəfindən güclü mərmi atəşinə tutulur. Tələfat və dağıntılar olur...
6  avqust  1992-ci il -  Milli Qəhrəman Məzahir İzzət oğlu Rüstəmov erməni 
quldurları ilə döyüşdə həlak olur...
6  avqust  1992-ci il -  Erməni hərbi birləşmələri dövlət  sərhədlərini pozaraq 
Gədəbəy rayonu ərazisindəki yaşayış məntəqələrinə hücum edir. Əsasən rusdilli 
əhali yaşayan Novo-İvanovka,  Novo-Saratovka  kəndləri  bombalanır.  Dinc sa­
kinlərdən 5 nəfər həlak olur...
7 avqust  1900-cü il - Yelizavetpol  (Gəncə)  quberniyası stansiyası dəmiryol­
çularının tətili baş verir...
7  avqust  1910-cu il - Tehranda fədailərin toplandığı parka 7.000 silahlı ye­
ridilir.  18 nəfər fədai öldürülür, 40 nəfər,  o cümlədən Səttarxan  yaralanır.  Sət- 
tarxan və Bağırxanm Azərbaycana qayıtması qadağan olunur...
7  avqust  1911-ci il  -  Güney  Azərbaycanda Məşrutə  hərəkatının rəhbəri, 
Azərbaycan xalqının qəhrəman oğlu Səttərxan Sərdari-milli hiylə ilə Tehran şə­
hərinə gətirilərək,  şah rejimi tərəfindən muzdla ələ alınmış xain daşnaq  Yefim
185

---