Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

Sən bizim saraya basmasan  ayaq, 
G ünəş  də  çevrilib,  saraya baxmaz..
Q arğ a  tısb a ğ a m n   s ö z lə rin i  tə s d iq   e td ik d ə n   v ə   o n u n   b u   m e h rib a n - 
lığını  b ə y ə n d ik d ə n   so n ra   k ə s ə y ə n ə   dedi:  -   M ü n a sib d irsə ,  m ə n ə   v ə d  
etdiyin  h e k a y ə n i  d am ş,  tısb ağ a  eşitsin.  Ç ü n k i  indi  a rtıq   o  d a   m ə n im  
q ə d ə r y a x ın   v ə   sə m im i  b ir  d o stdur.
K o s ə y ə n   sö zə  b a şla y a ra q   dedi:  -   M ə n im   ə slim   N iş a p u r  ş ə h ə r in -  
dondir.  M ə n  özüm  d ə  o ra d a  b ir za h id in  evinin  b u ca ğ ın d a  a n a d a n  o lm u - 
şam .  Z a h id in   arvadı  y o x   idi.  H ə r   gün  m ü rid lə rin d ə n   b iri  z ə n b ild ə   öz 
e v in d ən   o n a  x ö rə k   g ə tirə rd i.  O ,  b ir  azm ı  y e y ib ,  b ir  azın ı  d a  a x şa m ın a  
saxlardı.  M ə n   h ə m iş ə   k e şik   ç ə k ib   onu  g ö z d ə n   q o y m azd ım .  O ,  e v d ə n  
çıx an d a z ə n b ilin  iç in ə   g irib   istə d iy im  q ə d ə r  y e y ə r,  q a la n la rın ı  isə   b a ş -  
q a  siçan lara  atardım .  Z a h id   b iz im   ə lim iz d ə n   tə n g ə   g ə lib   y e n i  h iy lə  
işləd ir,  z ə n b ili  m ü x tə lif  y e rlə rd ə   g izləd ir,  g ö y d ə n   asırdı.  L a k in   b u n u n  
heç  b ir  x e y ri  o lm urdu.  Z ə n b il  m ə n im   ə lim d ə n   canını  q u rta ra   b ilm ird i 
ki,  bilm ird i.  U zu n   m ü d d ə t  v ə z iy y ə t  b e lə   d a v a m   etdi.  B ir  g e c ə   z a h id ə  
qonaq  g ə ld i.  Ş am ların ı  y ey ib   q u rta rd ıq d an   so n ra   zah id   o n d a n   so ru şd u  
ki,  h a rad an   g əlib   h a ra   g e d irsə n ?
Q o n aq   d ü n y a  g ö rm ü ş,  h ə y a tm   isti-so y u ğ u n u   d ad m ış  b ir  a d am   idi. 
O ,  sözə b aşlay ıb  b a şın a  g ə lə n  q ə z a v ü -q ə d ə rd ə n ,  g ö rd ü y ü  ə c a ib  v ə   q ə -  
ray ib   şe y lə rd ə n   d an ışd ı.  O  d a n ışd ıq c a   zah id   d ə   h ə r  sa a td a n   b ir  s iç a n - 
ları  q o v m aq   ü çün  ə llə rin i  b ir-b irin ə   vururdu.
Q o n aq   q ə z ə b lə n ib   dedi:  -   M ə n   d am şıram ,  sə n   ə l  çalırsan ,  b u   n ə  
h ə rə k ə td ir,  m ən i  d o la m ısa n   n ə d ir?
Z a h id   ü z r  istəy ib   dedi  k i,  siçanları  q a ç ın n a q   ü ç ü n   m ə n   b e lə  
e d irə m ,  h ə r n ə   q o y u ram sa,  d a ra şıb   o  saat  y e y irlə r.
Q o n aq   soruşdu:  -   h am ısı  b e lə   c ə sa rə tlid ir?   Z ah id   dedi:  -   B iri 
h a m ısın d a n   çox  ü zlü d ü r.
Q o n aq   dedi:  -   O   b iriləri  d ə   ü rə k lə n d irə n   odur,  bu  h ad iso   m ə n im  
y a d ım a  b ir kişin i  saldı.  O  kişi  d e y ə rd i:  -  ” B u  arv ad ın  q a b ıq sız  k ü n cü d ü  
q abıqlı  k ü n c ü d   q iy m ə tin ə   sa tm a ğ ın ın   b ir  s ə b ə b i  v a r” .
Z a h id   soruşdu:  -   O   n e c ə   h e k a y ə d ir?
Q o n aq   dedi:  -   B ir  ax şam   b ir  ş ə h ə rə   ç atd ım ,  b ir  d o stu m u n   e v in ə 
g etdim ,  şam ı  yeyib  q u rta rd ıq d a n   so n ra y a tm a q  ü çün m ə n ə   y e r sald ılar, 
ev  sahibi  arv ad m ın  y a n ın a  g etd i.  M ə n  o n ların   sö h b ətin i eşid ird im ,  ç ü n - 
ki  b iz im   aram ızd a  q a m ışd a n   b ir  d iv a r v a r  idi.
K işi  arvadına  dedi:  -   M ə n   is tə y irə m   ta n ış-tu n u şu   yığıb  b ir q o n a q - 
Iıq  verəm ,  bu  g ə lə n   adam   m ə n im   ə z iz   d o stu m d u r.
Q adın  ona  dedi:  -   Q o n aq   ç a ğ ırırsa n ,  am m a   arv ad  -  uşaqların  ev d ə 
y e m ə y ə  bir şey tap m ırlar, b u ,  A lla h a  x o ş g e tm ə z ,  sə n  sabah u şaq ların ın  
ü z ü n ə   necə  b axacaqsan?..
K işi  dedi:  -   E h san   v ə   q o n a q lığ a   s ə r f  ed ilə n   a z u q ə y ə   h ay ıfsılan ıb  
p e şm a n  olm aq  in safd an  deyil.  A rtıq ta m a h h q   edib  m al toplam aq,  x ə s is - 
lik   etm ək   yaxşı  n ə tic ə   v e rm ə z .  N e c ə   ki  can av ara  v erm əm işd i.
A rvadı  soruşdu:  -   O  n e c ə   əh v a la td ır?
R ə v a y ə t.  K işi  dedi:  -   B ir  o vçu  o v a  çıx ıb   b ir  ahu  vurdu.  G ötü rü b  
e v ə   g ə tirm ə k   istəy ird i  ki,  b ir  qaban  o n a  h ə m lə   etdi.  O vçu  b ir  ox  atıb 
o n u n   alnının  o rtasın d an   v u rd u ,  qaban  d a  h ü cu m   e d ə rə k   ovçunu  y a ra - 
ladı.  H ə r  ikisi  y e rə   y ıx ıld ıla r  v ə   y e rlə rin d ə c ə   ö ld ü lər.
B u   zam an  b ir  ac  can av ar  g ə lib   adam ,  ah u   v ə   q ab an ı  g ö rd ü k d ə   çox 
sev in d i.  B olluq  iç ə risin ə   d ü şd ü y ü n d ə n   a rtıq tam ah lıq   edib  ö z -ö z ü n ə  
ded i:  -   İndi  ayıq  o lm aq   v ax tı,  y e m ə k   to p lay ıb ,  a z u q ə   y ığm aq  g ü n ü - 
dür.K ahıIIıq  edib  fü rsəti  ə ld ə n   v ersəm ,  a ğ ılsız lıq   olar,  m ən i  ax m aq   v ə 
n a d a n   hesab e d ə rlə r,  yaxşısı  b u d u r ki,  b u   g ü n  k am am n  yayını  y e m ə k lə  
k ifa y ə tlə n ib   tə z o   ətlo ri  b ir  g ü n c ə   y ığ ım   v ə   ağ ır  g ü n lərim   ü çü n   bir 
e h tiy a t  hazırlayım .
K am an ın   y ay ın ı  y e m ə y ə   b a şla d ıq d a   k a m a n   açılıb   onun  b o ğ a z m a  
g ird i,  can av ar y e rin d ə c ə   m u rd a r  oldu.
B u  m əsəli  dedim   b ilə s ə n   ki,  artıq ta m a h lıq   edib  m al  to p lam ağ ın  
axırı  yoxdur.
A rv ad   dedi:  -   S ən  d o ğ ru   dey irsən .  E v d ə   b ir  az  küncüd,  b ir  az  da 
d ü y ü   v ar,  sabah  o n d an   x ö rə k   h a zırlaram ,  a ltı-y e d d i  ad am a  çatar,  kim i 
is tə y irs ə n   çağır.
Sabahısı gün arv ad  k ü n cü d ü  isladıb, q u ru tm aq  ü çün günün q ab ağ ın a 
q o y d u   v ə   ərin ə  dedi  ki,  q u şları  qovla,  m ə n   başqa  işləri  görüm .  B ir  az 
k e ç m ə m iş kişini  yu x u   apardı,  b u  zam an b ir it g əlib   ağzını  k ü ncüdə v u r- 
du,  A rv a d   bunu  gördü,  o ndan  x ö rə k   h azırlam ağ a  iy rən d i.  H əm in  k ü n - 
cü d ü   bazara aparıb  qabığı  so y u lm am ış k ü n c ü d lə   b a şa -b a ş dəyişdi.  M ən  
b a z a rd a   idim,  bun u n   şahidi  o ldum .  B ir kişi  deyirdi:  “B u  arvadın  q a b ıq - 
sız  güncüdü  qabıqlı  kün cü d   q iy m ə tin ə   satm ağ ın m   b ir  səb əb i  v a r” .
M ə n ə   elə  g ə lir ki,  siçan ı  ü rə k lə n d irə n  v ə   o n a c ə s a rə t v erən  b ir şey  
v ard ır.  Bir  balta  g ə tir  g ö rü m ,  o n u n   y u v a sın d a   bir  şey  var,  ya  yox.  O  
sa a t  b ir  balta  g ə tird ilə r.

---