Мцгяддимя

Anar – 75  

 

41 

ilk əvvəl Əyyubun “aya, ulduza, yağışa, küləyə, günəşə öz dilin-

də ay, ulduz, yağış, külək, günəş demək haqqı üçün, ömrü boyu 

bel

lərini büküb qara torpaqdan başqa heç bir şey görməyən in-

san

ların başını qaldırıb günəşə, aya, baxa bilmələriyçün mübari-

zə etmək lazımdır”(5,238) kimi fikirləri ilə Kazımı mübarizəyə 

ça

ğırdığını  görürük.  Lakin  Kazım  həbsdən  çıxdıqda  Əyyubla 

gö

rüşü zamanı Əyyubun tamamilə dəyişdiyinin, satıldığının şa-

hi

di  oluruq.  “Əyyub  indi  fars  dilində  ruznamə  buraxır.  Günəş 

əvəzinə "şəms", yağış əvəzinə "baran" yazır və isbat eləməyə ça-

lışır  ki, gec-tez  hamı  belə  deyəcək.  ...Arvadı  Şəmsiyyə  xanım 

fars idi, özü də yüksək rütbəli Tehran məmurlarından birinin qı-

zı idi. Əyyubun gənclik büdrəmələrindən sonra onun taleyi üçün 

bu nigahın əhəmiyyəti çox böyük idi. Xoşbəxtlikdən Şəmsiyyə 

xa

nım  məhdud  milli  hisslərdən  çox  yüksəkdə  dururdu.  Onun 

üçün azəri və fars anlayışları yox idi və məhz buna görə də o, 

uşaqlarını fars dilində tərbiyələndirirdi”(5,247).  

Kazımın  prinsiplərində  möhkəm  olan,  vətənin  azadlığı,  dili 

uğrunda sonuna qədər mübarizə aparan yoldaşları isə Əyyub ki-

mi  yalnız  pafoslu  sözlərlə  danışan,  yalançı  millət  təəssübkeşi 

olan insanla

rın əksinə son gülləyə qədər vuruşmuş, son gülləni 

isə ələ keçməmək üçün öz gicgahlarına sıxmışlar. Mihindən isə 

heç kəsin xəbəri olmamışdır.  

Bütün bunlardan sonra tamamilə bədbinləşən Kazımın həya-

tında dönüş baş verir. O, Mihinin radioda doğma dilində oxudu-

ğu “Qaragilə” mahnısını eşidir. Bu səs onun bütün mənəviyyatı-

na, hisslərinə hakim kəsilir. Kazımın qəlbi yenidən ümidlə do-

lur.  O  düşünür  ki,  bu  mahnını  Mihin  məhz  onunçün  oxuyur: 

“Vəsiqəsiz,  vizasız  radio  dalğaların  diliylə  intizarlı  Mihin  sər-

hədsiz fəzalardan itkin sevgilisini haraylayırdı, təsəlli axtarır, tə-

səlli verirdi... Bədbin olma, kimsəsizləşmə, Kazım. Bax eşidir-

sənmi,  mən  oxuyuram,  günəşə  günəş,  torpağa  torpaq,  sevgiyə 

sev

gi, ayrılığa ayrılıq deyən bir dildə oxuyuram. Sən yaşamalı-

san, Kazım” (5,255). 

Baş verənlər Kazımı yenidən həyata qaytarır. Onun yaşama-

---