Qadin indd
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇
- Gözəl ətir sürtməkdən çəkinmək
- İkinci fəsil. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı...
- Ciddi danışıq tərzi
- Ciddi rəftar
İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇ 326
çıxa bilərmi?” Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) dedi:
“Qoy o, rəfiqəsinin cilbabını geyinsin” 1 . Rəvayət olunur ki, Fatimə bint Qeys (Allah ondan razı qalsın!) de-
mişdir: “Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) deyib: “Xoşuma gəlmir ki, baş örtüyün düşsün, ya da paltarın açılıb baldırların görünsün və xoşlamadığın yerləri insanlar görsün” 2 .
Yad kişilərlə ünsiyyətdə olan qadının geyimdə riayət edəcəyi şərtləri beş bənddə göstərmək mümkündür: 1. Üz, əllər və ayaqlar istisna olmaqla bütün bədən örtül- məlidir.
2. Paltarı, üz, əllər və ayaqları ifrat formada bəzəmək olmaz. 3. Geyim və bəzək-düzək müsəlman cəmiyyətində qəbul edilmiş formada olmalıdır. 4. Qeyri-müsəlman qadınların geyim tərzindən fərqlənməlidir. Gözəl ətir sürtməkdən çəkinmək Abdullahın zövcəsi Zeynəb demişdir: “Peyğəmbər
bizə buyurdu: “Sizdən kimsə məscidə getmək istəsə, gözəl qoxu sürtməsin” 3 . Əbu Musa əl-Əş`əri (Allah ondan razı qalsın!) rəvayət edir ki, Peyğəmbər
demişdir: “Əgər bir qadın ətirlənib, bir dəstə adamın yanından keçərsə və onlar bu qoxunu hiss edərlərsə, həmin qadın filan və filan- 1 Hədisi İmam Buxari və İmam Müslim rəvayət etmişlər. 2 Hədisi İmam Müslim rəvayət etmişdir. 3 Hədisi İmam Müslim rəvayət etmişdir. İkinci fəsil. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı... 327
dır. (Əbu Musa deyir:) “Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) bu cür qadınlar haqda sərt danışdı” 1 .
Allah Təala buyurur: “...(yad kişilərə) yumşaq (əzilə-əzilə) danışmayın, yoxsa qəlbində mərəz (şəkk, nifaq və günah mərəzi) olan tamaha (özgə təmənnaya) düşər...” (əl-Əhzab, 32). Ciddi rəftar Allah Təala buyurur: “...gizlətdikləri bəzək şeylərini (xalxallarını) göstərmək üçün ayaqlarını (yerə və ya bir-birinə) vurmasınlar...” (ən-Nur, 31). Əbu Hüreyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər
deyib:
“Cəhənnəmlik iki zümrə vardır: onlardan birincisi yanların- da inək quyruğuna oxşar qamçı gəzdirib insanları döyənlərdir. İkincisi isə geyinsələr də, lüt-üryan qalan, meyl etdirən və meyl göstərən (başqalarını özünə cəlb edən) qadınlardır. Başla- rı maili dəvə hörgücü kimidir 2 . Onlar cənnətə daxil olmayacaq, qoxusunu da almayacaqlar. Halbuki cənnətin qoxusu bu qədər və bu qədər məsafədən hiss olunur” 3 .
Hədisi Əbu Davud rəvayət etmişdir. 2 Yəni, saçlarını başın yuxarı hissəsinə yığıb örtünməzlər – tərcüməçinin qeydi. 3 Hədisi İmam Müslim rəvayət etmişdir. İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇ 328
Görüş və ünsiyyətə dair bəzi əxlaq qaydalarına riayət edilməzsə... Haqqında danışdığımız əxlaq qaydalarına müsəlman kişi və qadın riayət etməlidir. Əgər bu qaydalardan bəzilərinə riayət edilməzsə, nə etmək lazımdır? Başa düşmək lazımdır ki, belə olduğu təqdirdə fitnə-fəsad, narahatlıq yarana bilər. Müsəlman kişi və qadın görüşməkdən qabaq bu fitnə-fəsadı nəzərə al- malıdırlar. Belə ki müsəlman kişi bu qaydalardan birinə əməl olunmadığı təqdirdə fayda və zərəri müqayisə etməli, seçimə uyğun davranmalıdır; xeyir varsa, görüşməli, ünsiyyətdə olmalı, əks halda, bundan imtina etməlidir. Bu məsələ haqda bir az sonra təfsilatı ilə söz açılacaqdır. Müsəlman şəxs hər zaman vəziyyəti diqqətlə qiymətləndirməlidir: a) Görüşməkdən çəkinmək müsəlman kişi üçün çətinlik ya- radarsa, həm müsəlman kişi, həm də qadın bu çətinliyi dəf edəcək zərurət çərçivəsində real şəraiti qəbul etməlidirlər. Allah Təala buyurur: “...O (Öz dini üçün) sizi seçdi və dində sizin üçün heç bir çətinlik yeri qoymadı...” (əl-Həcc, 78). b) Müsəlman kişi və ya qadının eyni məkanda olmağı xeyrə aparıb çıxararsa, şəri aradan qaldırarsa (xeyrə çağırıb pislikdən çəkindirmək, insanlara nəyisə öyrətmək, başqalarında müsbət davranmağa stimul yaratmaq), Allaha təvəkkül edərək, Ondan kömək diləyərək həmin məkanda toplaşmalı, bir sıra xeyirxah əməllər üçün əllərindən gələni əsirgəməməlidirlər. Əgər cəmiy- İkinci fəsil. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı... 329
yətdə qadın və kişilərin birlikdə aradan qaldırmalı olduqları problemlər varsa, bu cür birgə fəaliyyət zərurətə çevrilir. c) Əgər şəxs fitnəyə düçar olub, harama düşəcəyindən qor- xursa, qadınlarla ünsiyyət və görüşdən imtina etməlidir. Bu, çox vaxt görüş ədəb-ərkanını pozanların əl-qolunu bağlayır. ç) Elə olur ki, bəzi müsəlmanlar görüş ədəb-ərkanını bilmə- dən, məcburiyyət və zərurətdən pozurlar (yad qadınla təkbaşına qalmaq və s.). Bu zaman biz onlar haqqında bədgümana qa- pılmamalı, barələrində pis danışmamalı, ift iradan çəkinməliyik. “İfk ” hadisəsi hər birimizə ibrət və dərs olmalıdır. Allah Təala buyurur: “O zaman ki, siz (münafiqlərin yaydığı) yalanı dilinizə gə- tirir, bilmədiyiniz sözü ağzınıza alır və onu yüngül (asan, insana günah gətirməyən) bir şey sanırdınız. Halbuki bu (Pey- ğəmbərin əhli-əyalı haqqında nalayiq söz danışmaq) Allah ya- nında çox böyük günahdır! Məgər siz onu eşitdiyiniz zaman: “Bizə bunu (bu yalanı) danışmaq yaraşmaz. Aman (Allah)! Bu, çox böyük bir böhtan- dır!” – deməli deyildinizmi?” (ən-Nur, 15-16). Həzrəti Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) demişdir: “Hər eşitdiyini danışmaq insana günah olaraq bəsdir” 1 . d) İft ira (qara yaxmaq) – şayiələrə əldanıb subyektiv ya- naşma ilə başqalarını itt iham etməkdir. Qadınlarla ünsiyyət ədəb-ərkanına natamam riayət edən bəzi müsəlmanlar da böh- tanların qurbanı olurlar. Ümumiyyətlə, zahirlə kifayətlənmək, səhvə yol verənlərə xətalarını başa salmaq, onları görüş ədəb- 1 Səhih əl-came əs-səğir, hədis № 4358. Yüklə 3,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|