Redaksiya şurasi misir Mardanov
Yüklə 4,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
2 58 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası TülKü tülKülüyünü sübut edinca, darisi boğazından çıxar . Meşa çaqqalsız olmaz . Quşlar Yemarnisan qaz atini, na. bilirsan lazzatini ?! ÖrdaKdan qaz yerişi talab elamaK olmaz! Toyuq bir su i çar, bir yuxarı baxar! Xoruz hanlamasa sahar açılmaz ?! Xoruzun vaz if asi banlamaqdır. Cücani payızda sayarlar! Quş qanadı ila, adam adı ila! Quş qanadından Kiraya istamaz! Alıcı quş dimdiyindan bilinar. Qarib quşun yuvası olmaz . Bayquş xarabalıq sevar. Can verirsan boz sarçaya ver, qaranquş galdi-gedardi! Qarğadan göz al quş istadilar, balasını göstardi. Qırqovul başını soxar Kola, deyar heç Kas mani görmadi. Tovuz quşunu tüKüna göra Kasarlar. XALQ Xalq tamaşaları 2 6 1
dKanda yox, biçanda yox, yeyanda ortaq qardaş Tamaşada iKi qardaş, bir mülKadar va iKi ÖKÜz iştiraK edir. Sazandalar KÖmaKçi rollardadır. I Tamaşaya başlamazdan avval maclisi idara etmaK üçün bir na far bay (toybaşı) seçilir. Bay maclisda asayiş yaradır va özüna heç bir KÖmaKçi götürmür. KömaKçilar bayin amri ila böyüK bir mey dança düzaldirlar. Meydançaya bir xış qoyurlar. BazarnaRda xüsu si maharati olan adam iKi nafari geyindirir, üz larina un sürtür va qarınlarının üstündan , paltarlarının altından bir qalın yastıqça qo yub üstdan örKan ila bağlayır. Onların paltarların dan nal , çömça, qaşıq va s. asır, başlarına isa balqabaq, yaxud Keçadan tiKilmiş pa paq qoyurlar. Adamları ela geyindirirlar Ki, baxan Kas istar istamaz gülmaya başlayır. Bundan alava, başqa iKi nafari ela geyin dirirlar Ki, ÖKÜza oxşayır. Paltardan va ağacdan ÖKÜz müqavvası düzaldib ortada saxlayırlar. Camaat carga ila oturuh aramsız gözlayir. Birdan Kosa Kimi geyindirilmiş iKi nafar ÖKüz la galib meydançaya çıxır. Bunlardan biri harKdan qışqırır: - Ay yer yiyasi, ay yer yiyasi! Bir nafar mülKadar paltan geymiş qarnıyoğun, yeKahığlı adam çıxıb deyir: - ada, pezi oğru pezi, yavaş qışqırsana! Kosalar mülKadarı göran Kimi özlarini KÖmaK vaziyyatda dü zaldaraK KÜraKlarini ona çevirib asgari tazim edirlar. Sonra Kosa lar mülKadara sarı çevrilib deyirlar: - Başqa padşahın ölKasindan didargin düşüb bura galmişiK . Xali qalan torpaqlardan ver, haqqı ila aKaK . Kosalar iKisi da danışır. BöyüK Kosanın acığı tutur, Kiçiyin ağzına bir silla vurub deyir: - Ağsaqqal olan yerda qara saqqal danışmaz . Matlabin qısası, biza haqqı-bahrasi ila bu xali qalan yerdan ver, Kasıblıq elayaK . MülKadar ösKürüb bığlarını eşir, sonra onlara deyir: - Tafriqa olduğunuz üçün yazığım galir, bu yerdan siza vera ra m .
Ancaq garaK mahsulun har çuvalından bir çanağı sizin, qala nı
manim . - Ay ağa, insafın olsun , mürvatin olsun, barı üçda birini bi za ver.
2 6 2 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyas1 - Manim yerimin qiymati eladir. tearaya götürmürsünüz , tez buradan aKilin, - deya mülKadar Kosaları italayib uzaqlaşmaq ista yir. - Ay ağa, bir dayan, altıaylıq olma! MümKündürsa, çuvala iKi çanaq ver. - Ela söhbat yoxdu. Tez buradan aKilin . . . - Yaxşı razıyıq, onda bir cüt ÖKÜz , bir cüt da val ver. - Yox, siza bir arvad da veraram. Bir zay da vermiram, Kefi- nizdi qalın, Kefinizdi gedin. - Yaxşı razıyıq, ancaq bir şartnan Ki, taxılın döyülmasi sanin hesabına olsun. MülKadar özündan çıxıb onları italayir: - Yox, yox , olmaz , man ancaq buğdanın qurusundan götüra cayam. Deyasan alverimiz baş tutmayacaq. Yaxşısı budur aKilib ge dasiniz . - Ay canım qoy sözümüzü qurtaraq. Yaxşı, san deyan olsun. MülKadar meydançarlan bir qadar yer ayırıb onlara verir va özü çıxıb gedir. Kosalar yeri aK maya hazırlaşırlar. BöyüK Kosa de yir: - Qardaş, san hodaq ol , ÖKüzlari sür, man majqal olum . Xırda qardaş ÖKüzlarin yanına galir, alini qoynuna qoyub Ka narda durur. BöyüK qardaş deyir: - Qardaş, niya cehizi bitmamiş qız Kimi Kanarda dayanmısan? Körpüda Karvanını Kasmayiblar Ki, alini qoynuna qoymusan . San ÖKüzlari qoş, man cütü hazırlayım . Xırda qardaş qaş-qabağını töKüb ağlamsına-ağlamsına cavab verir: - Başım ağrıyır, azarlamışam . BöyüK qardaş ÖKüzlari qoşur, ham maj ı tutur, ham da ÖKÜz larİ sürür. Xırda qardaş da yera uzanıb, üstüna bir cındır çapıt ça KaraK ya tır. BöyüK qardaş yeri aKib ÖKüzlari açır, tez qardaşının yanına yüyürüb deyir: - Yazıq qardaşım sahardan azarlayıb, hala yaxşı olmayıb. ali ni qardaşının alnına qoyur' sonra ye ra oturur' bir dasmal arasından çöraK çıxardır, qabağına qoyur. Bir tiKa ağzına almamış xırda qardaş yerindan sıçrayıb alini çöraya atır va yemaya başlayır. - Qardaş, man yaxşı oldum, - deyir. BöyüK qardaş bir tiKa almamış xırda qardaş çörayin hamısını yeyib qurtarır. - Qardaş, san lap yemaK azariısı imişsan Ki? Vay dada vay, Yüklə 4,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|