Az
ə
rbaycan Dövl
ə
t İqtİsad Unİversİtetİ
“Qİda m
ə
hsullarının texnologiyası”
kafedrası
F
ə
nn: İaş
ə
mü
ə
ssis
ə
l
ə
rinin avadanlıqları
Hazırladı:
b/m, i.e.d. N
ə
srullayeva G.M
MÖVZU 3.
UNIVERSAL M
Ə
TB
Ə
X AVADANLIQLARI
Plan.
1.Universal m
ə
tb
ə
x avadnlıqlarının intiqalları
2.Ümumi t
ə
yinatlı universal m
ə
tb
ə
x
avadanlıqları
3. Xüsusi t
ə
yinatlı universal m
ə
tb
ə
x
avadanlıqları
4. Universal m
ə
tb
ə
x avadanlıqlarının istismar
qaydaları
Ə
d
ə
biyyat
1.Mustafayev X.S. Texnoloji-ticar
ə
t avadanlıqları. “Elm”
n
ə
şiriyyatı, 2002.
2. F
ə
rz
ə
liyev M.H., N
ə
srullayeva G.M. “Sah
ə
l
ə
rin texnoloji
x
ə
tl
ə
ri”, “İqtisadiyyat Universiteti” n
ə
şriyyatı, Bakı 2014
3.Оборудование предприятий торговли и общественного
питания. /Под.ред. проф. В.А.Гуляева. М.: ИНФРА – М, 2002.
4.Елихина В.Д., Журин А.А., Проникина Л.П. Богачев М.К.
Оборудование предприятий общественного питания
Механические оборудование- М: Экономика, 2000.
Intiqal elektrik müh
ə
rrikind
ə
n v
ə
reduktordan ibar
ə
tdir. Reduktora
t
ə
yinatına gör
ə
çıxarıla bil
ə
n müxt
ə
lif
mexaniziml
ə
r -
ə
t maşını, çalan maşın,
balıqt
ə
mizl
ə
y
ə
nmaşın,
t
ə
r
ə
v
ə
zdoğrayanmaşın v
ə
s.
B
ə
rkidilm
ə
kl
ə
növb
ə
il
ə
işl
ə
dil
ə
bil
ə
r.
İntiqal “Universal” adını da burda
almışdır.
Xırda emal mü
ə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
o cüml
ə
d
ə
n ticar
ə
t
v
ə
iaş
ə
sistemind
ə
miqdarca az olan, lakin
olduqca müxt
ə
lif çeşidli yeyinti m
ə
hsullarının
emalında universal m
ə
tb
ə
x maşınlarının t
ə
tbiqi
m
ə
qs
ə
duyğundur v
ə
iqtisadi baxımdan
s
ə
m
ə
r
ə
lidir. Bel
ə
konstruktiv qurğular ilk
növb
ə
d
ə
maşının istifad
ə
etm
ə ə
msalının
artırılmasını göst
ə
rir.
Hal-hazırda müxt
ə
lif mü
ə
ssis
ə
l
ə
rd
ə
P
1
-0,6-1,1;
P-II; UMM universal intiqallarından geniş
istifad
ə
edilir.
İntiqal P
1
-0,6-1,1. Intiqal çuqun
gövd
ə
d
ə
yerl
ə
ş
ə
n elektrik
müh
ə
rrikind
ə
n v
ə
ikipill
ə
li slindrik
reduktordan ibar
ə
tdir. Gövd
ə
il
ə
elektrik müh
ə
rriki dekorativl
ə
örtülmüş v
ə
yan s
ə
thind
ə
intiqalın
iş
ə
salma qurğusu quraşdırlmışdır.
Reduktorun gövd
ə
sinin bir t
ə
r
ə
finin
qurtaracaq hiss
ə
sind
ə
boğazlıq1, bunun
ə
ks t
ə
r
ə
find
ə
elektrik müh
ə
rrinin flansı
üçün deşik n
ə
z
ə
rd
ə
tutulur. İntiqalın
gövd
ə
sind
ə
metal tıxacla bağlanmış üç
deşik vardır:
yuxarı deşikd
ə
n reduktora
yağ tökülür, aşağı deşikd
ə
n işl
ə
nmiş yağ
maxıdılır, orta deşikd
ə
n reduktordakı
yağın s
ə
viyy
ə
sin
ə
n
ə
zar
ə
t edilir
.
Qurtaracaq hiss
ə
si fiqur ş
ə
klind
ə
olan işçi
val 2 diyirl
ə
nm
ə
daytaqlarında
yerl
ə
şmişdir. Val boyu üzr
ə
yağın
axmasının qarşısını almaq üçün kipg
ə
c
manjetd
ə
n 3 istifad
ə
edilir. Bununla bel
ə
işçi valda yaranan ox boyu yükl
ə
nm
ə
l
ə
rin
aradan qaldırlıması üçün intiqalda kür
ə
cikli
yastıqlı 4 dayaqlar n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmuşdur.
Aralıq çarxla birl
ə
şmiş olan dişli çarx 5 işçi
vala şayba vasit
ə
sil
ə
bolt v
ə
içliyin köm
ə
yi
il
ə
b
ə
rkidilmişdir. Dig
ə
r t
ə
r
ə
fd
ə
n elektrik
müh
ə
rrikinin 7 valına b
ə
rkidilmiş aparan
dişli çarx 6 aralıq çarxı il
ə
birl
ə
şir.
Gövd
ə
nin boğazlığı 120
0
bucaq altında
yerl
ə
şmiş iki xüsusi vintl
ə
8 t
ə
chiz
edilmişdir, hansı ki, bunlar d
ə
yişdiril
ə
n
mexaniziml
ə
rin quyruq hiss
ə
l
ə
rin
ə
bağlanır.
Ş
ə
kil 2.1. P
1
-0,6-1,1 a- ümumi görünüş, b-kinematik
sxemi
Intiqal P-II. Intiqal (ş
ə
kil 2.3 a.b) iki müxt
ə
lif sür
ə
t
ə
malik olan elektrik müh
ə
rrikind
ə
n, ikipill
ə
li slindrik
reduktordan, örtükd
ə
n v
ə
iş
ə
salma qurğusundan
iabr
ə
tdir.
Ş
ə
kil 2.2. çatı üz
ə
rind
ə
quraşdırılmış
. P
1
-0,6-1,1
Gövd
ə
d
ə
axın formasında hazırlanmış
boğazlığın 1
ə
ks t
ə
r
ə
find
ə
elektrik
müh
ə
rrikinin flansı üçün oymaqlı d
ə
lik
n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmuşdur. Reduktorun gövd
ə
si
aşağıdan yağın axıdılması üçün d
ə
liyi olan
kerterl
ə
örtülmüşdür. Reduktora yağ is
ə
gövd
ə
nin yuxarı hiss
ə
sind
ə
n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmuş d
ə
likd
ə
n tökülür.
Ş
ə
kil 2.3.a,b Intiqal P-II a- ümumi görünüş, b-
kinematik sxemi
Elektrik müh
ə
rrikinin 3 valına b
ə
rkidilmiş reduktorun
aparan çarxı 2 bilav
ə
sit
ə
aralıq valında quraşdırılmış
dişli çarxla 4 birl
ə
şir. H
ə
min aralıq valına taxılmış çarx 6
öz növb
ə
sind
ə
işl
ə
k valda oturdulmuş dişli çarxla 7
birl
ə
şir.
Işl
ə
k val konuslu diyirc
ə
kli yastıqlarda fırlanır v
ə
bu
zaman yağın sızma qarşısını almaq üçün valın
boyuncuğunda sıxıcı manjetl
ə
r yerl
ə
şdirilmişdir.
Birl
ə
şdirici boğazlıqda quraşdırılmış p
ə
rçiml
ə
m
ə
mexanizmi eksentrikli yumurcuğu olan tutacaqdan
ibar
ə
tdir v
ə
tutacağı fırlatmaqla d
ə
yişdiril
ə
n növb
ə
li
mexanizmin quyruq hiss
ə
si intiqalın boğqazlığına sıxılır
Ş
ə
kil 2.4. UMM-Pp tipli intiqal
Ş
ə
kil 2.5. UMM-Ps tipli intiqal
Reduktorun gövd
ə
si v
ə
elktrik müh
ə
rriki
nazik –t
ə
b
ə
q
ə
li poladdan hazırlanmış
dekorativ örtükl
ə
örtülür. Intiqalın
iş
ə
salma qurğusu örtüyün divarının yan
s
ə
thind
ə
quraşdırılmışdır.
Intiqala birl
ə
şdiril
ə
n növb
ə
li
mexanizimd
ə
n asılı olaraq işl
ə
k valın
fırlanma tezliyinin qiym
ə
tinin d
ə
yişm
ə
si
tutacağı bir v
ə
ya iki v
ə
ziyy
ə
tl
ə
rin
ə
g
ə
tirm
ə
kl
ə
h
ə
yata keçirilir.
UMM tipli intiqal. Iaş
ə
mü
ə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
kiçikqabaritli m
ə
tb
ə
x
maşınlarının intiqallarındanm geniş
istifad
ə
edilir: UMM_Pp tipli (ş
ə
kil
2.4.) d
ə
yiş
ə
nc
ə
ra
ə
yanlı elektrik
müh
ə
rrikli v
ə
UMM-Ps tipli ş
ə
kil 2.5.)
sabit c
ə
r
ə
yanlı elektrik müh
ə
rrikli.
UMM intiqalı sonsuzvint reduktorundan 5 v
ə
elktrik müh
ə
rrikind
ə
n 9 ibar
ə
tdir. Yastrıqlarda 8
yerl
ə
şmiş elektrik müh
ə
rrikinin valı 3 teleskopik
formada işkill
ə
vintin 7 valına birl
ə
şdirilmişdir.
Vinmtin valı ğz növb
ə
sind
ə
konuslu diyirc
ə
kli
yastıqlarda 12 quraşdırılmış v
ə
manjetl
ə
4
sıxılmışdır. Intiqal valı da h
ə
mçinin diyirc
ə
kli
yastıqlarda 12 yerl
ə
şdirilimiş v
ə
manjetl
ə
13
sıxılmışdır. Vintl
ə
t
ə
masda olan çarx 10 vala
işgill
ə
birl
ə
şdirilmişdir.
Birl
ə
şdirici boğazlıqda yerl
ə
şmiş valın 2başı
kvadrat formalı çıxıntı 1 ş
ə
klind
ə
hazırlanmışdır.
Reduktora yağ onun üst hiss
ə
dind
ə
ki deşikd
ə
n
tökülür v
ə
yağın s
ə
viyy
ə
si gövd
ə
nin yan
s
ə
thind
ə
yerl
ə
şmiş göst
ə
rici olan p
ə
nc
ə
r
ə
6
vasit
ə
sil
ə
n
ə
zar
ə
t edilir. Yağın axıdılması üçün
reduktorun tıxacından 11 istifad
ə
edilir. Intiqalın
elektrik müh
ə
rriki 9 nazik qatlı poladdan
hazırlanmış qoruyucu dekorativl
ə
örtülür
PU -0,6 universal m
ə
tb
ə
x maşını kiçik
v
ə
orta tipli emal mü
ə
ssi
ə
l
ə
rind
ə
m
ə
hsulların
ə
sas ilk emalı
prosesl
ə
rinin mexanikl
ə
şdirilm
ə
si
üçün t
ə
yin edilmişdir. M
ə
tb
ə
x maşını
P
1
-0,6 intiqalından v
ə
intiqal d
ə
stin
ə
d
ə
yişdiril
ə
n aşağıdakı mexaniziml
ə
r
daxil ola bil
ə
r:
MS2-70
ə
tç
ə
k
ə
n mexanizmi -
ə
t v
ə
ya balıq qiym
ə
sini
hazırlamaq üçün;
MS 2-4-8-20 tipli çoxm
ə
qs
ə
dli mexanizim- q
ə
nnadı qarışıqların
çalmaq, sıyıq x
ə
mirini yoğurmaq , qiym
ə
qarışdırmaq v
ə
kartof
püresini
ə
zm
ə
k üçün;
MS10-160 t
ə
r
ə
v
ə
zdoğrayanı –çiy t
ə
r
ə
v
ə
zi müxt
ə
lif forma v
ə
ölçül
ə
rd
ə
doğramaq üçün;
MS18-160 t
ə
r
ə
v
ə
zdoğrayanı –suda bişmiş t
ə
r
ə
v
ə
zl
ə
ri doğramaq
üçün;
MS19-1400-
ə
t yumşaldıcısı -
ə
t tik
ə
l
ə
rinin isti emaldan
ə
vv
ə
l
yumşaldılması üçün;
MS28-100 t
ə
r
ə
v
ə
zdoğrayanı- çiy t
ə
r
ə
v
ə
zin fiqurlu k
ə
silm
ə
si
üçün;
MC24-300 tipli
ə
l
ə
yici –unun, ş
ə
k
ə
r tozunun, duzun v
ə
xırdalanmış yarmanın
ə
l
ə
nm
ə
si üçün.
P-II-1 tipli universal m
ə
tb
ə
x maşını. Maşın P-II
intiqaldan v
ə
müxt
ə
lif t
ə
yinatlı d
ə
yişdiril
ə
n icraedici
mexaniziml
ə
r d
ə
stind
ə
n ibar
ə
tdir:
MMP II-1
ə
tç
ə
k
ə
n mexanizmi -
ə
t v
ə
balıq farşı
hazırlamaq üçün ;
MVP-II-1 –çalma mexanizmi –müxt
ə
lif qarışığın
çalınması üçün;
MOP-II-1 t
ə
r
ə
v
ə
zdoğrayan-şiy v
ə
suda bişmiş
t
ə
r
ə
v
ə
zl
ə
rin doğranılması üçün;
MRP-II-1
ə
tdöy
ə
cl
ə
y
ə
n mexanizim-
ə
t tik
ə
l
ə
rinin isti
emaldan
ə
vv
ə
l mexaniki olaraq yumşaldılması üçün;
MBP-II-1
ə
t xırdalayıcı mexanizim -
ə
t tik
ə
l
ə
rinin
doğranılması üçün;
MKN –II tipli universal m
ə
tb
ə
x maşını. Maşın MKN –II
intiqalından v
ə
aşağıdakı göst
ə
rilmiş d
ə
yişdiril
ə
n
mexanizilm
ə
l
ə
r kompleksind
ə
n ibar
ə
tdir: MKM -82 tipli
ə
t
mexanizmi; MKR-25 tipli çalma-qarışdırma mexanizmi; MKF-
270 tipli kartofun doğranılması üçün mexanizim; MKK-120 tipli
q
ə
hv
ə
nin üyüdülm
ə
si üçün mexanizim; MKJ-250 tipli çiy
t
ə
r
ə
v
ə
zl
ə
rin doğranılması üçün mexanizim; MKU-250 tipli
kolbasa v
ə
çör
ə
yin doğranılması üçün mexanizim; MKT-150 –
tipli pendirin doğranılması üçün mexanizim;
MKN-II universal maşını h
ə
mçinin al
ə
tl
ə
rin itil
ə
nm
ə
si üçün
xüsusi qurğu il
ə
t
ə
chiz edilmişdir.
Xüsusi t
ə
yinatlı universal m
ə
tb
ə
x maşınları ad
ə
t
ə
n iri
tipli mü
ə
ssis
ə
l
ə
rin t
ə
darük süxl
ə
rind
ə
quraşdırılır.
PM-1,1 tipli universaal m
ə
tb
ə
x maşını. Maşın P
1
-1,1
intiqalından v
ə
texnoloji t
ə
yinatına uyğun olaraq
aşağıda göst
ə
ril
ə
n d
ə
yişdiril
ə
n mexaniziml
ə
r
kompleksind
ə
n ibar
ə
tdir: MC2-15- tipli
ə
t mexanizmi -
ə
t v
ə
balığın xırdalanması üçün; MC2-150 tipli
farşqarışdıran –müxt
ə
lif qiym
ə
l
ə
rin qarışdırılması üçün;
MC12-15 tipli üyütm
ə
mexanizmi- müxt
ə
lif
ə
dviyyatların, suxarının üyüdülüm
ə
si üçün; MC19-1400
tipli
ə
tyumşaldan mexanizim-isti emaldan
ə
vv
ə
l
ə
t
tik
ə
l
ə
rinin yumaşldılması üçün.
PX-0,6-tipli universal m
ə
tb
ə
x maşını. Maşın iaş
ə
mü
ə
ssis
ə
l
ə
rinin soyuq sexl
ə
rdnd
ə
m
ə
hsulların ilk
emal prosesl
ə
rinin mexanikl
ə
şdirilm
ə
si üçün t
ə
yin
edilmişdir. P
1
-0,6 intiqalından v
ə
d
ə
yişdiril
ə
n
icraedici mexaniziml
ə
r kompleksind
ə
n ibar
ə
tdir:
MC3-40 tipli icraedici mexanizim- şir
ə
ç
ə
km
ə
k üçün;
MC25-200- salatların v
ə
vineqretl
ə
rin t
ə
rkibin
ə
daxil
olan
ə
rzqaların qarışdırılması üçün; MC27-40- t
ə
z
ə
t
ə
r
ə
v
ə
zi doğramaq üçün; MC18-160- suda bişmiuş
t
ə
r
ə
v
ə
zi doğramaq üçün; MC4-20
ə
rzağın çalınması
v
ə
qarışdırılması üçün.
Dostları ilə paylaş: |