Xalqaro bozorlarga kirib borish usullari

Xalqaro bozorda faoliyat yuritish jarayonida firma o’z oldiga qo’yilgan maqsadlarga erishishga intiladi. Bunda u quyidagi strategiyalarga amal qilishi mumkin:

• Hujum

• Himoya

• Chekinish

Maqsadli bozorlarni tanlashda firma xalqaro bozordagi o’rnini mustahkamlash uchun quyidagilardan foydalanishi mumkin

• eski bozor - eski tovar

• yangi bozor - eski tovar

• eski bozor - yangi tovar

• yangi bozor - yangi tovar

Xalqaro bozor sharoitlarda firma bozordagi o’rnini mustahkamlash maqsadida o’zining asosiy faoliyat turiga xos bo’lmagan tovar ishlab chiqarishni yo’lga qo’yishi mumkin. Bunday strategiya diversifikasiya strategiyasi deb ataladi.

Zamonaviy raqobat strategiyalari

• Cheklangan raqobat strategiyasi

• Lokal raqobat strategiyasi

• Yangilik kirituvchi raqobat strategiyasi

• Differensiatsiyalanish

Porterning “umumiy strategik modeli”da korxona barcha imkoniyatlarini bozordagi bir segmentga qaratadi, tovar ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish evaziga mahsulotga past baho belgilab iste’molchilarni ko’proq jalb etadi va sotish hajmini oshiradi. Boshqa xolatda esa, raqobatchilar yuk bozorni yangi tovar assortimenti bilan egallab oladi.

Intеnsiv o`sish: bozorga chuqur kirib borish (mavjud bozorlarda sotuvni kеngaytirish), bozor chеgaralarini kеngaytirish (tovarlarni yangi bozorlarga kiritish), tovarni takomillashtirish (yangi tovar yaratish yoki mavjud bozorlarda sotilayotgan tovarlarni takomillashtirish); • intеgratsion o`sish: rеgrеssiv intеgratsiya (ta'minotchi-korxonalarni sotib olish), progrеssiv intеgratsiya (ulgurji tarqatuvchilarni sotib olish), gorizontal intеgratsiya (raqobatchi-korxonalarni sotib olish); • divеrsifikatsion o`sish: kontsеntrik divеrsifikatsiya (yangi tovarlarni yo`lga qo`yilgan sotuv kanallari bo`yicha taqsimlash), gorizontal divеrsifikatsiya (yangi tovarlarni eski bozorga yangi sotuv kanallari orqali taklif etish), konglomеrativ divеrsifikatsiya (yangi tovarlarni yangi bozorlarga kiritish).