Xalqaro moliya bozorlari integratsiyasi mundarija: kirish I bob. Moliya bozori haqida tushuncha

Jahon valyuta bozori o‘zida nimalarni aks ettiradi? Ya’ni jahon Valyuta bozori-keng ma’noli va murakkab iqtisodiy toifani tashkil qilib, muayyan moliya-valyuta idoralari orqali o‘zaro ta’sirida bo‘ladigan chet el investorlari bilan oldi-sotdi operatsiyalarini bajaruvchi mulkdor o‘rtasida xorij valyutasini ayirboshlovchi munosabatlarni tasvirlaydi. Milliy valyuta bozori bozor iqtisodiyoti rivojlangan barcha mamlakatlarda mavjud. Shu narsa aniqki, rivojlangan milliy valyuta bozorlari dunyoda yagona valyuta bozori bilan aloqalarni albatta mustahkamlaydi va o‘z navbatida yagona bozor o‘zida xalqaro, hududiy milliy (mahalliy) valyuta bozorlari faoliyatini ham aks ettiradi. Bu bozor endi valyuta operatsiyalari hajmi, xususiyati, soni va qatnashuvchilari bilan alohida ajralib turadi.
Jahon valyuta bozori faoliyatini Jahon moliya markazi (JMM) jamlaydi. JMM-bu kredit-moliya institutlari jamlangan banklar joyi hisoblanadi. Ular xalqaro valyuta, kredit, moliya operatsiyalarini hamda qimmatli qog‘ozlar va oltin bo‘yicha bitimlar tuzilishini amalga oshiradi. Dunyoda bunday jahon moliya markazlari London, Nyu-York, Frankfurt-na-Mayn, Parij, Syurix va Tokioda o‘z faoliyatlarini olib borishayotibdi.
Valyuta bozorlari xalqaro hisob-kitoblar va jahon valyuta bozoridagi kredit va moliya bozori yordami bilan banklarning valyuta rezervlari, shuningdek davlat va tadbirkorlarning valyutaga talabi qondiriladi. Qo‘shimcha tarzda aytish mumkinki, valyuta bozori mexanizmi davlat iqtisodiyoti boshqaruvi uchun ham askotadi, uning birja, brokerlik firmalari, bank korporatsiyalar faoliyatini to‘g‘ri, mukammal tashkil etilishida ham hissasi anchagina.
Xalqaro moliya-kredit bozori. Xalqaro moliya-kredit munosabatlari jahon kreditlash va moliyalash bozorining imtiyozli kapital bilan ta’minlash munosabatlarini o‘z ichiga qamrab oladi.
Xalqaro kredit bozorida mamlakatlar o‘rtasidagi pul harakatlari, qarzni tez qaytarish, uzish va foizlar to‘lovini vaqtida to‘lash bilan o‘ziga xos ahamiyat kasb etadi.
Xalqaro kredit bozori-bu bozorning imtiyozli kapital beruvchi qismi sanaladi. U o‘zida quyidagi jihatlarni aks ettiradi: