Xiv -mavzu. Raqobat va yakka hokimlik

Monopolist  mahsulotiga  talab. 

Raqobatlashgan  bozorda  firma 

maksimal foyda oladi, agar u chekli daromad chekli xarajatga teng holatni 

ta`minlaydigan hajmda mahsulot ishlab chiqarsa, 

MR 



 

MC

. 

Bunday  mahsulot  hajmi  optimal  bo`ladi.  Monopolist  ham  shu 

optimal  ishlab  chiqarish  shartiga  amal  qilishi  kerak  bo`ladi.  Sof 

monopolist  tovariga  bo`lgan  talab  ham  bozor  talabi  hisoblanadi. 

Monopolist  o`z  tovari  narxini  oshirsa  unga  talab  kamayadi  va  aksincha, 

monopolist tovar narxini tushirsa unga talab ortadi. 

Xuddi shunday sof  monopolist taklifi ham bozor taklifi hisoblanadi. 

Masalan  tovar  ishlab  chiqarishning  o`zgaruvchan  xarajatlari  oshsa, 

monopolist  maksimal foyda olish uchun tovar hajmini qisqartiradi.  Taklif 

hajmining  qisqarishi  va  xaridorlar  o`rtasida  raqobatning  mavjudligi  tovar 

narxini oshiradi. 

Raqobatlashgan bozorda firmaning chekli daromadi mahsulot 

narxiga teng 

MR 



 

P 

va talab chizig`i gorizontal bo`lsa, monopol bozorda 

monopolist  mahsulotiga  bo`lgan  talab  chizig`i  pastga  yotiqroq  va 

monopolistning chekli daromadi har doim narxdan kichik bo`ladi 

(14.1-rasm). 

MR 



 

P 

Monopol firmaning mahsulotiga talab bilan uning chekli va umumiy 

---

243 

 

daromadi o`rtasidagi bog`liqliklarni quyidagi rasmda ko`rish mumkin. 

Talab  chizig`ining  elastik  qismida  chekli  daromad 

MR 



 0 

bo`lgani 

---

244 

 

A 

uchun monopolist mahsulot hajmini noldan, uning umumiy daromadi 

TR 

oshadi

.

Q

* 

miqdorgacha oshirganda