Xususiyatlari

3. Quyidagilarni diqqat bilan o’qing. Tushunchalar ichida guruhga 
taalluqli bo’lmagan tushunchani aniqlang va uni ro’yxatdan chiqaring. 
Sababini izohlang
. 
Tushunchalar:
 
Iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi, davlat — bosh 
islohotchi, qonunlarning ustuvorligi, bozor iqtisodiyotiga o’tish jarayonida kuchli 
ijtimoiy siyosat yuritish, xo’jalik yurituvchi sub’ektlarni zarur axborot bilan 
ta’minlash, bozor iqtisodiyotiga asta-sekin, bosqichma-bosqich o’tish. 
4.Quyidagi bildirilgan fikrlar to’g’ri (T) yoki noto’g’ri (N)ligini aniqlang 
(T/N)
3
 
1. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning klassik modelining o’zi 3 guruhga bo’linib, 
uning mezonlari qilib: 
a) davlat dasturlarining maqsadi;
b) iqtisodiyotni tartibga solish usullari;
d) iqtisodiyotda davlat sektorining ulushi; 
2
Ҳозирда Халқаро савдо ташкилоти
3
Кейинги машқларда 
Т/Н.

---

Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri va uning o’zbekistondagi xususiyatlari
54 
e) ish haqidagi farqlar olingan.
2. Sotsial bozor iqtisodiyoti modeli guruhiga kiruvchi mamlakatlarning mulkda 
davlat ulushi nisbatan pastligi, jamiyat tabaqalanishining kuchayishi bilan 
farqlanadi.
3. Aralash yoki erkin bozor iqtisodiyoti modeli davlat tadbir-korlikni 
rivojlantirishga alohida ahamiyat berishi; iqtiso-diyotda davlat mulki hissasining 
kamligi; ish haqidagi farq kattaligi va aholi tabaqalanishi kuchliligi bilan ajralib 
turadi.
4. Korporativ iqtisodiyot modeli davlatning yirik biznes manfaatini himoya 
qilishi, asosiy ustuvor tarmoqlarni aniqlab, ularning rivojlanishiga yordam berishi, 
davlat mulki hissasi pastligi, ish haqidagi farq katta emasligi bilan xarakterlanadi. 
5. Iqtisodchilar bozor iqtisodiyotiga o’tishni tarixiy nuqtai nazardan ikki 
guruhga bo’ladilar: 
1) G’arbiy Evropa va boshqa rivojlangan mamlakatlar yo’li; 
2) Sobiq sotsialistik mamlakatlar yo’li;
6. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning Janubiy Koreya modeli boshqa modellardan 
davlatning iqtisodiyotni tartibga soluvchi ta’siri nihoyatda kuchliligi bilan ajralib 
turadi.
7. Xitoy modeli iqtisodiy islohotlarni qishloq xo’jaligini isloh qilishdan 
boshlanishi bilan xarakterlanadi.
8. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning o’zbek modeli ham bir tomondan, bozor 
iqtisodiyoti modellarining umumiy jihatlariga asoslanadi, shu bilan birga boshqa 
mamlakatlardan farq qiluvchi o’ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi.
9. O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarishda boshqa mamlakatlar 
yo’lidan borildi.
10. Iqtisodiy islohotlarning ikkinchi bosqichidagi amalga oshirilishi lozim 
bo’lgan birinchi va ehtimolki, asosiy vazifa davlat mulkini xususiylashtirish 
yo’lida boshlangan ishni oxiriga etkazishdir.