Yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kirayəyə verənin hüquqları.
- Kirayəçinin vəzifələri.
Rüfət Göyüşov Kirayəyə verən əvvəlki otağın əvəzinə münasib yaşayış otağının məqbul şərtlərlə verilməsini təşkil etməklə ağır nəticələri aradan qaldıra bilər. Bununla da kirayəyə verən kirayəçinin şikayət vermək hüququnun qarşısını almış olacaqdır. Əgər razılıq əldə edilmirsə, kirayə hüquq münasibətlərinin davam etdirilməsi və kirayə müddəti haqqında, habelə kirayənin davam etdirilməsi şərtləri haqqında qərar məhkəmə qaydasında qəbul edilir (bax. AR MM, mad.696.3). Qanunverici kirayəçinin qeyd
olunan hüquqlarını məhdudlaşdıran qaydalar nəzərdə tutmuşdur. AR MM-in 696.4-cü maddəsinə əsasən, aşağıdakı hallarda kirayəçi kirayə hüquq münasibətlərinin davam etdirilməsini tələb edə bilməz: - əgər o, (yəni kirayəçi özü) hüquq münasibətlərinin ləğvinə dair bildiriş vermişdirsə; - əgər kirayəyə verənə müəyyənləşdirilmiş xəbərdarlıq müddətlərini gözləmədən hüquq münasibətlərini ləğv etmək hüququ verən hər hansı əsas varsa. Kirayəçinin əşyaya əlavə etdiyi qurğunu götürmək hüququ vardır. Yaşayış otağı kirayəçisinin qurğunu götürmək hüququnu istisna edən razılaşmanın qüvvəsi yoxdur (bax. AR MM, mad.681). Kirayəyə verənin kirayə predmetini əldə etməkdə üstünlük hüququ vardır. AR MM-in 699.3-cu maddəsinə əsasən, əgər kirayəyə verilən əşya yaşayış otağıdırsa və kirayəçiyə verildikdən sonra kirayəyə verən tərəfindən onun ailəsinə mənsub olmayan hər hansı üçüncü şəxsə satılırsa, kirayəçi satın almaqda üstünlük hüququna malikdir.
maddəsində müəyyən olunmuş qaydaya görə, əgər kirayə müqaviləsi bağlandıqdan sonra yaşayış otağı kirayəçisinin həmin otağın bir hissəsini istifadə üçün hər hansı üçüncü şəxsə verməyə əsaslı marağı vardırsa, bunun üçün kirayəyə 126
V fəsil. Əmlak kirayəsi müqaviləsi verəndən icazə almaq hüququna malikdir, bu şərtlə ki, obyektiv baxıldıqda üçüncü şəxs icazədən imtina üçün mühüm əsaslar verməsin, yaşayış otağı həddindən artıq yüklənməsin və ya kirayəyə verənin bu cür ikinci əldən kirayəyə adətən yol verdiyi ehtimal edilsin. Kirayəçi əşya hüquqi müdafiə üsullarından istifadə edə bilər. Kirayəyə verən kirayə müqaviləsini xəbərdarlıq müddətini gözləmədən ləğv edə bildiyi hallarda, kirayəçi AR MM-in 685.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan qaydada müqavilənin ləğvinə dair bildiriş vermək əvəzinə neqator iddiası qaldıra bilər. AR MM-in 699.4-cü maddəsinə əsasən, əgər üçüncü şəxslərin hüquqları və iddiaları müqaviləyə uyğun istifadəyə mane olursa, kirayəçi bu hüquqların və iddiaların həyata keçirilməsinin qadağan olunmasını tələb etmək hüququna malikdir.
verənin hüquqlarını aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar: -
-
kirayəyə verən öz öhdəliklərini icra etməsi üçün bir aylıq əmlak kirayəsi haqqının iki mislindən çox olmamaq şərti ilə təminat verilməsini tələb edə bilər (bax. AR MM, mad.688.2); -
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydaya əsasən, hər hansı torpaq sahəsini və ya hər hansı otaqları kirayəyə verən kirayə hüquq münasibətlərindən irəli gələn tələbləri üzrə kirayəçinin həmin torpaq sahəsində və ya həmin otaqlarda olan əşyalarının girov qoyulması hüququna malikdir. Bu hüquq girov qoyula bilməyən əşyalara şamil edilmir. Kirayəyə verən onun girov hüququnun şamil edildiyi əşyaların aparılmasına məhkəməyə müraciət etmədən də mane ola bilər və əgər kirayəçi torpaq sahəsini və ya otağı boşaldırsa, həmin əşyalara sahibliyə başlaya bilər. 127
Rüfət Göyüşov -
kirayəyə verən xəbərdarlıq müddətini gözləmədən aşağıdakı hallarda müqaviləni ləğv edə bilər; a)
verdiyi hər hansı digər şəxs kirayəyə verənin xəbərdarlığına baxmayaraq, müqaviləyə uyğun olmayan və kirayəyə verənin hüquqlarını əhəmiyyətli dərəcədə pozan istifadəni davam etdirirsə; b)
əşyanı üçüncü şəxsin qeyri-hüquqi istifadəsində saxlayırsa və ya təhlükəyə məruz qoyursa, bununla da özünün vicdanlı kirayəçi vəzifələrini pozursa (bax. AR MM, mad.685.1); c)
kirayəçi iki ardıcıl müddət üçün kirayə haqqının və ya onun xeyli hissəsinin ödənilməsini gecikdirdikdə (bax. AR MM, mad.685.2.1); d)
ikidən çox müddət üçün iki aylıq əmlak kirayəsi haqqının məbləğinə çatan məbləğdə əmlak kirayəsi haqqının ödənilməsini gecikdirdikdə (bax. AR MM, mad.685.2.2).
vəzifələrini aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar: -
MM, mad.675); -
kirayə predmetindən təyinatı üzrə istifadə etməyə və onun saxlanmasını təmin etməyə borcludur; -
otaqlara təsirlə ya bağlı olmayan, ya da əhəmiyyətsiz dərəcədə bağlı olan tədbirlərin kirayəyə verən tərəfindən həyata keçirilməsinə yol verməlidir (bax. AR MM, mad.678.1); -
kirayəyə verənin icazəsi olmadan kirayəçinin kirayəyə götürdüyü əşyanı kirayəyə verənin ailəsinin tərkibinə daxil olmayan üçüncü şəxsin istifadəsinə vermək, o cümlədən əşyanı ikinci əldən kirayəyə vermək hüququ yoxdur (bax. AR MM, mad.683.1); -
kirayəyə verən ikinci əldən kirayəyə razılıq versə belə, həmin üçüncü şəxsin istifadə zamanı əmələ gələn təqsiri üçün məsuliyyət daşıyır (bax. AR MM, mad.683.3); 128
Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|