377
Bənd sona çatan kimi həkimdən ilk əvvəl qız öz
valerian payını aldı, sonra həkim dərman içirmək üçün
katibin və baĢqalarının üstünə qaçdı.
– BağıĢlayın, vətəndaĢ, – Vasili Stepanoviç birdən qıza
müraciət etdi, – buraya qara piĢik gəlmiĢdi?
– PiĢik nədir? – qız hirslə çığırdı, – eĢĢək oturub bizim
filialda, eĢĢək! – və səsini lap qaldırdı: – Qoy hamı eĢitsin!
Hər Ģeyi danıĢacağam, – doğrudan da, nə baĢ verdiyini
danıĢdı.
Demə, Ģəhərin "axır ki, xaraba qalan kiçik tamaĢalar"
(qızın sözlərinə görə) filialının müdiri hər cür dərnək təĢkil
eləmək xəstəliyinə tutulubmuĢ.
– Müdiriyyətin gözünə kül üfürürdü! – qız bağırdı.
Müdir il ərzində Lermontovu öyrənmə dərnəyi, Ģahmat-
dama, stolüstü tennis və at çapma dərnəkləri yaratmağa
macal tapmıĢdı. Yaya qədər çayda avarçəkmə və alpinistlər
dərnəyi yaradacağına da söz veribmiĢ.
Bax, elə bu gün nahar fasiləsində müdir içəri girib...
downloaded from KitabYurdu.org
378
– Hansısa bir it oğlunu da yanına salıb gətirib, – qız
danıĢırdı, – Allah bilir haradan tapıb, dama-dama Ģalvarda,
eynəyinin ĢüĢəsi çat, sifətinə də tüpürməzsən!
Qızın
dediyinə
görə,
müdir
elə
filialın
yeməkxanasındaca onu nahar edənlərə xor dərnəyinin təĢkili
üzrə görkəmli mütəxəssis kimi təqdim eləyib.
Gələcək alpinistlər qaĢqabaq sallayıblar, ancaq müdir
hamını ürəkli olmağa çağırıb, mütəxəssis isə zarafat eləyib,
məzələnib və and içib ki, oxumağı öyrətmək üçün lap az pul
alacaq, ancaq oxumaqdan gələn xeyiri yığıb-yığıĢdıra
bilməyəcəklər.
Qızın sözlərinə görə, hamıdan əvvəl, əlbəttə, filialın
tanınmıĢ yaltaqları Fanovla Kosarçuk yerdən sıçrayıblar ki,
onlar yazılırlar. Qalanlar da baĢa düĢüblər ki, nəğməsiz
keçinmək mümkün olmayacaq, onlar da dəməyə yazılıblar.
Nahar fasiləsində oxumaq qərara alınıb, çünki qalan vaxt
Lermontov, bir də dama ilə məĢğul idilər. Müdir nümunə
göstərmək üçün elan edib ki, onun tenor səsi var, sonra isə
hər Ģey pis yuxuda olduğu kimi baĢ verib. Dama-dama
paltarlı xormeyster bağırıb:
downloaded from KitabYurdu.org
379
– Do-mi-sol-do! – Oxumaqdan can qurtarmaq üçün
dolabın arxasında gizlənənləri dartıb çıxarıb, Kosarçuka
deyib, onun əməlli-baĢlı musiqi duyumu var, sızıldayıb,
zingildəyib, xahiĢ edib, qoca regent-müğənnini saysınlar,
barmaqlarını kamertona döyəcləyib, yalvarıb ki, "MəĢhur
dəniz"i oxusunlar.
Oxuyublar. Çox qəĢəng də oxuyublar. Dama-dama
paltarlı, doğrudan da, öz iĢini bilirmiĢ. Ġlk bəndi oxuyublar.
Bu vaxt regent üzr istəyib ki: "Bir dəqiqəyə qayıdıram!" –
və... yoxa çıxıb. FikirləĢiblər ki, həqiqətən, bir dəqiqədən
sonra qayıdar. Ancaq on dəqiqə keçsə də, qayıtmayıb.
Filialın əməkdaĢları sevincək olublar ki, qaçıb.
Və durduqları yerdə birdən ikinci bəndi oxumağa
baĢlayıblar, elə bir musiqi duyumu olmayan, ancaq kifayət
qədər xoĢagəlimli yüksək səsi olan Kosarçuk hamını
arxasınca aparıb. Oxuyublar. Regent yoxdur! Hərə öz yerinə
dağılıĢıb, di gəl oturmağa macal tapmamıĢ, özlərindən asılı
olmadan oxumağa baĢlayıblar. Dayana bilmirlərmiĢ. Üç
dəqiqə susub, yenə oxuyublar! Susublar – oxuyublar! Bu
downloaded from KitabYurdu.org
380
vaxt anlayıblar ki, fəlakət baĢ verib. Müdir biabırçılıqdan
qaçıb öz kabinetində gizlənib.
Bu yerdə qızın söhbəti yarımçıq qaldı. Valerian da
kömək etmədi.
Ġyirmi dəqiqə keçmiĢ Vaqankovun hasarına üç yük
maĢını yaxınlaĢdı və müdir baĢda olmaqla, fılialın bütün
əməkdaĢlannı maĢınlara mindirdilər.
Birinci yük maĢını darvazanın ağzında yırğalanıb
küçəyə çıxmıĢdı ki, bir-birinin çiynindən yapıĢıb dayanan
iĢçilər ağızlarını açdılar və məĢhur mahnı küçəni baĢına
götürdü. Ġkinci maĢındakılar, sonra da üçüncü maĢındakılar
onlara qoĢuldular. Beləcə də getdilər. ĠĢ-güc dalınca tələsən
adamlar təəccüblənmədən yük maĢınlarına vur-tut ötəri göz
gəzdirirdilər, elə bilirdilər, Ģəhər kənarına gəzintiyə gedirlər.
Doğrudan da, Ģəhər kənarına gedirdilər, ancaq ekskursiyaya
yox, professor Stravinskinin klinikasına.
BaĢını tamam itirmiĢ mühasib dövlət pulundan, axır ki,
canını qurtaracağı ümidiylə yarım saatdan sonra tamaĢalar
müəssisəsinin
maliyyə
Ģöbəsinə
çatdı.
Təcrübə
qazandığından ilk əvvəl iĢçilərin oturduğu, tutqun ĢüĢələrinə
downloaded from KitabYurdu.org
381
qızılı hərflərlə sözlər yazılmıĢ uzunsov zala ehtiyatla göz
gəzdirdi.
Mühasib
burada
narahatlıqdan
və
qarmaqarıĢıqlıqdan əsər-əlamət görmədi.
Müəssisəyə xas olan sakitlik hökm sürürdü.
Vasili Stepanoviç baĢını "Pul qəbulu" yazılmıĢ balaca
pəncərəyə uzatdı, tanımadığı xidmətçiylə salamlaĢıb,
nəzakətlə gəlir sənədini istədi.
– Nəyinizə lazımdır? – pəncərədəki xidmətçi soruĢdu.
Mühasib təəccübləndi.
– Pul təhvil vermək istəyirəm. Varyetedən gəlmiĢəm.
– Bir dəqiqə, – xidmətçi tələsik ĢüĢədəki gözlüyü torla
örtdü.
"Qəribədir!" – mühasib düĢündü. Onun təəccübü
tamamilə təbii idi. Ömründə ilk dəfə bu cür hala rast gəlirdi.
Pul almağın necə çətin olduğu hamıya məlumdur: buna
həmiĢə maneçilik törədən nəsə tapıla bilər. Ancaq on üç illik
təcrübəsi ərzində mühasib kiminsə, – hüquqi, ya fiziki Ģəxs
olsun, dəxli yoxdur – pul götürməyə çətinlik çəkdiyini
görməmiĢdi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |