Yazışma Adresi /Correspondence

Yüklə 92,64 Kb.

Pdf görüntüsü

tarix	11.06.2018
ölçüsü	92,64 Kb.
	#48142
növü	Yazı

S. Doğru ve ark. Epidural anestezi komplikasyonları

320

Dicle Tıp Derg / Dicle Med J

www.diclemedj.org

Cilt / Vol 39, No 2, 320-324

Yazışma Adresi /Correspondence: Dr. Serkan Doğru

Solhan Devlet Hastanesi Solhan, Bingöl, Türkiye Email: srkdgr1@yahoo.com

Dicle Tıp Dergisi /

2012; 39 (2): 320-324

Dicle Medical Journal

doi: 10.5798/diclemedj.0921.2012.02.0151

DERLEME / REVIEW ARTICLE

Epidural anestezinin ciddi komplikasyonları

Serious complications of epidural anesthesia

Serkan Doğru

1

, Ziya Kaya

2

, Hatice Yılmaz Doğru

3

1

Solhan Devlet Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, Bingöl, Türkiye

2

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Tokat, Türkiye

3

Bingöl Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Bingöl, Türkiye

Geliş Tarihi / Received: 11.12.2011, Kabul Tarihi / Accepted: 06.04.2012

ABSRACT

Epidural anesthesia is a well-recognized and identified re-

gional anaesthesia technique in anesthesia practice. First

applied at sacral region in 1895 by Cathelin and today

it has become a basic regional anaesthesia technique.

Frequent application of epidural anesthesia has caused

an increase at serious complications like bradycardia,

cardiac arrest, neurologic and infective complications.

But now, it has become a frequent practice for anesthesi-

ologists under developments in practices and techniques.

We aim to review serious complications of epidural anes-

thesia within current literatures.

Key words: Epidural anesthesia, complications, neuro-

logic, infectious, spinal hematoma

ÖZET

Epidural anestezi, anestezi uygulamalarında iyi tanın-

mış ve yer edinmiş bir rejyonel anestezi tekniğidir. İlk kez

1895’te Cathelin tarafından sakral bölgede uygulanmış

ve günümüzde temel bölgesel anestezi yöntemi haline

gelmiştir. Uygulamadaki artış, beraberinde bradikardi,

kardiyak arrest, nörolojik ve enfektif komplikasyonlar gibi

epidural anestezinin ciddi komplikasyonlarında da artış

meydana getirmiş, ancak günümüzde uygulamada ve

teknik konusundaki yenilikler neticesinde anestezistler

tarafından sıklıkla başvurulan bir yöntem haline gelmiştir.

Bu derlemede, güncel literatürler eşliğinde epidural anes-

tezinin ciddi komplikasyonlarını incelemeyi amaçladık.

Anahtar kelimeler: Epidural anestezi, komplikasyonlar,

nörolojik, enfektif, spinal hematom

GİRİŞ

Epidural anestezi ilk kez 1895’te Cathelin tarafından

sakral bölgede, 1921’de de Pages tarafından lumbal

bölgede yapılmış bir rejyonel anestezi tekniğidir.

Dogliotti epidural anesteziyi ayrıntılı bir şekilde,

yazdığı kitabında anlatmış ve yöntemin yaygınlaş-

masını sağlamıştır. İlk epidural kateter Curbelo ta-

rafından 1949’da yerleştirilmiştir. Yöntem 1960’da

yaygınlaşmış; gerek epidural aralığın anatomisi

hakkındaki bilgilerin artması gerekse endikasyon-

larının genişlemesi ile günümüzde temel bölgesel

anestezi yöntemi haline gelmiştir.

Solunum ve

kardiyovasküler sistem üzerine pozitif etkiler ve

analjezik ihtiyacının azalmasının yanında, sempa-

tik bloğa bağlı hipotansiyon, bradikardi ve kardiyak

arrest gibi dezavantajları da bulunmaktadır.

Uygu-

lamadaki artış, beraberinde komplikasyonların gö-

rülme sıklığında da artış meydana getirmiştir.

Epi-

dural anestezi komplikasyonları rahatsız edici hafif

bir baş ağrısından sakat bırakan hatta hayatı tehdit

edici boyutlara kadar uzanabilir. Oluşan komplikas-

yonlar uygulama tekniğinden, oluşan blok seviye-

sinin yükselmesinden, kullanılan lokal anesteziğin

toksik etkisinden, asepsiye dikkat edilmemesinden

kaynaklanabileceği gibi bazen açıklayıcı bir neden

bulunamaz.

4,5

Bu derlemede, güncel literatürler eşliğinde epi-

dural anestezinin ciddi komplikasyonlarını incele-

meyi amaçladık.

Bradikardi ve kardiyak arrest

Epidural anestezi sırasında bradikardi ve kardiyak

arrest çoğunlukla ölüm veya beyin hasarıyla sonuç-

S. Doğru ve ark. Epidural anestezi komplikasyonları

321

Dicle Tıp Derg / Dicle Med J

www.diclemedj.org

Cilt / Vol 39, No 2, 320-324

lanmaktadır.

Kalbin ön yükündeki azalmalara se-

konder gelişen vagal yanıt kardiyak arrestte anahtar

rol oynamaktadır.

7,8

Auroy ve ark. yaptıkları pros-

pektif çalışmada epidural anesteziye bağlı kardiyak

arrest oranını 0.98:10.000 olarak saptamışlar ve epi-

dural anesteziye bağlı ölüm saptamamışlardır.

Pol-

lard yaptığı derlemede, ciddi bradikardi ve kardiyak

arresti önlemede, epidural anestezi öncesi sıvı yük-

lemesi yapmanın ve peroperatif kayıplarında karşı-

lanarak ön yükü azaltmadan idamenin sağlanması-

nın önemli olduğunu vurgulamıştır.

Literatürde,

santral sinir bloklarındaki bradikardi nedenleri için

3 mekanizmadan bahsedilmektedir, birinci olarak;

düşük venöz dönüşün miyokardiyumdaki pacema-

ker hücrelerinin uyarı sayısındaki düşmeye neden

olduğu, bunun da kalbin kasılma frekansını azalttığı

ve daha düşük kalp hızına neden olduğu, ikincisi;

sağ atrium ve vena kavadaki düşük basınç reseptör-

lerinin uyarısı ve üçüncü olarak da sol ventriküldeki

mekanoreseptörlerin (paradoksal Bezold-Jarish ref-

leksi) uyarılmasına bağlı bradikardiye neden oldu-

ğu düşünülmektedir.

9,10

Ayrıca; erkek cinsiyet, bazal

kalp atım sayısı < 60/dk, ASA I (ASA III veya IV),

beta-blokör kullanımı, T6 üzerinde sensöryel blok,

50 yaşın altı hasta, uzamış PR intervali epidural

anestezi sırasında kardiyak arrest için risk faktörleri

olarak belirlenmiştir.

Belirlenen bu risk faktörleri-

ne sahip hastalarda, epidural anestezi uygulaması-

nın tekrar değerlendirilmesi, eğer epidural anestezi

yapılacaksa volüm önyüklemesinin yapılması ve

sonrasında kayıplar da karşılanacak şekilde volüm

önyüklemesinin idame ettirilmesi, hastaların moni-

torize edilmesi ve monitorizasyonda dikkatli davra-

nılması, bradikardi saptandığında sırasıyla atropin

(0.4-0.6 mg), efedrin (25-50 mg) ve eğer gerekliyse

adrenalin (0.2-0.3 mg) ile tedavi edilmesi gerektiği

belirtilmiş ve kardiyak arrest geliştiğinde de CPR

açısından hazırlıklı olunması gerektiği vurgulan-

mıştır.

10,11

Nörolojik komplikasyonlar

Epidural anestezi sonrası nörolojik komplikasyon

oranı oldukça nadir olmasına rağmen, sonuçları yı-

kıcıdır. Epidural anestezi sırasında nörolojik defisite

yol açan nedenler arasında vazokonstriktör kulla-

nımı veya uzamış hipotansiyona bağlı spinal kord

iskemisi, epidural iğneyle veya kateterle spinal kor-

da veya sinir köklerine travmatik hasar, hematoma

bağlı spinal kord basısı, enfeksiyon ve lokal anes-

tezik seçimi sayılabilir. Literatürde epidural aneste-

zi sonrası nörolojik komplikasyon oranı 1:5071 ile

1:161.550 arasında bildirilmektedir.

5,19,22,28

Auroy

ve ark. rejyonel anestezi komplikasyonlarıyla ilgili

yaptıkları çok merkezli çalışmada, nörolojik komp-

likasyonlar açısından değerlendirildiğinde (periferik

nöropati, kauda ekuina sendromu, santral nörolojik

olay) epidural anestezi uygulananlarda herhangi bir

komplikasyon saptamamışlardır.

Ruppen ve ark.

ise yaptıkları çalışmada, epidural anaestezi sonrası

obstetrik hastalar için geçici nörolojik hasar oranı-

nı 1:3900-1:5537, kalıcı nörolojik hasar oranını ise

1:237.000-1:257.000 olarak saptamışlardır.

Geçici nörolojik hasar (GNH), epidural anes-

tezi sonrası sık karşılaşılan bir komplikasyondur.

Literatürde, %0-37 arasında görüldüğü bildirilmek-

tedir.

5,11

GNH semptomları, tek veya iki taraflı, ön

veya arka uyluk bölgesinde, bazen bacaklara doğru

yayılabilen ve beraberinde bel ağrısının olabildiği

ağrı şeklinde tanımlanmaktadır. Motor güç veya du-

yusal kayıp yoktur. Semptomlar 6-36 saat arasında

başlayıp, 1-7 gün devam etmektedir. Lokal anes-

tezik toksisitesi, iğneye bağlı travma, kalın iğne

kullanımına bağlı lokal anesteziklerin göllenmesi,

kas spazmı, erken mobilizasyon, hasta pozisyonu,

siyatik sinir gerilmesi, dorsal kök ganglionlarının

irritasyonu, GNH’nin olası nedenleri arasında sa-

yılmaktadır. TNS insidansı, lidokain (%11,9) kul-

lanımında tetrakain (%1,6) ve bupivakaine (%1,3)

göre daha fazla bulunmuştur. Tedavide, hafif ağrısı

olanlarda herhangi bir tedavi önerilmezken, şiddetli

ağrısı olanlarda, anti-enflamatuar ilaçlar (İbuprofen,

Naproksen, Ketorolak, COX-2 İnhibitörleri), opio-

idler, kas gevşeticiler (Siklobenzaprin) ve sempto-

matik terapi (sıcak uygulama, pozisyon) uygulana-

bilmektedir. Sistemik tedaviden yarar görmeyenler-

de tetik-nokta enjeksiyonu uygulanabileceği bildi-

rilmektedir.

11,18

Epidural iğneyle sinir kökü travmasının, ilgili

dermatomda keskin yayılan ağrı veya parestezi gibi

belli semptomları vardır. Tanı amacıyla MR sıklık-

la kullanılmaktadır. Sinir hasarının MR bulguları;

spinal kord veya sinir kökü ödemi, hasarlı bölgede

hematom gelişmesi olarak belirtilebilir.

Spinal hematom epidural anestezinin nadir

ama ciddi bir komplikasyonudur. Kanama epidural

venöz pleksus kaynaklı olması nedeniyle epidural

boşlukta görülmektedir. Epidural anesteziye sekon-

der spinal hematom sıklığı literatürde, 1:168.000-

1:190.000 arasında değişmektedir.

14,15

Ancak popu-

S. Doğru ve ark. Epidural anestezi komplikasyonları

322

Dicle Tıp Derg / Dicle Med J

www.diclemedj.org

Cilt / Vol 39, No 2, 320-324

lasyona göre sıklığı değişmektedir. Ortopedik cerra-

hi yapılan yaşlı hastalarda sıklığı 1:3600-1:29.000

olarak saptanmıştır.

16,20

Epidural anestezi sonra-

sı kalıcı nörolojik hasar oranı da 0 ile 7.6:10.000

olarak saptanmış, bu oran obstetrik hastalar için

1:237.000 olarak saptanmıştır.

19,23

Souza ve ark.

epidural anestezi sonrası nöroaksiyal kanama açı-

sından risk faktörlerini; antikoagülan ilaç kullanı-

mı( kumarin, anti-platelet ilaçlar, yüksek veya dü-

şük molekül ağırlıklı heparin, fibrinolitikler), spinal

vasküler malformasyon varlığı, ailede kanama bo-

zuklukları hikayesi ve koagulopatiler, küçük cerrahi

girişimlerde anormal kanama hikayesi, belirgin bir

nedene bağlı olmaksızın dişeti, burun veya cilt ka-

namaları, ciddi karaciğer ve böbrek hastalıkları, spi-

nal kord hastalıkları( meduller kanal darlığı, anki-

lozan spondilit), karaciğer fonksiyon bozukluğu ve

trombositopeni ile birlikte preeklampsi, hipertansi-

yon ve alkol kullanımı olarak belirtmişlerdir. Ancak

tanımlanmış risk faktörlerine rağmen nöroaksiyal

hematomların %40’ının nedeni bulunamamıştır.

Spinal hematomun standart tedavisinde, semptom-

lar ortaya çıktıktan sonra, 12 saat içinde MR ile

tanı konmalı ve erken dekompresyon sağlanmalıdır.

Ancak bazı vakalarda noroşirurji ile işbirliği içinde

belirtiler ve semptomlar takip edilerek, konservatif

yaklaşım uygulanmıştır.

16,17

Spinal hematom, sıklıkla anti-koagülan kulla-

nımı olan hastalarda gelişmektedir.

5,11

Bu nedenle,

Rejyonel Anestezi Derneği anti-koagülan kullanan

hastalarda rejyonel anestezi yönetimiyle ilgili öneri-

lerde bulunmuştur. NSAİİ(Aspirin) veya fraksiyone

olmayan heparin (sc-subkütan) kullanan hastalarda

nöroaksiyal anestezi öncesi ve sonrası herhangi bir

sorun olmayacağı, fraksiyone olmayan heparin kul-

lanan hastalarda eğer katater uygulaması yapıldıysa

kateter çekildikten 1 saat sonra anti-koagülasyona

devam edilebileceği bildirilmiştir. Fraksiyone olma-

yan heparin (iv) kullanan hastalarda, son uygulanan

dozdan sonra 2-4 saat beklenmesi sonra nöroaksiyal

anestezinin uygulanabileceği ve postoperatif 2 saat

sonra da anti-koagülasyona devam edilebileceği

önerilmiş, eğer kateter uygulandıysa kateter çekil-

meden önceki son dozdan sonra 2-4 saat beklen-

meli, kateter çekildikten sonra da 1saat beklenmesi

ve sonrasında anti-koagülasyona devam edilebile-

ceği bildirilmiştir. Düşük molekül ağırlıklı heparin

(DMAH) kullanan hastalarda ise, nöroaksiyal anes-

teziden önce son dozdan itibaren 10-12 saat geçmiş

olması, nöroaksiyal anestezi sonrası en az 2 saat

beklenmesi ve sonrasında anti-koagülasyona devam

edilebileceği, eğer kateter uygulandıysa son dozdan

10-12 saat sonra kateterin çekilebileceği ve kateter

çekildikten en az 2 saat sonra anti-koagülasyona de-

vam edilebileceği bildirilmiştir. Warfarin kullanan

hastalarda, son 24 saat içinde tek veya 2 doz warfa-

rin kullanımı olan hastanın nöroaksiyal anestezi ön-

cesi PT (Protrombin Zamanı) ve INR (Uluslararası

Normalizasyon Oranı) kontrolleri yapılmalı, normal

INR (0,8-1,2) değerlerinde nöroaksiyal anestezinin

uygulanabileceği ve eğer kateter uygulaması yapıl-

dıysa, INR takiplerinde INR≤1,5 olduğunda katete-

rin çıkarılabileceği bildirilmiştir.

32,33

Kauda ekuina sendromu, konus medullaris al-

tındaki sinir köklerinin hasarı sonucu oluşmaktadır

ve mesane disfonksiyonu, perineal duyu kaybı ve

alt ekstremite motor güç kaybıyla kendini göster-

mektedir. Birçok nedeni olmasına karşın bunlar

arasından kompresyon hasarı (epidural hematom,

epidural abse) ve intratekal alana verilen ilaçların

direkt toksisitesi anestezistler açısından önem arz

etmektedir. Epidural anestezi sonrası kauda ekuina

sendromu (KES) insidansı 2.7:100.000 olarak belir-

tilmiştir. KES gelişen vakaların 2/3’ ünden çoğunda

da kalıcı nörolojik defisit gelişmektedir. Epidural

anestezi açısından değerlendirildiğinde, işlem sıra-

sında iğnenin kazayla subaranoid aralığa veya ka-

teterin subaraknoid aralığa ilerlemesi sonucu sinir

köklerinin yüksek dozda lokal anesteziğe maruz

kalması sonucu KES oluşmaktadır ancak nörotok-

sisitenin mekanizması bilinmemektedir. Efektif te-

davisi olmadığı için, literatürde KES’i önlemek için

bazı önerilerde bulunulmaktadır. Bunlar; epidural

anestezi uygularken test dozu verilmesi ve anestezi

dozunun fraksiyone olarak verilmesi önerilmekte-

dir. Eğer yüksek dozda anestezik kazara yer değiş-

tirmiş bir kateterden verilmişse, kateterden tekrar-

layan bir şekilde küçük volümlerde beyin omurilik

sıvısı boşaltılması ve yerine serum fizyolojik enjek-

te edilmesi önerilmektedir.

21,22

Enfektif Komplikasyonlar

Nöroaksiyal anestezi sonrası santral sinir sistemi

enfeksiyonları nadir görülür ve literatürde sıklığı

1.1:100.000-2.6:100.000 oranında belirtilmekte-

dir.

24

Bakteriyel menenjit epidural anestezi sonra-

sı da görülebilmektedir. Literatür incelendiğinde,

epidural katater uygulaması sonrası nadir de olsa

S. Doğru ve ark. Epidural anestezi komplikasyonları

323

Dicle Tıp Derg / Dicle Med J

www.diclemedj.org

Cilt / Vol 39, No 2, 320-324

bakteriyel menenjit olgularından bahsedilmiştir.

24,25

Ready ve ark.’ nın elektif sezaryen operasyonu için

lumbal epidural kateter uyguladıkları vakalarda epi-

dural anestezi sonrası menenjitten bahsedilmiştir. 28

yaşındaki ilk vakaya, elektif sezaryen operasyonu

için lumbal epidural kateter takılmış ve kateterden

postoperatif 48 saat boyunca da analjezi için opioid

uygulanmıştır. Kateter çıkarılırken, kateterin cilde

giriş bölgesinde 4 cm boyutunda eritomatöz ve has-

sasiyet gösteren bir alan görülmüştür. Üç gün sonra

hastada şiddetli baş ağrısı, ense sertliği ve fotofobi

gelişmiştir. Alınan BOS örneğinde, protein artışı,

düşük glukoz ve lokositoz saptanmış, BOS kültü-

ründe S.faecalis üremesi olmuştur. İdrar ve kan kül-

türünde üreme olmamış ve çekilen MR sonucunda

epidural abse saptanmamıştır. Antibiyoterapi sonra-

sı hasta tamamen iyileşmiştir. Bu vakada; bakteriyel

menenjit açısından en olası kaynağın kateterin giriş

yerindeki selülit olabileceği düşünülmüş ancak ka-

tetere bağlı tespit edilemeyen bir dural ponksiyonun

da var olabileceği belirtilmiştir.

Bakteriyel menenjit kateter kaynaklı olabilece-

ği gibi hematojen yayılımla sekonder kaynaklı da

olabilir. Ready ve ark. yayınladıkları ikinci vakada

ise, 25 yaşındaki hastaya epidural kateter uygulan-

mış ancak kateter uygulamasından 50 dakika sonra

doğum olmuş ve kateter çıkarılmıştır. Kateterin giriş

yerinde herhangi bir lokal inflamasyon gözlenme-

miş ancak 24 saat sonra hastada baş ağrısı ve ense

sertliği gelişmiştir. Alınan BOS örneğinde, protein

artışı, düşük glukoz ve lökositoz saptanmış ve BOS

kültüründe S.uberis(Alfa-Hemolitik streptokok)

üremesi olmuştur. İdrar, kan ve vajinal kültürlerde

de aynı bakteri üremiştir. Verilen antibiyoterapi son-

rası tamamen iyileşme olmuştur.

Bandikatla ve ark.’ nın 61 yaşında radikal pros-

tatektomi operasyonu sonrası epidural analjezi için

torasik epidural kateter uygulanan vakada ise, ope-

rasyon öncesi torasik epidural kateter herhangi bir

sorun olmadan yerleştirilmiş ve ekstübasyon sonrası

epidural test dozu uygulanmıştır. Operasyon sonrası

2.saatte, vital bulguları stabil seyreden hastaya epi-

dural infüzyonu başlanmıştır. Postoperatif 1.günde

ateş, lokositoz ve CRP artışı saptanan hastadan, sep-

tisemi düşünülerek kan kültürü gönderilmiş. Posto-

peratif 4.günde kateter bölgesinde inflamasyon ve

hassasiyet saptanmış. Postoperatif 5.günde yüksek

ateş ile birlikte baş ağrısı, ense sertliği ve opusto-

tonus aynı zamanda kateterin giriş yerinde minimal

akıntı olduğu görülmüş. Kan ve akıntıdan kültür

gönderilmiş ve her iki örnekte de MRSA(Metisilin

Rezistan Stafilokokkus aureus) ürmesi saptanmıştır.

Uygun antibiyoterapi başlanan hastaya torako-lom-

ber MR çekilmiş ve T10 düzeyinde epidural stenoz,

T8-T11 düzeyinde epidural kalınlaşma ve posterior

epidural aralıkta granülasyon dokusu saptanmıştır.

Herhangi bir nörolojik defisiti olmayan hasta, an-

tibiyoterapisinin devam edilmesiyle birlikte 3.hafta

sonunda taburcu edilmiş, 2 ay sonra çekilen kon-

trol MR sonucunda tamamen iyileşme saptanmıştır.

Sonuç olarak, enfeksiyon kaynağının epidural iğne

veya katater uygulaması sırasında ciltten epidural

alana doğru MRSA taşınmasına bağlı olduğu düşü-

nülmüş ve invaziv işlemlerde asepsiye dikkat edil-

mesi gerektiği vurgulanmıştır.

Epidural abselerin ise literatürde 0.2-2:10.000

oranında görüldüğü belirtilmektedir.

24,30

Epidural

abselerde en sık izole edilen mikroorganizma Stap-

hylococcus aureus (%60)’tur. %15’inde ise kültür

negatif çıkmaktadır. Epidural abse ilk olarak loka-

lize bel ağrısı ve ateş ile kendini göstermekte, son-

rasında nörolojik defisit (radiküler irritasyon, kas

güçsüzlüğü, duyusal bozukluk, sfinkter güçsüzlüğü)

ve en son olarak da paralizi gelişmektedir. Epidural

abse, direkt yayılımla oluştuğu için aseptik koşul-

lara ve kontrendikasyonlara riayet edilmesi büyük

önem taşımaktadır. Aynı zamanda, literatürde, lokal

inflamasyon açısından kateter giriş yerini her gün

dikkatlice incelemenin eritem ve akıntı görüldüğün-

de de kolonizasyon ve enfeksiyon açısından kate-

teri çekmenin yararlı olduğu bildirilmektedir. Her

zamanki gibi erken tanı büyük önem arz etmekte-

dir, nörolojik semptomlardan süphelenildiği anda

defisit gelişmeden MR görüntüleme yapılması ve

kültür sonrası uygun antibiyoterapi başlanması fay-

dalıdır.

Yapılan çalışmalarda, lokal anesteziklerin anti-

bakteriyel etkilerinin de bulunduğu bildirilmektedir.

Aydın ve ark. farklı konsantrasyonlardaki ropivaka-

in, bupivakain, lidokain ve prilokaini antimikrobi-

yal etki açısından E.coli, S.aureus, P.aeruginosa

ve C.albicans üzerinde incelemişlerdir. Yaptıkları

çalışma sonucunda, ropivakainin antimikrobiyal

etkisinin olmadığını, bupivakainin düşük düzey-

de antimikrobiyal etkisinin olduğunu, lidokain ve

prilokainin ise diğer iki lokal anesteziğe göre daha

fazla antimikrobiyal etkiye sahip olduğunu sapta-

mışlardır.

S. Doğru ve ark. Epidural anestezi komplikasyonları

324

Dicle Tıp Derg / Dicle Med J

www.diclemedj.org

Cilt / Vol 39, No 2, 320-324

Enfeksiyöz komplikasyonları önlemede, asep-

tik tekniğin önemli olduğu bilinmektedir. Bu bağ-

lamda, asepsinin en önemli basamağı olan el yıka-

ma, steril eldiven, maske ve bone kullanma, işlem-

den önce steril ameliyat önlüğü kullanma, işlemin

uygulanacağı bölgenin asepsisi için mümkünse

alkol-bazlı antiseptiklerle temizlenmesi ve epidu-

ral kateter için de bakteri filtrelerinin kullanılması

önerilmektedir.

24,27

Sonuç olarak, epidural anestezi sırasında veya

sonrasında ciddi komplikasyon oranı oldukça dü-

şüktür, ancak işlemden hastanın ayrıntılı bir şekilde

değerlendirilmesi ve işlemi uygularken de dikkat-

li davranılması gerekmektedir. İşlem sonrasında

ise, hastanın yakın takip edilmesi, tedavi edilebilir

komplikasyonların erken dönemde tanı konması

açısından önem arz etmektedir.

KAYNAKLAR

1. Fisher B. Techniques of epidural block. Anaesth Intensive Care

2009;10(11):552-6.

2. Morgan P. The role of vasopressors in the management of hy-

potension induced by spinal and epidural anaesthesia. Can J

Anaesth 1994;41(5):404-13.

3. Andres J, Reina MA, Prats A. Epidural space and regional anes-

thesia. Eur J Pain 2009;3(2):55-63.

4. Dale MC, Checketts MR. Complications of regional anaesthesia.

Anaesth Intensive Care 2010;11(3):85-8.

5. Horlocker TT. Complications of regional anaesthesia. Eur J Pain

2010;4(S4):227-34.

6. Sawardekar A, Suresh S. Neuroaxial blockade in children. An-

aesth Intensive Care Med 2010;11(6):229-31.

7. Mathur V, Bravos D, Vallera C, Wu CL. Regional anesthesia and

patient outcomes: evidence-based medicine. Tech Reg Anesth

Pain Manag 2008;12(4):163-70.

8. Beaussier M, Atchabahian A, Dufeu N. Regional anesthesia and

the perioperative period: basis and principles. Tech Reg Anesth

Pain Manag 2008;12(4):171-7.

9. Irita K, Kawashima Y, Morita K, et al. Critical incidents during

regional anesthesia in Japanese Society of Anesthesiologists-

Certified Training Hospitals: an analysis of responses to the an-

nual survey conducted between 1999 and 2002 by the Japanese

Society of Anesthesiologists. Masui 2005;54(4):440-9.

10. Pollard JB. Common mechanisms and Strategies for Prevention

and Treatment of Cardiac Arrest During Epidural Anesthesia. J

Clin Anesth 2002;14(1):52-6.

11. Horlocker TT. Complications of Regional Anesthesia and Acute

Pain Management. Anesthesiol Clin 2011;29(2):257-78.

12. Kinsella SM, Tuckey JP. Perioperative bradycardia and asys-

tole: relationship to vasovagal syncope and the Bezold-Jarish

reflex. Br J Anaesth 2001;86(6):859-68.

13. Liguori GA, Sharrock NE. Asystole and severe bradycardia

during epidural anesthesia in orthopedic patients. Anaesthesi-

ology 1997;86(1):250-7.

14. Souza RL, Andrate LOF, Silva JB, Silva LAC. Neuraxial hema-

toma after epidural anesthesia. Is it possible to prevent or detect

it? Report of two cases. Rev Bras Anesthesiol 2011;61(2):218-

24.

15. Sertöz N, Demir F, Ayanoğlu HÖ. Epidural kateter çekilme-

si sonrasi spinal hematom. Türk Anest Rean Der Dergisi

2010;38(2):142-6.

16. Stoll A, Sanchez M. Epidural hematoma after epidural block:

implications for its use in pain management. Surg Neurol

2002;57(4):235-40.

17. Neal JM, Bernards CM, Hadzic A, et al. ASRA Practice Advi-

sory on Neurologic Complications in Regional Anesthesia and

Pain Medicine. Reg Anesth Pain Med 2008;33(5):404-15.

18. Pollock JE. Neurotoxicity of intrathecal local anaesthetics and

transient neurological symptoms. Best Pract Res Clin Anaes-

thesiol 2003;17(3):471-84.

19. Russell R, Soltanifar S. Neurological complications in ob-

stetric regional anesthesia. Anaesth Intensive Care Med

2010;11(8):316-8.

20. Rigg JRA, Jamrozik K, Myles PS, et al. Epidural anaesthesia

and analgesia and outcome of major surgery: a randomised

trial. Lancet 2002;359(9314):1276-82.

21. Wu KC, Chiang YY, Lin BC, et al. Epidural cyst with cauda

equina syndrome after epidural anesthesia. Acta Anaesthesiol

Taiwan 2010;48(3):148-51.

22. Drasner K. Local anesthetic neurotoxicity: Cauda equina syn-

drome. In: Burkey D. Regional Anesthesia and Pain Manage-

ment Handbook, 1st edn. Philadelphia: Saunders Elsevier

2009:227-9.

23. Auroy Y, Benhamou D, Bargues L, et al. Major compli-

cations of regional anesthesia in France. Anesthesiology

2002;97(5):1274-80.

24. Horlocker TT, Wedel DJ. Infectious complications of regional

anesthesia. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2008;22(4):451-

75.

25. Ready LB, Helfer D. Bacterial Menengitis in parturients after

epidural anesthesia. Anesthesiology 1989;71(6):988-90.

26. Bandikatla VB, Rizwan B, Skalimis A, Patel H. Spinal epidural

abscess and meningitis following an epidural catheterisation.

Acute Pain 2007;9(1):35-8.

27. Hebl JR. The importance and implications of aseptic tech-

niques during regional anesthesia. Reg Anesth Pain Med

2006;31(4):311-23.

28. Pinder A. Complications of obstetric anaesthesia. Curr Anaesth

Crit Care 2006;17(3):151-62.

29. Paech MJ, Godkin R, Webster S. Complications of obstetric

epidural analgesia and anaesthesia: a prospective analysis of 10

995 cases. Int J Obstet Anesth 1998;7(1):5-11.

30. Ruppen W, Derry S, McQuay H, Moore A. Incidence of epi-

dural hematoma, infection and neurologic injury in obstetric

patients with epidural analgesia/anesthesia. Anesthesiology

2006;105(2):394-9.

31. Eldor J. Local anaesthetic antibacterial activity. Anaesthesia

2003;58(9):926-8.

32. Wu CL. Regional anesthesia and anticoagulation. J Clin Anesth

2001;13(1):49-58.

33. Horlocker TT, Wedel DJ, Rowlingson JC, et al. Regional an-

esthesia in the patient receiving antithrombotic or thrombotic

therapy. Reg Anesth Pain Med 2010;35(1):64-101.

Yüklə 92,64 Kb.

Dostları ilə paylaş: