Yillarda O'zbekiston Respublikasi turizm salohiyatini rivojlantirish va turmarshurtlarning ahamiyati

Mundarija:
Kirish

1. 
   2019-2025 yillarda O'zbekiston Respublikasi turizm salohiyatini rivojlantirish va turmarshurtlarning ahamiyati.
   
2. 
   Qishloq turizmini rivojlantirish bo'yicha turmarshrutlar ishlab chiqishning istiqbollari,ijobiy va kamchilik tomonlari.
   
3. 
   Qishloq turizmining turlari va tarkibi.
   

4.O'zbekistonda qishloq turizmi va undagi yangi turmarshrutlar ishlab chiqishning rivojlanish istiqbollari.
5.Turizmda transport xizmatlarining ahamiyati.

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Mavzuning dolzarbligi: Turizm sohasini tashkil etuvchi asosiy infratuzilmalar boʻlib joylashtirish vositalari, umumiy ovqatlanish xizmati va transport xizmati hisoblanadi. Shundan kelib chiqib, qishloq turizm sohasini rivojlantirishda transport xizmatlari asosiy oʻrin egallaydi. Qishloq turizmi yangi hodisa emas, u hech bo'lmaganda Evropada 1970-yillardan beri ma'lum. U eng katta rivojlanishni Frantsiya, Italiya va Ispaniyada oldi. Ushbu turdagi bayram Kipr, Xorvatiya va Polshada keng tarqalgan.

Qishloq turizmining paydo boʻlishi va rivojlanishining asosiy sababi oʻrtacha daromadga ega boʻlgan shahar aholisining tabiat qoʻynida yolgʻiz dam olishga, dehqon oilasi hayoti bilan tanishishga boʻlgan ehtiyojidir va nafaqat yangi sabzavot va mevalarni, go'sht va sut mahsulotlarini tatib ko'ring, balki qishloq xo'jaligi ishlarida bevosita ishtirok eting - ular aytganidek, o'zingiz shudgor yonida turing.
Mijozning xohishi inobatga olindi, sayyohlarga yangi sut, o'z uzumzoridan olingan sharob, baliq ovlash, pichanzor va turli xil ko'ngilochar variantlari bilan to'ldirilgan yuzlab dala uylari, kulbalar va qal'alarni tanlash imkoniyatini taqdim etuvchi turizm sanoati g'ildiragi aylandi.
Turizm sohasini rivojlantirishda turizm infratuzilmasi holati ahamiyatli hisoblanadi. Shuningdek, mamlakatimizga tashrif buyuruvchi sayyohlarning kun sayin oshib borayotganligi, sohaning rivojlanishiga davlat miqyosida e’tibor qaratilib, vizasiz tashriflarning joriy etilishi aynan transport xizmatlarini takomillashtirishni talab etadi. Transport xizmatlarining rivojlanishi va takomillashib borishi sayyohlar uchun qulayliklar yaratib, ularning sayohatlarini yengillashtiradi. Bu orqali turizmning mamlakatda taraqqiy etishiga erishish mumkin.
Kurs ishning maqsadi mamlakat va viloyat hududida turmarshrutlar xizmatlarini takomillashtirish boʻyicha ilmiy-uslubiy tavsiyalar va amaliy takliflar ishlab chiqishdan iborat.
Kurs ishning vazifalari ilmiy ishning maqsadidan kelib chiqqan holda quyidagilardan iborat qilib belgilandi: turmarshrutlar ishlab chiqishning nazariy asoslarini qiyosiy tahlil qilish; transport xizmatlari koʻrsatishning xalqaro standartlari tuchunchasi va ichki tuzilishini yoritib berish; Oʻzbekistonning qishloq turizmini rivojlantirish bo'yicha ishlab chiqiligan turmarshrutlar xizmatlari tahlilini olib borish; turizmda axborot texnologiyalari va GATlarning tutgan oʻrnini yoritish; GATning Oʻzbekistonda transport xizmatlarida qoʻllanilish holatini tahlil qilish; “Easy taxi”, “My taxi”, “Yandex taxi” va “Yoko taxi” turmarshrutlarning qishloqlarda faoliyati tahlilini olib borish.
Tadqiqotning obyekti-Tadqiqot obyekti hududiy transport tashkilotlari, shuningdek, jamoatchilik transporti tashkilotlari.
Ishning predmeti ichki va xalqaro turizmni rivojlantirishda transport xizmatlarini takomillashtirishga qaratilgan jarayonlar boʻlib hisoblanadi.
Transport tizimlarining barcha turlari yagona maqsadni-tashish xizmatlarini ko’rsatishda sayohatchilarning ehtiyojlarini to’laqonli qondirishni amalga oshiradi.
Turistlarga transport xizmatlarini ko’rsatish, turistlarni va ularning yuklarini bir joydan ikkinchi joyga mumkin qadar tez va qulay sharoitlarda tashish uchun moljallangan xizmatlar majmui, deb tariflanadi.
Transport xizmatlari korsatish qonun hujjatlari bilan mustahkamlangan huquqiy bazaga asoslanadi. Ushbu hujjatlar: 1) turli xalqaro transport tashkilotlari tomonidan; 2) mamlakatlarning milliy qonunchiligi doirasida; 3) yuk va yolovchi tashuvchilarning ichki qoidalari tarzida ishlab chiqilgan boladi.Qishloq turizmni amalga oshirishda transport xizmatlari korsatishning turli jihatlariga alohida diqqat-etibor berish lozim. Sayohatlar sohasida xalqaro hamkorlik chegaralarining kengayishi bojxona, chegara va sanitariya nazoratini amalga oshirish meyorlari va qoidalarini muttasil takomillashtirib borishni taqozo etadi.
Yolovchilarning xavfsizligini taminlash transport xizmatlari korsatishning eng muhim masalasi bolib, u harakatlanadigan tarkibdan foydalanish qoidalariga rioya qilishni, transport vositalarining harakatini taminlovchi turli xizmatlar professional tarzda va uyushqoqlik bilan ishlashini, yolovchilar ham xulq-atvor qoidalariga rioya qilishini, ekologik toza transport turlaridan foydalanishni nazarda tutadi.
Turistlarning uyushgan guruhlarini tashish marshrutlar ishlab chiqish, chiptalarni buyurtma qilish, transportda joylashtirish, tur dasturlarini amalga oshirish bilan bogliq ayrim oziga xos xususiyatlarga ega bolganligi uchun turistik firmalar qishloqlarda ham transport kompaniyalari bilan aloqa qiliahi zarur bo'ladi.
Turizm industriyasi ishlab chiqadigan turistik mahsulot, xizmatlar va tovarlarning tarkibi ancha katta va rang-barang majmuani oz ichiga qamrab oladi. Bu mahsulotdan kishilar sayohat qilishda, shuningdek, turizm doirasida dam olish, xordiq chiqarish, davolanish, oz bilim va kasbiy darajasini oshirishda foydalanishlari mumkin. Bunda turistik mahsulotning asosiy tarkibiy qismiga kiruvchi transport xizmatlari jami xizmatlarning 27 % ini tashkil qiladi. Yolovchilarni, shu jumladan, turistlarni tashish har xil transport turlarida, chunonchi: havo, yer usti, suv transportida amalga oshiriladi. Turistik tashuvlar uchun transport turlarining ommaviyligi yoki talab etilish darajasi mamlakatning jog'rofiy o'rni va iqlim sharoitlariga, iqtisodiy rivojlanish darajasiga, milliy an'analariga, odamlarning ijtimoiyholati va turmush darajasiga hamda boshqa omillarga bogliq boladi.
Turistik mahsulotlar tarkibida turistlarni tashish xizmati yetakchi o'rinlardan birini egallaydi. Bu shu bilan ifodalanadiki, barcha turistik yonalishlarda (piyodalardan tashqari) sayohatchilarni dam olish yoki ekskursiyaga eltish va uyga qaytishi uchun transport bo'lishi tabbiy xol bo'lib qolmoqda.
Turizm faoliyat turi sifatida turistlarni doimiy yashash joyidan tashqariga chiqishi bilan uzviy boglangan va uni transport taminotisiz tasavvur qilib bolmaydi. Transport taminoti turistik infratuzilmaning muhim elementi hisoblanadi va turistik mahsulotlar tarkibiga kiritilgan asosiy majmuali xizmatlarni tashkil qiladi. Transport korxonalari turizm sohasini shakllantiruvchi turistik korxonalarning alohida korinishlari sifatida qarab chiqiladi.
Turizm sohasida transport taminoti tizimi quyidagicha farqlanadi: turga qoshilgan va asosiy turistik xizmatlarga kiruvchi turistik tashish vositasi sifatida, turistlarni doimiy yashash joyidan belgilangan manzilga eltib qoyish (yoki yonalish boshlanadigan joyga) va qayta olib kelish; transfer turistlarni kutib olish va kuzatib qoyish uchun transport vositasini taqdim etish; tur-safar boyicha dasturlashtirilgan tadbirlarga xizmat korsatish: ekskursion xizmat, dasturdagi tadbirlarga borish, atrofga tashrif buyurish, yo'nalish bo'yicha ko'chish; turga kiritilgan sayohat davomida ijaraga beriladigan yengil avtomashina.
1. 2019 — 2025-yillarda O’zbekiston Respublikasida turizm sohasini fivojlantirish.
KONSEPSIYASI.
2019 — 2025-yillarda O‘zbekiston Respublikasida turizm sohasini rivojlantirish Konsepsiyasi qulay iqtisodiy sharoitlar va omillarni yaratish bo‘yicha olib borilayotgan islohotlarning samaradorligini 1oshirish, turizm sohasini jadal rivojlantirish bo‘yicha ustuvor maqsad va vazifalarni belgilash, uning iqtisodiyotdagi o‘rni va ulushini oshirish, xizmatlarni diversifikatsiyalash va ularning sifatini oshirish hamda turizm infratuzilmasini takomillashtirishga qaratilgan.
Qishloq turizmida turistik marshrut yoki turistik ekskursiya ishlab chiqilganda va amalda o‘tkazilganda tushki ovqatlanish xizmatlarini albatta dalada tashkil qilish kerak.
Chunki, dala sharoitida choy qaynatish, dala sharoitida ovqat tayyorlash turistlar uchun haddan tashqari va taassurotli bo‘lishi tabiiydir.
Qishloq turizmida turistik marshrutlar ishlab chiqilganda bir qishloqdan ikkinchi qishloqqa o‘tishda yo‘llarda uchragan, dalalarda ishlayotgan yoki chorva mollarini boqayotganlar bilan turistlarni uchrashtirish dasturlari, ular bilan suhbatlashtirish dasturlari albatta turistik bo‘lishini ta’minlaydi. Qishloq turizmini rivojlantirishda turistik marshrutlarni reklama qilish ushbu turizm turini rivojlantirishning asosiy omillaridan biri hisoblanadi.
Qishloq turizmi marshrutlari reklama qilinganda boshqa turizm reklamalaridan mazmuni va tuzilishi bo‘yicha o‘ziga xos usullar va yondashishlar qo‘llaniladi.
Masalan, bu reklamalarda dastlab qishloqning manzili va bu qishloq atrofidagi turistik resurslar, infratuzilmalar va turistik xizmatlar qisqacha izohlar, roliklar bilan ifodalanadi.
Qishloq turizmining reklamasi quyidagicha bo‘lishi mumkin:

1. 
   Qishloqning manzili.
   
2. 
   Qishloq va uning atroflaridagi turistik resurslarning ro‘yxatlari.
   
3. 
   Qishloqdagi turistik infratuzilmalar haqidagi ma’lumotlar.
   
4. 
   Transport xizmatlari.
   
5. 
   Joylashtirish xizmatlari.
   
6. 
   Ovqatlantirish xizmatlari.
   
7. 
   Gid ekskursiya xizmatlari.
   
8. 
   Ko‘ngil ochar o‘yinlar xizmatlari.
   
9. 
   Qishloqqa yetib borish marshruti.
   

Bunday reklamalarning to‘liq axborotli bo‘lishi turistlarning qishloqqa erkin yetib borishini ta’minlaydi.

2. Qishloq turizmi tabiat majmualariga zarar keltirmaydigan, tabiatni muhofaza qilish va mahalliy aholi farovonligini oshirishga hissa qo‘shadigan shahar sharoitidan tashqari turizmning har qanday turini o‘z ichiga oladi.

Qishloq turizmi nafaqat sayyohni qishloq uyida joylashtirish, balki aholi punktlari, dam olish joylari oʻrtasidagi yaxshi transport aloqalarini, axborot va xizmatlar koʻrsatish boʻyicha turli xizmatlar koʻrsatishni oʻz ichiga oluvchi butun infratuzilmaning ishlashidir. kichik restoranlar, kafelar va tavernalar. Bundan tashqari, har bir mehmon, qishloq turizmida esa turist "mehmon" deb ataladi, doimiy ravishda uy qulayligini his qilishi va shaxsiy e'tiborni kuchaytirishi kerak.
Qishloqda turar joy, oziq-ovqat va diqqatga sazovor joylarni ta'minlovchi asosiy shaxs - qishloq oilasi.
Q
ishloq turizmi dam olishning passiv shaklini anglatadi, maqsadiga ko'ra - ko'proq ijtimoiy va sof tijorat emas. Qishloq turizmi turizmning boshqa turlari kabi katta davlat sarmoyasini talab etmasligi ayniqsa muhimdir. Hozircha u qishloq tumanlarining mavjud salohiyatidan: noyob tabiiy resurslar va tarixiy-madaniy ahamiyatga ega ob’yektlardan foydalanish bilan qanoatlantirmoqda; qishloqdagi xususiy uy-joy fondi; xususiy uy xo'jaliklarida ishlab chiqarilgan oziq-ovqat va boshqalar.
Umuman olganda, qishloq turizmining paydo bo'lishi turistlar va dam oluvchilarga xizmat ko'rsatish va xizmat ko'rsatishni o'z zimmasiga olgan aholi mablag'lariga asoslanishi kerak, albatta, pul mukofoti. Qishloq turizmining yana bir xususiyati shundaki, u yirik turistik firmalar tashkil etishni talab etmaydi, balki xususiy dehqon xo‘jaliklari va ayrim kichik tadbirkorlik subyektlari egalarining ixtiyoriy birlashmalari uchun individual turistik xizmatlar ko‘rsatish uchun ob’ekt hisoblanadi.
Yaqinda G'arbiy Evropada (XX asrning 60-70 yillari) paydo bo'lgan qishloq turizmining amaliy tajribasi shuni ko'rsatadiki, u butun dunyoni asta-sekin zabt etayapti va ba'zi mamlakatlarda ushbu o'ziga xos dam olishdan olingan daromadni qishloq turizmidan olingan daromad bilan taqqoslash mumkin. Qishloq xo'jaligi... Qishloq turizmining eng muhim afzalliklaridan biri shundaki, u tashrif buyuruvchilar va mahalliy aholining ekologik bilimini va umumiy madaniy darajasini oshiradi.
Qishloq turizmi juda keng faoliyat turlarini o'z ichiga oladi: ilmiy va ma'rifiy (ornitologik, botanika, arxeologik, etnografik), sarguzashtli sayohatlar (piyoda, velosipedda, suvda, otda sayr qilish va marshrutlarda), yozgi lagerlar, maktab o'quvchilari va talabalar uchun tabiatdagi bazalar va dasturlar. , hafta oxiri shahar tashqarisiga sayohatlar.
Biroq, qishloq turizmi katta potentsial xavflarni o'z ichiga oladi. Haddan tashqari ko'p sayyohlar, ularning mashinalari va jihozlari kichik shaharlar va qishloqlarni to'ldirishi mumkin. Ularning madaniyati mahalliy aholi uchun begona va dushman bo'lishi mumkin. Ularning o'yin-kulgiga intilishi mahalliy madaniyatni buzishi va kamsitishi mumkin. Qishloq turizmining keng miqyosda maqsadsiz va nazoratsiz rivojlanishi mahalliy landshaftlar va ekotizimlar uchun halokatli bo‘lishi mumkin.
Bunday xavf-xatarlarning oldini olish uchun mahalliy hokimiyat organlaridan nimani xohlashlarini aniq tushunish, yerdan oqilona foydalanish siyosati, mahalliy turizmni tashkil etish dasturlarini malakali boshqarish talab etiladi, ya'ni: mahalliy "mahsulotlar" asosida bozorlarni o'ziga xos xususiyatlarni hisobga olgan holda yaratishga intilish. egalarining madaniyati; samarali infratuzilmani rivojlantirish; turistlar sonini nazorat qilish; qurilishda xunuk shakllarni taqiqlash; foyda kafolati mahalliy aholi; qishloqning yangi rivojlanishi uchun sifatni ta'minlash.

Qishloq turizmi yoki agroturizm — qishloq oilasi tomonidan oʻz turar-joy binosi va shaxsiy tomorqasi asosida yaratilgan mikromehmonxonalarda qishloq aholisining qishloqda dam olishi. Qishloqda turar joy, oziq-ovqat va diqqatga sazovor joylarni ta'minlovchi asosiy shaxs - qishloq oilasi.

Yurtimiz kelajagi turizm bilan chambarchas bog‘liqligiga bugun hech kim shubha qilmaydi. Bir necha yil oldin, dam oluvchilar va sayyohlarga nisbatan dushmanlik hali ham qishloq aholisining ommaviy ongiga mustahkam o'rnashgan edi. Bugungi kunda bepul uy-joyga ega bo'lgan ko'plab oilalar ushbu jonli, qiziqarli va foydali biznesga o'z-o'zidan qo'shildi. Dam oluvchilarga uy-joylarni ijaraga berish tezda o'zlashtirildi va oilalarga qo'shimcha daromad keltira boshladi. Ammo bu daromad mavsumiydir va uy egalariga juda bog'liq emas. Barqaror daromad olish uchun doimiy ish o'rinlarini yaratish ustida ishlash kerak. Va bu erda buni hech kim biz uchun qilmasligini tushunish va qabul qilish kerak. Biz allaqachon iste'molchi yondashuviga yot bo'lgan bozor iqtisodiyoti jamiyatida yashayapmiz. Agar biz kimdandir muammolarimizning yechimini kutsak, shunchaki tushkunlik va umidsizlikka duchor bo'lamiz, kasal bo'lamiz, g'azablanamiz va ortiqcha iste'mol qilish orqali tabiatni buzamiz. Aslida, chiqish yo'li bor. Faqat ko'p qishloq aholisi bu tomonga qarashga odatlanmagan. Ko‘p oilalar uchun yechim qishloq turizmida ish o‘rinlarini yaratishdir. Keyin bu oilaviy faoliyat professional bo'lib, bilim, ko'nikma va muayyan me'yorlarga rioya qilishni talab qiladi.