44
6. Türk
Tıbbi
Onkoloji
Kongresi
Karaciğere Yönelik Lokorejyonel Tedaviler Hangi Hastaya? Ne Zaman?
komplikasyonlara yol açar. Hepatoselüler metastazlarda kullanımın-
da epey bilgi birikimi oluşmuştur. Faz 3 çalışmalar devam etmektedir.
Sınırlı sayıda Faz 3 çalışma da yayınlanmıştır.
Özetle hepatoselüler karsinomda BCLC Evre 0 ve Evre 1 hastalarda
ablativ yöntemler tercih edilmelidir. Evre B hastalarda TAKE ya da
TARE tercih edilmelidir. Biz tedavi daha az seansla uygulandığı için ve
daha iyi tolere edildiği için yaşlı hastalarda ve intrahepatik portal ven
trombozu olan hastalarda da TAREYi tercih etmekteyiz.
Kolorektal metastazlarda herhangi bir nedenle ameliat olamayan
hastalarda santral lokalizasyonda olmayan 3cm den küçük tümörler-
de termal ablasyon yöntemleri kullanılabilir. Cerrahi adayı olmayan
kemorefrakter metastazlarda TARE ya da DEB-IRI TAKE’nin sürviyi
arttırdığı düşünülmektedir. Ancak bu veri henüz FAZ 3 çalışmalarla
kanıtlanmamıştır.
Nöroendokrin metastazlarda operasyon yapılamayan hastalarda kü-
çük periferik tümörlere ablasyon, yaygın hipervasküler tümörlere
embolizasyon, hipervasküler olmayan tümörlere TAKE ya da TARE
yapılabilir. Bu yöntemlerin karşılaştırmalı güvenilir çalışmaları maa-
lesef mevcut değildir.
Diğer metastazlar ve periferik tipte kolanjiokarsinomda da TAKE ve
TARE’nin sürvi avantajı sağladığını düşündüren çok sayıda Faz 2 çalış-
ma mevcuttur. Ancak kanıt niteliğinde veri mevcut değildir.
45
6. Türk
Tıbbi Onkoloji
Kongresi
Genetik
ve Moleküler Testler
GENETİK DANIŞMA KAVRAMI
Genetik danışma, bir bireyin ailesindeki ya da kendisindeki genetik
bir bozuklukla ilgili tıbbi ve psikolojik meseleler hakkında bilgilendi-
rilmesi sürecidir. “Danışan” mutlaka söz konusu bozukluktan etkilen-
miş olmayabilir. Genotipik olarak tamamen normal bir insan olabile-
ceği gibi, sessiz veya hastalık belirtilerini ileriki yıllarda gösterecek
olan presemptomatik bir taşıyıcı da olabilir. Klinik pratikte “danışanın”
aynı zamanda “etkilenmiş” ya da hasta olması sık görülür. Genetik
danışma süreci; bozukluğun tanısı, önlenmesi, tedavi seçenekleri,
komplikasyonlarıyla başa çıkılması, sonraki kuşaklara geçiş riski ve
bu riskin değiştirilebilirliği gibi konulara odaklıdır.
GENETİK BİR BOZUKLUK OLARAK KANSER
Kanser esas olarak multifaktöriyel bir hastalıktır, yani birçok gene-
tik ve çevresel faktörün etkileşimi sonucunda ortaya çıkar. Ancak,
başlatıcı ve sürdürücü faktörler ne olursa olsun, normal bir hücrenin
kanser hücresine dönüşmesi o hücrenin DNA’sında bazı değişiklikler
(mutasyon ya da epimutasyon) olmadan mümkün değildir. Bu neden-
le kanserin “genetik” bir hastalık olduğu söylenir. Bununla birlikte,
onun “genetik” oluşu, “mutlaka “kalıtılabilir” olduğu anlamına gelmez.
Çünkü kanserlerin çok büyük bir kısmı somatik mutasyonlar sonu-
cunda gelişmekte olup bu mutasyonlar sonraki kuşağa kalıtılmazlar.
Genel olarak, kanser olgularının %5-10 kadarının kalıtsal olduğu ka-
bul edilmektedir. Bunlar başlatıcı mutasyonun eşey hücrelerinde or-
taya çıktığı olgulardır (germline mutasyonlar) ve mendeliyen kaltım
paterni görülür: ağırlıklı olarak otozomal dominant ve daha küçük bir
hasta grubunda otozomal resessif. “Büyük grup” içinde gizli kalabilen
bu %5-10’luk hastanın diğerlerinden ayrılıp genetik danışma verilme-
si büyük önem taşımaktadır.
Herediter kanser şüphesi uyandıran özellikler nelerdir?
Bir birey ya da ailede aşağıdaki özelliklerin bulunması genetik danış-
manın gerekliliğine işaret ediyor olabilir:
1. Aynı ailede bir çok kişinin aynı tipte kansere yakalanması
2. Tümörlerin beklenenden daha erken yaşta ortaya çıkması
.
3
Çoğul primer malinite
4. Tümörlerin bilateral ya da çok odaklı olması
5. Cinsiyetle uyumsuz tümör: erkekte meme kanseri
6. Sendromik olgular
Görüldüğü gibi bunlar son derece genel özelliklerdir. Ancak kalıtsallık
açısından uyarıcı olma değerleri vardır. Aslında bazı spesifik heredi-
ter kanser tipleri için çeşitli kuruluşlar tarafından belirlenmiş ve sık
sık güncellenen genetik danışmaya yönlendirme kriterleri mevcuttur.
Örneğin, herediter meme/over kanseri ve kolorektal kanserde gene-
tik danışma ve test endikasyonu için NCCN (National Comprehensive
Cancer Network) tarafından tanımlanmış kılavuzlara internet üzerin-
den ulaşmak mümkündür. Önemli bir nokta, genetik danışmaya yön-
lendirme ve test yapma kriterlerinin ayrı ayrı tarif edilmiş olmasıdır.
Örnek olarak, aşağıda herediter meme ve over kanserinde genetik
danışmaya yönlendirme ve BRCA1/2 gen testi yapma kriterleri veril-
miştir.
Meme/over kanserinde genetik danışmaya yönlendirme kriter-
leri (NccN Guidelines Version 1.2016.):
• Meme kanseri tanısı almış olmak ve aşağıdaki özelliklerden birine
sahip olmak
– Ailede mutasyon saptanmış olması
– Elli yaşından önce tanı almış olmak
– Altmış yaşından önce tanı konmuş triple negatif kanser
– İki primer meme kanseri
– Herhangi bir yaşta meme kanseri tanısı konmuş olmak VE ek
olarak
• Elli yaşından önce tanı konmuş ≥1 yakın akraba
• Herhangi bir yaşta invazif over tanısı konmuş ≥1 yakın akraba
• Herhangi bir yaşta meme ve/veya pankreas tanısı konmuş ≥2
yakın akraba
– Erkek meme kanseri
ONKOLOJİDE GENETİK DANIŞMA
Prof. Dr. kıvanÇ ÇEflE
istanBUl tıP fakültEsi, iç hastalıkları anaBiliM dalı, tıBBi GEnEtik BiliM dalı