Yuqori temirli qalay boyitmasini yalligʻ qaytaruvchi pechda eritish jarayonini tanlash mundarija

Shixta komponentlarni kimyoviy o‘zaro bog‘lanishlari.

SHixta moddalarni isitilishda, pechni yonbag‘rida faqat murakkab birikmalar qoladi. Oksidlardan bu Cu₂O, Fe₂O₃ (1250 ⁰C gacha), Fe₃O₄, ZnO, PbO va jins oksidlari: kompleks birikmalardan esa Cu₂O * Fe₂O₃ va ZnO * Fe₂O₃; sulfidlardan FeS, ZnS, PbS. Yallig‘ pechda kimyoviy o‘zgarishlar ko‘rsatilgan moddalarni o‘zaro bog‘lanishlari orqali o‘tadi.

Mis birikmalari quyidagi reaksiyalarga kirishlari mumkin:
2 Cu₂O + Cu₂S = 6Cu + SO₂
Cu₂O + FeS = Cu₂S + FeO
Cu₂O + ZnS = Cu₂S + ZnO
Cu₂O + PbS = Cu₂S + PbO
900 ⁰C dan boshlab bu reaksiyalar tezlik bilan o‘tadi va natijada mis, mis yarim sulfidlari paydo bo‘ladi.
Erkin mis sulfid holatiga o‘tadi:
2 Cu + FeS = Cu₂S + Fe
Temir oksid sulfidlar bilan quyidagi reaksiyalarga kirishlari mumkin:
2Fe₂O₃ + 7 FeS₂ = 11Fe S + 3SO₂
10Fe₂O₃ + FeS = 7 Fe₃O₄ + SO₂
6Fe₂O₃ + Su₂ S = 2Cu + 4 Fe₃O₄ + SO₂
9Fe₂O₃ + ZnS = ZnO + 6Fe₃O₄ + SO₂
Ushbu reaksiyalar 500 - 900 ⁰C oralig‘ida o‘tadi. Yallig‘ pechda eritishda shixtada sulfidlarni borligi magnetitni tiklanishga olib keladi:
3Fe₃O₄ + FeS = 10FeO + SO₂
2Fe₃O₄ + Cu₂S = 2Cu + 6 FeO + SO₂
3 Fe₃O₄ + ZnS = ZnO + 9 FeO + SO₂
Bu reaksiyalar intensiv holatda 1170 ⁰C dan boshlab oqib o‘tadi. SHixtada kremniy dioksidini borligi bu reaksiyalarni tezroq va to‘laroq oqib o‘tishiga olib keladi.
Mis ferrit sulfidlar bilan reaksiyasi quyidagi oqib o‘tishi mumkin:
3 (CuO * Fe₂O₃) + 2Cu₂S = 7Cu + 2Fe₃O₄ + 2SO₂
5 (CuO * Fe₂O₃) + 2FeS = 5Cu + 4Fe₃O₄ + 2 SO₂
Bu reaksiyalar 1100 - 1150⁰C larda to‘la oqib o‘tadi.
Kremniy dioksidi mavjudligidir reaksiyalar o‘tadi:
2 FeO + SiO₂ = 2 FeO * SiO₂
2 ZnO + SiO₂ = 2 ZnO * SiO₂
2 CaO + SiO₂ = 2 CaO * SiO₂
2 Fe₃O₂ + 3 SiO₂ = 3 (2FeO * SiO₂ ) + O₂
Ushbu reaksiyalarning natijasida yallig‘ pechda shteyn, shlak va texnologik gaz mahsulotlari paydo bo‘ladi. Bu esa yallig‘ pechda erishishning asosiy maqsadidir.