YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

Şizokarp: Yarılan meyva. Bileşik bir ovaryumdan oluşan ve karpelleri yarılarak 
iki veya daha çok parçalara ayrılan, kuru, açınımsız, yalın meyve. Bu parçaların her 
birine merikarp adı verilir. Örnek: Buğday meyvesi şizokarp meyveye örnek verilebilir.   
Şizosöl: Embriyonik mezodermin iki tabakaya ayrılmasıyla oluşan bir vücut 
boşluğu.  
Şizosöl Sölom: Orta vücut boşluğu. Erken embriyonik evrede kopan iki 
blastomer, endoderm ve ektoderm arasına düşerek ilkin mezoderm hücrelerini oluşturur. 
ıki tabakanın ayrılmasıyla mezoderm gelişir. Mezodermden köken alan vücut 
boşluğudur.  
 
 
T Fajları: T bakteri virüsleri. T1, T2, T4, T6, T7 gibi tipleri olan, çeşitli 
özellikler ve değişik sayıda nükleotidlere sahip  bakteri virüsleri.    
 
T1 Bakteriyofajı: T1 bakteri virüsü.T bakteriyofaj grubundan bir virüs.  
 
T2 Bakteriyofajı: T2 bakteri virüsü. Nükleik asidi DNA olan, morfolojik ve 
genetik olarak T4 ve T6 virüslerine benzeyen, büyük bir bakteri virüsü.   
 
T4 Bakteriyofajı: T4 bakteri virüsü. Morfolojik ve genetik olarak T2 ve T4 
virüsuna benzeyen, 120 milyon molekül ağırlığına ve 166000 baz çiftlik çift heliks 
DNA'ya sahip, bir baş, başa boyunla bağlı bir kuyruk ve kuyruğa bağlı altı telden oluşan 
kuyruk tellerinin bulunduğu bir kaide kısmı ekli olan, başta DNA molekülünün 
çevresini 80000 molekül ağırlığında protein birimleri çeviren bir bakteri virüsü.  
T4 DNA Ligaz: T4 DNA dolduran. Çift iplikli DNA'da oluşan boşlukları 
kapatan, T4 fajının kodladığı bir enzim.  
 
 
 
 
T4 DNA Polimeraz: T4 DNA sentezleyen. T4 fajı tarafından kodlanan 5'-3' ve 
3'-5' yönünde DNA sentezi yapan bir enzim. 
 
 
T6 Bakteriyofajı: T6 bakteri virüsü. T bakteriyofaj gurubundan, T2 ve T4'e hem 
morfolojik hem de genetik olarak benzeyen bir virüs.  
 
 
 
 
T7 Bakteriyofajı: T7 bakteri virüsü. Lineer DNA'sı olan bir bakteri virüsü.
 
Tagmata: Özelleşmiş vücut bölümleri. Kaynaşmış ya da hareketli halde 
olabilen.  
Taksis: Göçüm hareketleri. Bir uyartıya tepki niteliğinde ve uyartının yönüne 
bağlı uyum hareketi. Hayvanlarda, bazı ilkel bitkilerde ve kara yosunları yada 
eğreltilerin erkek eşey hücrelerinde görülür. 
Takson: Canlı sınıflandırma birimi. Canlıların sınıflandırılmasında, alemden alt 
türe kadar bir hiyerarşi içinde düzenlenmiş  
tüm birimlerin ortak adıdır.   
 
 
 
 
 

---

 
Taksonomi: Sistematik organizmaları adlandırma, tanımlama ve sınıflandırma 
bilimi.  
Talamus: Beyin santrali. Diansefalonun yan duvarları. Beyne giden duyusal 
impulsların mesajını alan merkez. Aynı zamanda beyinle karmaşık yollarla ilişki kurar.
 
Tallofitler: Yeşil bitki sürgünü. Embriyo ve iletim demetlerinden yoksun ilkel 
bitkiler.  
 Tallus: Yeşil sürgün. Kök, gövde ve yaprakları farklılaşmamış basit ilkel yapı.
 
Tayga: Kuzey konifer ormanları biyomu. Özellikle Kanada, Kuzey Avrupa ve 
Sibirya’da bulunan kuzey konifer  ormanları 
biomu.    
 
Teka: Başçık. Başçığı oluşturan ve içinde polenleri taşıyan, silindir şeklindeki 
erkek organ kısmıdır.  
 
 
 
 
Tektorial Zar: İç kulak çatı zarı. Kulağın kohleasında bulunan korti organının 
çatı zarı.  
 Telofaz: Son bölünme evresi. Mitoz bölünmenin dört evresinden sonuncusudur.  
Templat: Küçük tomurcuk. Bir duplikatın oluşmasına yol gösteren kalıp ya da 
örnek.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tendril: Sülüksü yapı. Bazı bitkilerde bulunan ve herhangi bir şeye sarılarak 
tırmanmalarını sağlayan uzun, ince ve kangal şeklinde kıvrılabilen yapılar. Bazı 
yapraklarda ana eksenin uzayarak kangal şeklinde kıvrılan ince parçalar. 
 
Tentakül: Uzantı. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tenya: Barsak paraziti, şerit, yassı 
solucan. 
    
 
Teori: Kuram. Büyük ölçüde gözlem ve denemelerle desteklenen formülleşmiş 
hipotez.  
 Tepal: Perigon'u meydana getiren her bir parçaya verilen ad. 
 
 
Terapsitler: Memeli benzeri sürüngen. Permiyen devrinde yaşamış olan ve 
memelilerin ataları olarak kabul edilen bir grup. 
 
 
Teret: Silindirik yapı. Silindir şeklinde. Gövde, dal, stilus gibi yapıların silindir 
şeklinde olması.  
Terminal Spor: Uç spor. Bakterilerde hücrenin ucunda bulunan spor.  
 
Terminatör Gen: Durdurucu gen. RNA polimerazın transkripsiyonu 
durdurmasına neden olan DNA dizisi. 
 
 
 
 
Termoasidofilik: Asidik bakteri. Optimum olarak yüksek sıcaklık ve asidik 
ortamlarda gelişebilen.  Alicyclobacillus acidocaldarius tipik bir termofilik asidofilik 
bakteridir.  
 

---

 Termodurik:  Sıcaklığa dayanıklı  canlılar. Aslen mezofil karakterli olmakla 
beraber termofil sınırlarında da gelişebilen, sıcağa dayanıklı, termotolerant. 
Streptococcus thermophilus tipik bir termodurik bakteridir. Ayrıca bakınız ; psikrofil, 
mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, psikrotrof  
 
Termofil: Yüksek ısı (45 
o
C üzeri) seven. Bacillus stearothermophilus tipik bir 
termofil bakteridir. Termofil mikroorganizmalar ile ilgili çalışmalarda inkübasyon 
sıcaklığı genel olarak  55-60 
o
C 'dır. Ayrıca bakınız; psikrofil, mezofil, ekstrem termofil, 
termolabil, termostabil, psikrotrof, termodurik.  
 
Termolabil:  Sıcaklık değişimlerine duyarlı. Ayrıca bakınız; psikrofil, mezofil, 
termofil, ekstrem termofil, termostabil, psikrotrof, termodurik  
 
 
Termonasti: Bitki sıcaklık tepkisi. Bitkilerde sıcaklık etkisiyle görülen 
hareketlerdir.  
Termostabil:  Sıcaklık değişimlerine dirençli, termotolerant. Yersinia 
enterocolitica  0-44 C gibi geniş bir sıcaklık sınırında gelişebilir. Ayrıca bakınız; 
psikrofil, mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, psikrotrof, termodurik 
 
Termotolerant:  Termostabil ve termodurik karşılığı olarak kullanılmaktadır. 
Bununla beraber, bu iki deyimin farklı anlamda olduğuna dikkat edilmelidir. Ayrıca 
bakınız; termostabil, termodurik.    
 
 
 Ternat: Üç sapçıklı bileşik yaprak. Bir ana sapın üç sapçığa ayrılarak herbirinin 
ucunda üçer yaprakçığı bulunan bileşik 
yaprak. 
   
Territorialite: Bölge savunma güdüsü. Bir hayvanın (özellikle bir erkeğin) bir 
kara parçasını sahiplenmesi ve bu alanı aynı türün aynı  eşeydeki bireylerine karşı 
savunmasına ilişkin bir davranış örneği. Örnek: Çitaların bulunduğu bölgeyi 
savunmaları. 
 Testa: Tohum kabuğu. Tohum dış 
örtüsü. 
 
    
 
Testis: Erbezi, sperm üretici bez. Erkeklerde üreme hücrelerini oluşturan, aynı 
zamanda eşey hormonları salgılayan bir bez niteliği de taşıyan organ. 
 
Tetani: Gerilme, hormonal burkulma. Diz ve dirsek eklemlerinin ani 
burkulması. Kas seğirmeleri, krampları ve sarsılmalarıyla beliren ve paratiroit salgısının 
azlığından ileri gelen bir çeşit hormonal tetanoz.   
 
 
 
Tetanos: Pas hastalığı. Clostridium tetani tarafından oluşturulan hastalık. 
 Tetanoz: Sinir kas kasılması. Bir kasın, ardı ardına hızlı sinir impulslarından 
ileri gelen maksimum düzeyde sürekli hareketsiz kasılma.  
 
 
Tetracoccus: Dörtlü bakteri. Tetrat formundaki bakteri cinsi. 
 

---