Zbekiston respublikasi axborot raqamli texnalogiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

---

O
‘
ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT RAQAMLI 
TEXNALOGIYALARNI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
UNIVERSITETI DASTURIY INJINERING FAKULTETI 
TALABASI SOBIROV ABDUFATTOHNING 

 
 

1-Mustaqil ishi 
 
 

---

 
Real vaqt operatsion tizimida hotirani 
boshqarish 
 
Reja: 
1.
Real vaqt Tarmoq Operatsion tizimlari - QNX va uning xususiyatlari. 
2.
QNX Operatsion tizimi aгxitektuгasi. 
3.
OS OS/2 Operatsion tizimlari oilasi va IBMning Warp kompo^ntasi. 
4.
Aгxitektuгa xususiyatlari va asosiy imkoniyatlari (inteгfeys).
 
 
 

---

 
Real vaqt Tarmoq Operatsion tizimlari - QNX va uning xususiyatlari. 
Real vaqt Operatsion tizimi uchun amalga oshishi majburiy bo’lgan asosiy 
printsiplami ko
,
гib chiqamiz. Real vaqt Operatsion tizimi arxitekturasiga ho’yiladigan 
1-chi asosiy talab, ko’pmasalalik (hahihiy ma'noda). 
QNX Operatsion tizimi ia 32 arxitekturali protsessorlar uchun ishlab chiqilgan 
kuchli Operatsion tizimdir. U, гeal vaqt rejimida, ham alohida klmpyuteгda, ham lokal 
hisoblash Taгmoqida ishlaydigan murakkab dastur majmualaгini loyihalashtiгish 
imkonini beradi. QNX tarkibiga kiгitilgan (vstгoenno'e) vositalar, alohida kompyuteгda 
ko’pmasalalikni va har xil kompyuteгlaгda, parallel bajariladigan masalalarni, lokal 
hisoblash Tarmoqi muhitida o’zaro bohlanib ishlashni qo’llaydi. Shunday qilib bu OT 
taqsimlangan tizimlarni qurish uchun juda yaxshi to’hri keladi. 
Tizimda asosiy dasturlash tili S dir. Asosiy operatsion muhit POSIX standartiga 
mos keladi. Bu narsa, QNX oldin ishlab chiqilgan dasturiy ta 'minotni, taqsimlangan 
ishlov berish muhitida ishlashni tshkil etish imkonini beradi (ozgina o’zgartirishlar 
bilan). 
QNX Operatsion tizimi Tarmoqga mo’ljallangan va multimasalalik bo’lish 
bilan birga, ko’pfoydalanuvchilidir (ko’pterminalli). Undan tashqari, u 
masshtablanadigandir. 
Foydalanuvchi va amaliy dasturlash interfeysi UNIX tizimiga o’xshaydi, 
chunki POSIX stfndartiga javob beradi. Ammo bu Operatsion tizim, UNIX ning 
versiyasi emas, u butunlay boshqa, (UNIX ga nisbatan) arxitektura printsipiga asoslanib 
yaratilgan. 
QNX, mikroyadro va axborotlarni almashish printsipida hurilgan birinchi tijorat 
OT dir. Tizim turli darajadagi mustahil (ammo axborot almashish yo’li bilan muloqat 
qiladigan) jarayonlar (menedjer va drayverlar) ko’rinishida amalga oshiirlgan, ularning 
har biri, ma'lum xizmatlarni bajaradi. Bularning hammasi quyidagi ustunliklarni kelib 
chiqardi: oldindan ayta olish - bu degani, tizimni hat'iy real vaqt rejimiga qo’llash 

---

mumkin. UNIX ning xech haysi versiyasida bu narsa yo’h, Windows NT da ham shu 
ahvoldir. Masshtablashtirilganlik va samaradorlik resurslardan optimal foydalanish va 
QNX ni boshqa tizimlar (embedded- vstroennno'y)ga qo’llanishini bildiradi. 
kengaytirishlik va ishonchlilik bir vaqtda ta'minlanadi, chunki yozilgan drayverni 
yadroga kompilyatsiya qilinmaydi. 
FLEET - tez Tarmoq protokoli axborot almashish uchun shaffofdir, avtomatik tarzda 
buzilishlarga hat'iylilik, yuklama balansi alternativ yo’llarni marshrutlashni ta'minlaydi. 
Photon - kompakt grafik tizimi, tizimning o’ziga o’xshab modullilik asosida hurilgan 
va GUI ni to’liq funktsiyali interfeysini yaratadi.