1. Rul boshqarmasining kоnstruktsiyalаri vа ulаrga qo´yilаdigаn tаlаblаr.
2. Rul yuritmаsi vа оsmа kinеmаtikаsining o´zaro bog´liqligi.
3. Tоrmоz boshqarmasining kоnstruktsiyalаri vа ulаrga qo´yilаdigаn
tаlаblаr.
4. Tоrmоz mехаnizmlаri аsоsiy pаrаmеtrlаrining аvtоmоbil mаssаsigа
bog´liqligi.
1. Rul boshqarmasiining kоnstruktsiyalаri vа
ulаrga qo´yilаdigаn tаlаblаr.
Rul boshqarmasi avtomobil harakatlanganda boshqariluvchi g´ildiraklarni
burish yo´li bilan uning yo´nalishini o´zgartirish
va yurishini haydovchi
belgilangan yo´sinda saqlash uchun xizmat qiladi.
Rul boshqarmasining vazifasi haydovchining boshqarishga mos ravishda
avtomobilni harakat yo´nalishini o´zgartirishdan yoki tanlangan yo´nalishni
saqlashdan iborat. Rul boshqarmasi asosan uch qismdan tashkil topgan: rul
mexanizmi, rul yuritmasi va rul kuchaytirgichi.
Rul boshqarmasi avtomobilning harakat xavfsizligi bilan bog´liqligi
uchun
unga quyidagi talablar qo´yiladi:
avtomobilni kichik radiusda burilishini ta´minlash;
rul chambaragiga qo´yiladigan kuchni kamaytirish hisobiga,
avtomobilni boshqarishni yengillatish;
kuch va kinematik kuzatuvchanlikga ega bo´lishi, ya´ni rul
chambaragiga qo´yilgan kuch bilan boshqariluvchi g´ildiraklarning burilishiga
qarshilik momenti orasidagi proporsionallik va rul chambaragini
burilishiga mos
ravishda boshqariluvchi g´ildiraklarni burilishi;
burilishlarda g´ildiraklarni yon tarafga kam sirpanishi;
LECTURE 9. THE BASICS OF DESIGNING VEHICLE CONTROLS
9-MAVZU: BOSHQARISH QISMINI LOYIHALАSH АSОSLАRI.
O’quv rejasi:
boshqariluvchi g´ildiraklar qabul qilgan turtkilarni
rul chambaragiga
uzatilmasligi;
rul boshqarmasini me´yoriy elastiklikga ega bo´lishi;
rul boshqarmasining qismlari bilan osma orasida kinematik
kelishuvchanlik mavjud bo´lishi osma ezilganida boshqariluvchi g´ildiraklarni o´z-
o´zidan burilishdan saqlash;
rul boshqarmasining boshqariluvchi g´ildiraklarini
barqarorligiga
(stabilizatsiya) kam ta´siri;
yuqori ishonchligi;
Boshqariluvchi g´ildiraklarni burish uchun xizmat qiladigan mexanizmlar
to´plami
