1. Rul boshqarmasining kоnstruktsiyalаri vа ulаrga qo´yilаdigаn tаlаblаr

U
r m
 = α
rul
 / β
soshka
 
Bu yerda 
α
rul
 
—rul chambaragining burilish burchagi, gradus. 
β
soshka
 
— soshkaning burilish burchagi, gradus. 
Rul mexanizmi turiga bog´liq holda (ish juftliklari) uzatishlar soni doimiy 
yoki o´zgaruvchan bo´lishi mumkin, ya´ni g´ildirakni burish jarayonida uzatmalar 
soni o´zgarishi mumkin. 
Yengil avtomobillarda rul mexanizmining uzatish soni 
U
r m
= 12-20
, yuk 
avtomobillarda esi. 
U
r m
= 15-25
ni tashkil etadi. 
Rul yuritmasining uzatish soni burilish sapfasi va rul soshkasidagi 
richaglarning yelkalari nisbatiga bog´liq. Boshqariluvchi g´ildiraklar burilganda bu 
richaglarning qiyalik burchagi o´zgarishi sababli rul yuritmasining uzatishlar soni 
U
ryu
 
o´rtacha 0,85 dan 1,1 gacha o´zgaradi. 
Rul boshqarmasining uzatish soni (
U
rb
) quyidagicha aniqlanadi: 
U
rb
 = U
rm
 · U
ryu
 
Boshqariluvchi g´ildiraklar cheklangan miqdorda 28°-35° burchakka 
buriladi. Buning sababi shuki, g´ildiraklar burilganda avtomobil ramasiga, qanotiga 
va boshqa detallarga tegib qolmasligi kerak. 

---

22-rasm. Rul boshqarmasining sxemasi. 
1-old g´ildirak, 2-burilish richagi, 3-yon burilish torqisi, 4-chervyak shesternyali 
rul o´qi, 5-soshka vali, 6-rul soshkasi, 7-o´rtangi rul torqi, 8-mayatnikli richag,
9-rul sharniri, 10-rul chambaragi.