Massasi 15 t bo‘lgan samolyot uchish maydonida 600 m yo‘l bosib, ko‘tarilish uchun zarur bo‘lgan 144 km/soat tezlikga erishgan. Xarakatni tekkis tezlanuvchan deb xisoblab, samolyotning tezlanishi vaqtini

1. Masala. Radiusi R = 10 sm bo‘lgan disk qo‘zg‘almas o‘q atrofida aylanganida disk disk obodasidagi nuqta chiziqli tezligining vaqtga bog‘liqlik tenglamasi burilish burchagining vaqtga bog‘liqlik tenglamasi ( a = 0,3 m/s²; V = 0,1 m/s³) ko‘rinishga ega. Xarakat boshlanganidan 2 s o‘tgach to‘la tezlanish vektori disk radiusi bilan qanday burchak ostida joylashishini toping.
2. Masala. Massasi 15 t bo‘lgan samolyot uchish maydonida 600 m yo‘l bosib, ko‘tarilish uchun zarur bo‘lgan 144 km/soat tezlikga erishgan. Xarakatni tekkis tezlanuvchan deb xisoblab, samolyotning tezlanishi vaqtini, olgan tezlanishini va shu tezlanishni bergan kuchlar xisoblansin.
3. Masala. Massasi m = 5 kg va radiusi R = 10 sm bo‘lgan shar simmetriya o‘qi atrofida φ = A + Vt² + St³ tenglama asosida aylanmoqda ( V = 2 rad/s², S = - 0,5 rad/s³ ). Vaqtning t = 3 s momenti uchun sharning kuch momentini aniqlang.
4. Masala. Agar zarrachaning xarakatdagi yashash davri uning tinchlikdagi yashash davridan 0,01 % ga farq qilsa, zarrachaning tezligini aniqlang.
5. Masala. Er sirtidan qanday balandlikda atmosfera bosimi er sirtidagi bosimning 60 % ni tashkil etadi? Balandlik bo‘yicha xavo temperatura bir xil va 10^o S ga teng deb oling.

6. Masala. Ikki atomli ideal gazni ( ν = 2 mol ) o‘zgarmas xajmda 289 K ga qadar qizdirilgan. Gazning bosimini n = 3 marta orttirish uchun gazga berilgan issiqlik miqdorini aniqlang.

7. Masala. Massasi m = 8 g geliy va m = 2 g vodorod gazlaridan iborat bo‘lgan gaz aralashmasi uchun adiabata ko‘rsatkichi γ aniqlansin.


8 . Masala. Uzunligi l=30 sm bo’lgan ingichka tayoqcha (13.3- rasm) butun uzunligi bo’ylab t=1 mkKl/m chiziqli zichlik bilan bir tekis taqsimlangan zaryadga ega. Tayoqchadan g_o=20 sm masofada tayoqcha uchlaridan teng uzoqlikda Q₁ = 10 nKl zaryad bor. Nuqtaviy zaryadning zaryadlangan tayoqcha bilan o’zaro ta’sir kuchi F aniqlansin.

13.3- racm


9. Masala. 2ta bir hil elektr sig’imli yassi kondensatordan ketma-ket ulash usuli bilan batareya hosil qilingan va o’qi bo’lgan tok manbaiga ulangan. Agar tok manbaini uzmasdan turib 2-kondensator qoplamalari orasidagi bo’shliq dielektrik singdiruvchanligi bo’lgan dielektrik bilan to’ldirilsa, 1-kondensator qoplamalaridagi potensiallar farqi qanday o’zgaradi?
10. Masala. Bir-biridan yetarli darajada uzoq masofada turgan protonlarning yaqinlashishi mumkin bo’lgan eng kichik masofasi r_min= 10^-11 sm bo’lsa, ularning yaqinlashishdagi boshlang’ich tezligi υ_o aniqlansin.