|
Mavzu: Falsafa va uning jamiyat hayotidagi roli Reja: Kirish I. Falsafa va dunyoqaraah haqida tushincha
|
səhifə | 1/14 | tarix | 28.11.2023 | ölçüsü | 0,51 Mb. | | #136239 |
| Dunyoqarash haqq
Mavzu: Falsafa va uning jamiyat hayotidagi roli
Reja:
Kirish
I.Falsafa va dunyoqaraah haqida tushincha
1.1. Falsafaning predmeti, asosiy masalalari, tuzilmasi, funksiyalari.
1.2. Dunyoqarash mohiyati, tuzilishi va asosiy funksiyalari.
II. Dunyoqarashnin tarixi va jamiyat hayotidagi roli
2.1. Dunyoqarashning tarixiy shakllari: mifologik, diniy, falsafiy va ilmiy dunyoqarash.
2.2. Yoshlar dunyoqarashida axboriy tahdidlarga qarshi immunitetni shakllantirishda falsafaning ahamiyati
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
«Dunyo» inson» muammosining mazmuni markaziy falsafiy muammo sifatida u yoki bu tarixiy davrning yetakchi yonalishlari (tendensiyalari) mazmuni bilan bogliqdir. Jamiyatda ustuvor muammolar ozgarganida mazkur muammo mazmuniga nisbatan urgu, takid ham ozgaradi. Bu urgular u yoki bu tarixiy davr faylasuflarining diqqat markazi nimaga qaratilganligining ifodasi hisoblanadi. Boshqacha aytganda, «dunyo-inson» muammosi u yoki bu davr falsafiy tafakkuri yonalishini (paradigma) ifodalaydigan oz tarixiy shakllariga ega.
Shunday qilib, falsafa - bu ijtimoiy ongning oziga xos shakli, nazariy dunyoqarash turidir. Bunda insonning dunyoga bolgan universal munosabatlari (ontologik, gnoseologik, aksiologik va praksiologik) kategoriyalarning muayyan tizimi orqali umumiylashgan shaklda aks etadi va inson madaniyati yutuqlari sintezlanadi. Shu bilan bir qatorda, falsafa umumnazariy, dunyoni yaxlitligi va bir butunligicha organadigan fandir.
Falsafa bir necha funksiyalar (vazifalar) ni bajaradi. Ular orasida eng asosiylari:
1. Dunyoqarashlik funksiyasi. Falsafiy bilimlarning asosiy xususiyati bolib, insonni borliq, materiya, tabiat, jamiyat, inson, inson ongi va tafakkuri, insonni dunyoning bilish haqidagi eng umumiy qarashlari bilimi bilan qurollantiradi.
2. Metodologik funksiyasi. Falsafa boshqa fanlardan farqli olaroq tabiat, jamiyat va inson tafakkurining eng umumiy qonunlari haqidagi fandir. Falsafa metodologiya sifatida tibbiyot ilmi taraqqiyotining konkret tarixiy sharoitlari bilan qonuniyatli aloqasini tushunishga, ilmiy kashfiyotlar va ularning tadbiq etilishini ijtimoiy qiymatini va umumiy istiqbolini chuqurroq anglashga yordam beradi
3. Gnoseologik funksiyasi. Falsafa dunyoni bilish asosida uni ozgarishida insonni faol faoliyat korsatishga undaydi. Falsafa amaliy va nazariy masalalarni hal qilishda katta rol oynaydi. Bularning barchasida falsafaning gnoseologik funksiyasida namoyon boladi.
4. Ijtimoiy funksiyasi. Falsafa insonning ijtimoiy tabiatini va mohiyatini ochib berish bilan birga, u insonning tabiatga munosabatini, jamiyatning tabiat bilan uzviy bogliqligini korsatib beradi, shuningdek,insonning tabiatga gamxorlik bilan munosabatda bolishini orgatadi.
5. Evristik funksiyasi (evrika grekcha soz bolib, kashf etish, degan manoni anglatadi) gnoseologik vazifasi bilan bogliq bolib, tabiat, jamiyat va inson tafakkuri rivojlanishining umumiy yangi qonuniyatlarini kashf etishni xarakterlaydi.
6. Praksiologik funksiyasi falsafiy goya va nazariyaning ijtimoiy hayotga amaliy tatbiq etilishi bilan izohlanadi.
7. Integrativ funksiyasi fan bilan chambarchas bogliq. Real borliqning yangi va yangi obyektlari va hodisalari inson nazariy tadqiqotlari sohasidan orin olishi, shuningdek,ilgari malum darajada anglab yetilgan narsalar va hodisalarni yanada chuqurroq organishga bolgan ehtiyoj ilmiy bilim oz rivojlanishining dastlabki bosqichlaridayoq tabaqalanishiga turtki beradi.
8. Tarbiyaviy funksiyasi. Bu funksiyasi kishining aqliy jihatdan kamol topishida, nazariy tafakkurning qaror topishida, jamiyatning yetuk kishisi bolib yetishishida yuksak goyaviy mustahkam etiqod ruhida tarbiyalashda, ilmiy dunyoqarashni qaror toptirishda muhim rol oynaydi. Umuman falsafani organish va chuqur egallash har bir bolgusi mutaxassisning tafakkur doirasini va faol hayotiy pozitsiyasini tarbiyalaydi.
Falsafa tafakkur rivojining buyuk yutugi va insoniyat manaviy yuksalishining muhim omilidir. U kishilarning olamni bilishi, jamiyatning yuksalishi, odamlarning mahoratini namoyon qilishi, inson qadriyatlarining yuksaklikka kotarilishi bilan bogliq.
Dostları ilə paylaş: |
|
|