Mavzu: Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi. Dissipativ strukturalar Reja

Mavzu: Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi. Dissipativ strukturalar Reja

Mavzu: Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi. Dissipativ strukturalar
Reja:

1.Entropiya
2.Dissipativ sistemalar
3.Adiabatik bo'lgan barcha jarayonlarda entropiya qiymati 
Entropiya

Termodinamik entropiyaga kirish 

EntropiyaUmumiy belgilar S
SI birligi kelvin boshiga joul (J⋅K)−1)Yilda SI asosiy birliklari kg⋅m2.S−2.K−1
statistik mexanika, entropiya bu keng mulk a termodinamik tizim. Bu raqamni aniqlaydi Ω mikroskopik konfiguratsiyalar (sifatida tanilgan mikrostatlar) tizimni tavsiflovchi makroskopik kattaliklarga mos keladi (uning hajmi, bosimi va harorati kabi).[1]
Har bir mikrostatning teng ehtimoli bor degan taxminga binoan entropiya bo'ladi tabiiy logaritma ga ko'paytiriladigan mikrostatlar sonining Boltsman doimiy kB. Rasmiy ravishda (jihozlanadigan mikrostatlarni hisobga olgan holda),
Makroskopik tizimlar odatda juda ko'p songa ega Ω mumkin bo'lgan mikroskopik konfiguratsiyalar. Masalan, an entropiyasi ideal gaz gaz molekulalarining soniga mutanosib N. Da 22,4 litr gaz tarkibidagi molekulalar soni standart harorat va bosim taxminan 6.022 × 10 ga teng23 (the Avogadro raqami).
The termodinamikaning ikkinchi qonuni vaqt o'tishi bilan izolyatsiya qilingan tizim entropiyasi hech qachon kamaymasligini ta'kidlaydi. Izolyatsiya qilingan tizimlar o'z-o'zidan rivojlanib boradi termodinamik muvozanat, maksimal entropiya holati. Kabi izolyatsiya qilinmagan tizimlar organizmlar, entropiyani yo'qotishi mumkin, agar ularning atrof-muhit entropiyasi hech bo'lmaganda shu miqdorga ko'paysa, shunda umumiy entropiya ko'payadi yoki doimiy bo'lib qoladi.
Shuning uchun ma'lum bir tizimdagi entropiya ning umumiy entropiyasi kamayguncha kamayishi mumkin Koinot emas. Entropiya - ning funktsiyasi tizimning holati, shuning uchun tizim entropiyasining o'zgarishi uning dastlabki va yakuniy holatlari bilan belgilanadi. Jarayonning idealizatsiyasida qaytariladigan, entropiya o'zgarmaydi, qaytarilmas jarayonlar har doim jami entropiyani ko'paytiradi.
U tasodifiy mikrostatlarning soni bilan aniqlanganligi sababli entropiya tizimning makroskopik spetsifikatsiyasini hisobga olgan holda uning aniq jismoniy holatini aniqlash uchun zarur bo'lgan qo'shimcha ma'lumot miqdori bilan bog'liq. Shu sababli, ko'pincha entropiya buzilishning ifodasidir yoki tasodifiylik tizim haqida yoki u haqida ma'lumot etishmasligi. Entropiya tushunchasi asosiy rol o'ynaydi axborot nazariyasi.
Dissipativ sistemalar
Dissipativ sistemalar (lot. dissipatus — tarqalib ketgan, sochilib ketgan) — harakat davomida toʻla mexanik energiyasi (kinetik va potensial energiyalar yigʻindisi) uzluksiz kamaya borib, boshqa energiya shakllariga, masalan, issiklik, nurlanish va hakozalar kabi energiyalarga aylana boradigan dinamik sistemalar. Dissipativ mexanik energiyaning kamaya borish surʼatini tavsiflovchi funksiya dissipativ funksiya deyiladi. Dissipativ konservativ va konservativ boʻlmagan (energiya oluvchi va beruvchi) sistemalardan farq qilishi kerak, chunki uhda tashqaridan energiya olinmaydi va tashqariga energiya berilmaydi. Suyuqlik yoki gaz oqimida harakatlanadigan va shu oqim taʼsiriga uchraydigan jismlar; bir jismning boshqa jismda ishqalanib harakat qilishi; jismning qovushqoq muhitdagi harakati va boshqalar unga misol boʻlishi mumkin. Samolyotlar dinamikasida, ballistika va mexanikaning boshqa boʻlimlarida dissipativ sistema alohida oʻrganiladi.
Dissipativ sistemalar (lot. dissipatus — tarqalib ketgan, sochilib ketgan) — harakat davomida toʻla mexanik energiyasi (kinetik va potensial energiyalar yigʻindisi) uzluksiz kamaya borib, boshqa energiya shakllariga, masalan, issiklik, nurlanish va hakozalar kabi energiyalarga aylana boradigan dinamik sistemalar. Dissipativ mexanik energiyaning kamaya borish surʼatini tavsiflovchi funksiya dissipativ funksiya deyiladi. Dissipativ konservativ va konservativ boʻlmagan (energiya oluvchi va beruvchi) sistemalardan farq qilishi kerak, chunki uhda tashqaridan energiya olinmaydi va tashqariga energiya berilmaydi. Suyuqlik yoki gaz oqimida harakatlanadigan va shu oqim taʼsiriga uchraydigan jismlar; bir jismning boshqa jismda ishqalanib harakat qilishi; jismning qovushqoq muhitdagi harakati va boshqalar unga misol boʻlishi mumkin. Samolyotlar dinamikasida, ballistika va mexanikaning boshqa boʻlimlarida dissipativ sistema alohida oʻrganiladi.
Mexanik tizimlarda energiyaning saqlanish qonuni ishlaydi:
Mexanik tizimlarda energiyaning saqlanish qonuni ishlaydi:
1.Bunday tizimlar konservativ deb ham ataladi. Haqiqiy harakatlar ko'pincha mexanik energiyaning pasayishiga (tarqalishiga) olib keladigan muhit qarshiligining dissipativ kuchlari ta'sirida sodir bo'ladi.
Bu kuchlar harakat tezligiga qarama-qarshi yo'naltiriladi va etarlicha past tezlikda tezlikning o'ziga proportsionaldir:
2.Proportsionallik koeffitsienti dissipasiya (tarqalish) koeffitsienti deb ataladi.
Dissipativ kuchlarning chiziqli bog'liqligi (2) potentsial kuchlar:
Dissipativ kuchlarning chiziqli bog'liqligi (2) potentsial kuchlar:
misolida bo'lgani kabi, ularni skalyar funksiyada ifodalashga imkon beradi:
funksiya - dissipativ Rayleya funksiyasi deyiladi. Bu funksiyani impuls bilan ifodalab, quyidagini olish mumkin:
Yuqorida ko'rib chiqilgan moddiy nuqtaning harakati konservativ (1) va dissipativ (2) kuchlar ta'sirida sodir bo'lsa tizim energiyasi quyidagi funksiya bilan ifodalanadi:
Yuqorida ko'rib chiqilgan moddiy nuqtaning harakati konservativ (1) va dissipativ (2) kuchlar ta'sirida sodir bo'lsa tizim energiyasi quyidagi funksiya bilan ifodalanadi:
va Gamilton tenglamalari quyidagi ko'rinishga ega bo'ladi:
Vaqtga aniq bog'liq bo'lgan kuch holati
Vaqtga aniq bog'liq bo'lgan kuch holati
Potensial va dissipativ kuchlardan farqli o'laroq, vaqtga aniq bog'liq bo'lgan kuchlar, boshqachaaytganda parametrik funksiya, haqiqiy kuchlarning bevosita tasvirlari emas, balki yuqori darajadagi abstraksiyani ifodalaydi. kuch funksiyalari tabiat qonunlarini ifodalaydi, ular vaqt o'tishi bilan o'zgarmaydi. Abstraksiya quyidagi holatda yuzaga keladi.
O`zaro kuchlar bilan ta'sir qiluvchi ikkita I va II tizim mavjud bo'lsin:
II sistemaning harakati aniq deb olinsin, ya'ni quyidagi funksiya bilan berilsin:
II sistemaning harakati aniq deb olinsin, ya'ni quyidagi funksiya bilan berilsin:
U holda bu funktsiyalarni kuch ifodasiga almashtirib, aniq vaqtga bog'liq bo'lgan nisbatan samarali kuchni olish mumkin:
O'zining "asosiy bo'lmagan" xarakteriga qaramay, dinamik jarayonlarni tekshirish va shakllantirishda vaqtga aniq bog'liq bo'lgan kuchlar keng qo'llaniladi. Bu kuchlar tajriba jarayonida amalga oshiriladigan, ob'ektga oldindan belgilangan ta'sirni modellashtirishi mumkin.
Umumiy holda, barcha ko'rib chiqilgan kuchlarning moddiy nuqtaga ta'siri ostida uning dinamik tenglamalari quyidagi ko`rinishda yozilishi mumkin:
Umumiy holda, barcha ko'rib chiqilgan kuchlarning moddiy nuqtaga ta'siri ostida uning dinamik tenglamalari quyidagi ko`rinishda yozilishi mumkin:
Vaqtga aniq bog'liq bo'lgan kuchni aniqlashda, printsipial jihatdan, kuchlarning vaqtga aniq bog'liqligini istisno qilishga imkon beradigan haqiqiy tizim mavjud bo'lishi mumkin deb taxmin qilinadi.


Foydalanilgan adabiyotlar

1. Левич В.Г. Курс теоретической физики. Том I. - М., Наука, 1969. 2. Левич В.Г., Вдовин Ю Л , Мямшн В.А. Курс теоритеческой физики. Том IL - М., Наука, 1971. 3. Ландау Л.Д., Лифгииу Е.М. Статистическая физика. Учеб. пособие. - М., Наука, 1976. 4. Базаров И.П. Термодинамика. — М., Высш. школа, 1991. 5. Румер Ю.Б., Рывкин М.С. Термодинамика, статическая физика и кинетика. Учеб. пособие. ~ М., Наука, 1976. 6. Boydedayev A. Nomu
http://fayllar.org