Mavzu: Shaxslararo mojaro Reja: Psixologik bog‘lanish. Shaxslararo bog‘lanish va shaxslararo mojaro

Mavzu: Shaxslararo mojaro
Reja:
1.Psixologik bog‘lanish. Shaxslararo bog‘lanish va shaxslararo mojaro.
2. Shaxslararo birgalikdagi harakat va do‘stona munosabatlar.
3. Muloqotda teskari aloqa va muloqot treningi .


1.Psixologik bog‘lanish. Shaxslararo bog‘lanish va shaxslararo mojaro.
Inson muloqotda shakllanadi, rivojlanadi va shaxs sifatida namoyon bo‘ladi. Ijtimoiy muloqotda ruhiyat taraqqiy etadi va individ o‘zini hayotga joriy etadi. Ruhiy jihatdan rivojlangan odamlar bilan muloqotda bo‘lish orqali, ilm olishga bo‘lgan keng imkoniyatlar evaziga inson o‘zining barcha yuksak qobiliyat va sifatlarini egallab borib, shaxsga aylanadi.
Tirik mavjudotlar muloqoti filo va ontogenezda rivojlanadi. Bu rivojlanish jarayonning barcha asosiy tomonlari: mazmuni, maqsadlari va vositalarini egallaydi. Muloqotning filogenetik taraqqiyoti muloqot mazmunining o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lib, quyidagi fikrlarda o‘z ifodasini topadi:
- bir mavjudotdan ikkinchisiga yetkaziladigan muloqot mazmunining yangi axborot bilan boyitilishi. Avvalo – bu organizmning ichki, biologik holatlari haqidagi ma’lumotlar; so‘ngra – tashqi muhitning hayotiy muhim xossalari haqida axborot. Shundan so‘ng muloqot mazmuniga kognitiv xususiyatga ega bo‘lgan, ob’yektiv, tirik jonzotning xususiy ehtiyojlaridan mustaqil bo‘lgan tushunchalar ko‘rinishidagi olam haqida bilimlarini ifoda etuvchi axborot kiradi. Bu, endi, inson darajasida, muloqot evolyusion rivojlanishining birinchi ikki bosqichi esa hayvonlar darajasi sodir bo‘ladi;
- maqsadlarning boyitilishi o‘zaro muloqotda bo‘ladigan organizmlar ehtiyojlarining o‘zgarishi va rivojlanishi bilan bog‘liq: bu ehtiyojlar qanchalik turlicha va yuksak bo‘lsa, muloqotning maqsadli nuqtai nazari ham shunchalik xilma-xil va takomillashgan bo‘ladi.
Bog‘lanish — muloqotga kiruvchilar o‘rtasida ikki tomonlama aloqa bo‘lishini taqozo etadi. Bunga erishish va uni ko‘ngildagidek rivojlantirish sharti munosabatga kirishuvchi shaxslarning o‘zaro bir-birlariga hurmati, ishonchidan iboratdir. Pedagog o‘quv-tarbiya ishi jarayonida o‘quvchilar bilan aloqa bog‘larkan, ulardan o‘qituvchi rolining o‘zi taqozo etadigan darajada izzat-ikrom kutadi. Agar pedagog o‘z tarbiyalanuvchilariga nisbatan ishonch va hurmat bilan munosabatda bo‘lsa, u har qancha qattiqqo‘1 va talabchan bo‘lgan taqdirda ham, uning eng arzimas tanbehlari ta’sirli bo‘ladi. O‘quvchi o‘qituvchining so‘zlarida o‘ziga nisbatan hurmat-e’tiborni sezmasa, asosli va mantiqan to‘g‘ri pand-nasihatlarni ko‘pincha loqayd qoldirishi mumkin.
O‘zini o‘zi hurmat qilish tuyg‘usi — aniq, lekin mo‘rt quroldir. Psixologik bog‘lanishning buzilishi shaxslararo mojaroga sabab bo‘lishi mumkin.
Ayrim vaziyatlarda bir-birini inkor etuvchi qadriyatlar, vazifalar va maqsadlaming mavjudligini aks ettiruvchi pozitsiyalar antagonizmi yuzaga chiqadi. Ba’zan bu o‘zaro adovatni keltirib chiqaradi va shaxslararo mojaro sodir bo‘ladi. Mojaroning ijtimoiy mohiyati turlicha va shaxslararo munosabatlar negizini tashkil etadigan qadriyatlarga bog‘liq bo'ladi. Masalan, mojaro bittasi noinsoflik qilgan ikkita o‘rtoqning to‘qnashuvi tusini olishi mumkin.