#. Falsafa nimani o‘rgatadi?

#. Falsafa nimani o‘rgatadi?

+A. Kishilarda tafakkur qonunlari va talablari asosida dunyoning yaxlit idrok etilishini
-B. Kishilarda tajribadan o‘tgan bilimlar asosida olam xaqida izchil tasavvurlarni shakllantirishni
-D. Jamiyatning o‘tmishini umumlashtirish orqali kelajakni oldin tasavvur etishni
-E. Insonning murakkab ijtimoiy xayotdagi o‘rnini belgilab berishga xizmat qiluvchi qarashlap, fikrlar ta’limotlarning yig‘indisini

#. Quyidagi javoblardan qaysi birida dunyoqarashning nisbatan muxim funksiyasi ko’rsatilgan?

-A.Bilish funksiyasi
-B.Kadriyatlarga munosabati
-D.Xulk atvorni belgilash
+E.Barcha javoblar to‘g‘ri

#. „Falsafa” atamasini birinchi bo‘lib qaysi faylasuf qo‘llagan?

-A. Aristotel
-B. Suqrot
+D. Pifagor
-E. Platon

#. Tarixan dunyoqarashning shakllari bular - ...

-A. Din, sa’nat, mexnat
-B. Mif, fan, ov
-D. Fan, falsafa, ov
+E. Mif, din, falsafa

#. Pifagor ta’limoti bo‘yicha «tabiatdan oldin ...»

-A. moddiy substansiya mavjud deb tushunilgan;
-B. geometrik shakllar va matematik sonlar mavjud bo‘lgan
-D. vaqt va fazo mavjud edi deb tushuniladi
+E. har qanday miqdorni inkor etuvchi sonlar mavjudligi e’tirof etiladi.

#. Falsafiy tafakkur Qadimgi SHarq va G‘arbda ijtimoiy ongning dastlabki shakli sifatida qanday ko‘rinishda vujudga kelgan ?

+A. Mifologik
-B. Gnoseologik
-D. Ontologik
-E. Dialektik
#.Miflar nimalar orqali ifodalanadi?
+A. Rivoyat, ertaklar
-B. Mehnat, ov
-D. Ertaklar, qo’shiqlar
-E. Qo’shiq, kuy

#.Falsafiy dunyoqarash dunyoni nimalarga tayangan holda tushuntiradi?

+A. Aql va bilimlarga
-B. Tuyg’ularga
-D. E’tiqodga
-E. Sezgilarga

#.Falsafaning qaysi funksiyasida “Haqiqat nima”,”Uning mezonlari qanday “ degan savollar beriladi?

-A. Mifologik funksiyasida
-B. Gnoseologik funksiyasida
+D. Dunyokarash funksiyasida
-E. Integrativ funksiyasida

#. Falsafada tabiat «g‘oyalar dunyosining» hosilasi degan ta’limot dastlab kim tomonidan asoslangan?

-A. Zardusht
-B. Demokrit
-D. Aristotel
+E. Platon

#.Falsafaning nazariy asoslarini nima tashkil etadi?

-A. mantiq
-B. gnoseologiya
-D. aksiologiya
+E. ontologiya

#. Qadimgi hind falsafiy maktablarining ikki guruhi qaysi javobda to‘g‘ri ko’rsatilgan?

-A. Yoga va Vaysheshka
+B. Astika va Nastika
-D. Vedanta,Sankxya
-E. Nyaya va mimansa

#. Konfutsiyning qaysi ta’limoti uning muhim ta’limotiga aylangan?

+A. Osmon qonuni
-B. Tabiat –inson oshyoni
-D. Jamiyatda davlatning urni
-E. Ijtimoiy tabakalanish

#. Tasavvuf falsafasida Allohni bilishning birdan-bir to’g’ri usuli bu ........

+A. O’zini o’zi bilish, ya’ni o’zlikni anglash
-B. Nochorlarga ko‘mak berishda
-D. Mehr muruvatli bo‘lishda
-E. Kuchli e’tiqodda

#. Bahouddin Naqshband hayotning mazmunini nimaga erishishga intilishda ko’rgan

-A. Axloqi yetuklikka
-B. Adolatga
-D. Erkinlikka
+E. Haqiqat (Alloh)ga

#. Turkistonda ijtimoiy – falsafiy fikrlar XIX – XX asrlarda qaysi harakat asosida shakllandi?

+A. Jadidchilik
-B. Milliy ozodlik
-D. Mustamlakachilik
-E. Erkin fikrlilik

#. Materialistlar deb qaysi toifidagi kishilarga aytish mumkin?

-A. Olamning asosida hamma vaqt ong va materiya yotadi deb ta’kidlovchilar
-B. Ongni birinchi o’ringa quyuvchilar
-D. Olamning markaziga g’oyalarni quyuvchilar
+E. Olamni azaldan moddiy deb, ong bu materiyaning mahsuli deyuvchilar

#. Farobiy bilishning qanday shakllarini farklaydi?

+A. Hissiy va okilona
-B. Oqilona va ilohiy
-D. Intituiv vamantikiy
-E. A va B javoblar to‘g‘ri

#.Sufizmda tabiat va allox qanday talkin kilinadi?

-A. Tabiat Alloxdan ajralgan deb qaraydi
-B. Alloxning tabiatga befarqligini yoqlaydi
+D. Allox va tabiatni uzviy deb qaraydi
-E. Tabiatni Allox yaratgan bo‘lsada, tabiatdagi o‘zgarishlar ob’ektiv deb qaraydi

#.O’rta asrlar falsafasiga xos xususiyatini belgilang:

-A. Antropotsentrizm
+B. Teotsentrizm
-D. Kosmosentrizm
-E. Metodologizm

#. Ibn Sinoning fanlar klassifikatsiyasida barcha fanlarni qanday turkumlarga ajratilgan?

-A. Mantik va matematika fanlari
-B. Samo fanlari va Yer fanlari
+D. Amaliyot fanlari va nazariy fanlar
-E. Falsafa va matematika fanlari

#. Yangi davrda fanlarning rivojlanishi jarayonida falsafada qanday o‘zgarishlar sodir bo‘ldi?

+A. Sxolastika va din
-B. Sxolastika va tabiat
-D. Tabiat va din
-E. Falsafada ajralishlar bo‘lmadi
#. Ijtimoiy fanlarda tabiiy huquq nazariyasi Angliyada kim tomonidan ishlab chiqildi?
-A. G.Grotsiy
-B. G.Leybnits
-D. R.Dekart
+E. T.Gobbs

#.Yangi davr falsafasida faylasuflarni qiziqtirgan asosiy masala nima edi?

-A. Substansiya va uning xossalari
-B. Borlik masalasi
+D. Inson masalasi
-E. Makon va zamon

#. Pozitivizmning asoschisi kim?

-A. R.Karnap
-B. G.Spenser
+D. O.Kont
-E. F.Nitsshe

#. Strukturalizm so‘zining lug‘aviy ma’nosi ?

+A. Tuzilish, joylashish, tartib
-B. Tartib, birikish
-D. Qo’shilish,birikish
-E. Izohlash, tushuntirish, bilish

#.Qaysi falsafiy ta’limot soxta bilimdan xakikiy bilimni ajratishga xarakat kiluvchi ijobiy bilimning falsafiy doktrinasini ilgari surdi ?

-A. Pragmatizm
-B. Ekzistensializm
+D. Pozitivizm
-E. Fenomenologiya

#.Sxolastlar Pifagor va Aristotel g’oyalariga tayanib, uch o‘lchovlikni qanday tushuntirganlar ?

-A. Tabiat kuchlarini o‘ziga xos xususiyati
+B. Dunyoning mukammaligi nuqtai-nazaridan
-D. G’oyalar yordamida
-E. Din yordamida

#. “Men fikrlayapman, demak men mavjudman” iborasi muallifi kim?

-A. I.Kant
-B. F.Nitsshe
+D. R.Dekart
-E. -B.Spinoza

#.Tushunish va tushuntirish muammolarini o’rganuvchi falsafiy ta’limot, bu-...

-A. Dialektika
-B. Pragmatizm
+D. Germenevtika
-E. Epistemiologik

#.Globallistika mustaqil ilmiy yo’nalish va ijtimoiy amaliyot jabxasi sifatida nechanchi yillarda shakllana boshladi ?

-A. 1950-yillarning oxirlaridan
+B.1960-yillarning oxirlaridan
-D.1970-yillarning oxirlaridan
-E. 1980 –yillarning oxirlaridan

#.Hozirgi zamonda falsafaning qaysi oqimlarida ong muammosiga nisbatan yangi yondoshuvlar mavjud ?

-A. Ratsionalizmda
-B. Irratsionalizmda
+D. Sinergetikada
-E. Emprizmda

#. Globallistika zamirida qanday jarayonlar yotadi ?

-A. Ilmiy bilishning tabaqalashuvi
+B. Qarama-qarshi jaryonlar va integratsiya
-D. Turdosh fanlarning tutashishi
-E. Dunyo davlatlarining qarama-qarshiligi

#. Globallashuv jarayonlarining ilk nishonalari nechanchi asrlardan boshlab kuzatilgan ?

-A. 18- asrda
-B. 19- asrda
-D. 15- asrda
-E. 20- asrda

#. Falsafaning fandan ustunligi nima?

-A. Muayyan dalillarga tayanish
+B. E’tborni ishni mohiyatiga qaratish
-D. Xulosalarni tafsilotlarga karatish
-E. Falsafa jamiyat muammolarini o’rganadi

#. Globallashuvning vujudga kelishga asos bo‘lgan yirik sabablarni toping?

+A. Hayotning barcha sohasida integratsiyalashuvi
-B. Fan va texnika kashfiyotlari
-D. Falsafada yangi ta’limotlarning vujudga kelishi
-E. Odamlar sonining keskin o’sishi

#. Eng qadimgi ilk dunyoqarash shakli?

-A. siyosiy va xuquqiy
-B. diniy va falsafiy
-D. axloqiy va badiiy
+E. diniy-mifologik

#. «Falsafa - mustaqil ijtimoiy ong shaklidir» deganda nimani anglashimiz kerak?

-A. Dunyoni abstrakt obrazlar orqali in’ikos etganligini
-B. Insoniyat tomonidan to‘plangan ilmiy bilimlar asosida dunyoni idrok etilganligini
+D. Dunyoni mantiq qonunlari va kategoriyalari asosida aks ettiruvchi alohida bilish bosqichi bo‘lganligini
-E. Har qanday falsafiy dunyoqarash muayyan manfaatlarga mos kelganligini

#. «Aristotel falsafasining o‘ziga xosligi» nimada ko‘rinadi?

+A. Uning dualizmida
-B. Metafizik metodida
-D. Uning materializmida
-E. Uning ob’ektiv idealizmida

#. Dunyoqarashning qanday turlari bor?

-A. Afsonaviy, diniy, ilmiy
-B. Diniy, dunyoviy, axloqiy
+D. Estetik, etik, diniy
-E. Milliy, falsafiy, demokratik

#. Ikkinchi muallim kim?

-A. Al Xorazmiy
-B. Beruniy
-D. Ibn Sino
+E. Forobiy

#. Atomistika asoschilari kimlar?

-A. Epikur va Lukretsiy Kar
-B. Lukretsiy Kar va Levkipp
-D. Demokrit va Epikur
+E. Levkipp va Demokrit

#.Qadimgi davrdagi falsafiy qarashlar bu?

-A. Yunon falsafasi deb yuritiladi
+B. Antik davr falsafasi deb yuritiladi
-D. O’rta asr falsafasi deb yuritiladi
-E. Ilk falsafa deb yuritiladi

#. Milet maktabining asoschisi kim?

-A. Pifagor
-B. Suqrot
+D. Fales
-E. Gegel
#. Aflotun falsafasiy talimotiga ko’ra narsalarning dastlabki asosini nima tashkil qiladi?
-A. Olov tashkil qiladi
+B. G’oya tashkil qiladi
-D. Havo tashkil qiladi
-E. Suv tashkil qiladi

#. Pifagor qanday jamiyat tarafdori bo’lgan?

-A. Demokratiyani
+B. Aristokratiyani
-D. Totalitarizmni
-E. Tiraniyani

#. Apologetika so’zining lug’aviy ma’nosi?

-A. Taqlid qilish
+B. Himoya qilish
-D. Inkor qilish
-E. Tanqid qilish

#. “Patristika” so’zi …

+A. “Ota” (“padre”) so’zidan kelib chiqqan
-B. Himoya qilish so’zidan kelib chiqqan
-D. Aniq so’zidan kelib chiqqan
-E. Dalillar so’zidan kelib chiqqan

#. Ilk o’rta asrlarda falsafiy tafakkur rivojlanishining asosiy shakllari nimalar bo’lgan?

+A. Apologetika va patristika bo’lgan
-B. Patristika bo’lgan
-D. Apologetika bo’lgan
-E. Ilk o’rta asrlarda falsafiy tafakkur rivojlanish bosqichida o’zgarish bo’lmagan

#. «Avesto»da axloqiy uchlikni ko‘rsating:

-A. Yaxshilik, ezgulik, yorug‘lik
-B. Yorug‘lik, issiqlik, ziyolik
+D. Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal
-E. Yomonlik, yovuzlik, zulmat

#. Forobiy bilishning qanday shakllarini farqlaydi?

-A. Kundalik va hissiy
+B. Hissiy va oqilona
-D. Kuzatish va ekspremint
-E. Aqliy va kuzatish

#. Falsafaning rivojlanib borishi jarayonida undan dastlab qaysi fanlar ajralib chiqdi.

+A. Matematika, geometriya, astronomiya
-B. Kimyo, biologiya
-D. Fizika, kimyo
-E. Fizika, kimyo, biologiya

#. Ibn Sinoning fanlar klassifikatsiyasida barcha fanlarni qanday turkumlarga ajratilgan?

+A. Amaliyot fanlari va nazariy fanlar
-B. Siyosiy va ijodiy fanlar
-D. Tibbiyot fanlari va axloq fanlari
-E. Siyosat fanlari av axloq fanlari

#. Qadimgi hind jamiyati hayot haqidagi ilk manba bu........

-A. Ramayana
-B. Upanishadlar
-D. Maxabxarata
+E. Vedalar

#. Upanishadlar falsafasining mohiyati nimada?

+A. jonni ruh bilan tenglashtiradi
-B. jon birlamchi deb qaraydi
-D. ruhni birlamchi deb qaraydi
-E. jonni ruhdan ajratadi
#. Chorvaka so’zining lug’aviy ma’nosi?
+A. to’rt unsur
-B. muqaddas ruh
-D. birlamchi unsur
-E. ilk ibtido

#. Chorvaka-lokayata ta’limotiga ko’ra bilishning qaysi shakli muhim ahamiyat kasb etadi?

-A. aqliy bilish
-B. kundalik bilish
-D. g‘oyibona bilish
+E. hissiy bilish

#. «Al jome’ as-saxix» asarinig muallifini aniqlang.

-A. Abulays Samarqandiy
-B. Imom at Termiziy
-D. Abu Mansur Moturudiy
+E. Imom al Buxoriy

#. Forobiy fozil shahar boshlig’i, o’zida nechtata ijobiy fazilatlarni mujassamlashtirgan bo’lishi kerak deb ta’kidlaydi?

-A. # ta ijobiy fazilatlarni
-B. # ta ijobiy fazilatlarni
+D. 12 ta ijobiy fazilatlarni
-E. # ta ijobiy fazilatlarni

#. Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”, “Hindiston”, “Minerologiya” asarlari muallifini aniqlang.

+A. Abu Rayxon Beruniy
-B. Forobiy
-D. Ibn Sino
-E. Ahmad al Farg‘oniy

#. Ibn Sino borliqni necha qismga bo’ladi?

-A. Uchga bo‘ladi
+B. Ikkiga bo‘ladi
-D. To’rtga bo‘ladi
-E. Oltiga bo‘ladi

#. Borliqni 1. Zaruriy vujud, ya’ni xudo. 2. Imkoniy vujud, ya’ni xudodan kelib chiquvchi narsalarga bo’lgan faylasufni aniqlang.

-A. Abu Rayhon Beruniy
+B. Ibn Sino
-D. Alisher Navoiy
-E. Axmad al Farg‘oniy

#. Forobiy fanlar tizimida insonga haqiqiy bilimni soxta bilimdan farqlash imkonini beruvchi qaysi fanni birinchi o’ringa qo’ygan?

-A. Etikani
+B. Mantiqni
-D. Estetikani
-E. Metafizikani

#. Sharqning mashhur tasavvufchi olimini aniqlang.

-A. Imom al Buxoriy
+B. Axmad Yassaviy
-D. Imom at Terimiy
-E. Abu Lays Samarqandiy

#. Insonlarni vatanparvar bo’lishga chorlagan tasavvufchini ko’rsating.

-A. Baxoviddin Naqshbandiy
-B. Axmad YAssaviy
-D. Imom G‘azzoliy
+E. Najmiddin Kubro

#. Tasavvufning muhim ideallarini so’z san’ati orqali ifodalashga harakat qil shoirni aniqlang.

-A. Boborahm Mashrab
+B. Alisher Navoiy
-D. Zaxriddin Muxammad Bobur
-E. Abduraxmon Jomiy

#. G’arb faylasuflaridan kimlar moddiy va ideal hodisalarni farqlagan?

-A. Suqrot va Protagor
-B. Platon va Protagor
-D. Geraklit va Suqrot
+E. Suqrot va Platon

#. Zardushtiylikda borliqni substansional asosi nima?

-A. Suv
+B. Olov
-D. Tuproq
-E. Havo

#. Falsafa tarixida mashxur “Ayni bir daryoga ikki marta tushib bo’lmaydi” ibroasi muallifi kim?

-A. Platon
-B. Fales
-D. Zenon
+E. Geraklit

#. Globallashuv hodisasi nimani o’rgatadi?

-A. Global muammolarni yichishni o’rgatadi
+B. Hozirgi davr haqida aniqroq tasavvur hosil qilishni o’rgatadi
-D. Barcha muammolarni ilmiy o’rgatadi
-E. Hozirgi davr haqida noaniqroq tasavvur hosil qilishni o’rgatadi

#. Global muammolar bu … ?

+A. Global muammolar butun yer kurrasini, uning nafaqat odamlar bevosita yashaydigan qismini, balki Yerning qolgan yuzasi, yer osti bo’shliqlari, atmosfera, gidrosfera va hatto inson faoliyati doirasiga kiruvchi kosmik fazoni qamrab olishi bilan izohlanadi
-B. Global muammolar butun jamiyatni, uning nafaqat odamlar bevosita yashaydigan qismini, balki Yerning qolgan yuzasi, yer osti bo’shliqlari, atmosfera, gidrosfera va hatto inson faoliyati doirasiga kiruvchi kosmik fazoni qamrab olishi bilan izohlanadi
-D. Global muammolar butun davlatni, uning nafaqat odamlar bevosita yashaydigan qismini, balki Yerning qolgan yuzasi, yer osti bo’shliqlari, atmosfera, gidrosfera va hatto inson faoliyati doirasiga kiruvchi kosmik fazoni qamrab olishi bilan izohlanadi
-E. Barcha javoblar to’g’ri

#. Asosiy global muammolar tizimini aniqlang.

-A. Demografik, ta’lim sog’liqni saqlash
-B. Sog’liqni saqlash, oziq-ovqat muammosi
-D. Iqtisodiy rivojlanishning notekisligi, urush va tinchlik muammosi
+E. Barcha javoblar to’g’ri

#. Dunyoqarashning faqat insonga xos xususiyatni aniqlang?

+A. Dunyoni tushunish
-B. Harakat qilish
-D. Dunyoni sezish (qisman)
-E. Barcha javoblar noto‘g‘ri

#.Quyida keltirilgan ta’limotlardan qaysi birida tabiatga oqilona munosabatda bo‘lish,atrof-muxitning ekologik tozaligiga rioya qilish g’oyasi o’z aksini topgan?

-A. Mazdakiylik
+B. Zardushtiylik
-D. Braxmanizm
-E. Buddaviylik

#. Germinivtikada asosiy tadqiqot ob’ekti sifatida nima e’tirof etiladi?

-A. So’z
-B. Faoliyat
+D. Matn
-E. Ijtimoiy hodisalar

#. Haqiqatni tushunishda intutivizmga asos solgan faylasuf kim?

-A. Shopengaur
+B. Kant
-D. Fixte
-E. Nitssshe

#. Hozirgi zamonda o‘zini jaxon fuqarosi deb hisoblovchi odamlarning paydo bo‘lishiga nima sabab bo‘ldi?

-A. Ekologik globallashuv
-B. Siyosiy globallashuv
+D. Serqirra globallashuv
-E. Madaniy globallashuv

#. Falsafaning inson faoliyatini o’rganishga bag’ishlangan bo‘limi nima deyiladi?

-A. Aksiologiya
-B. Tanatologiya
+D. Praksiologiya
-E. Gnoseologiya

#.Qadriyatlar to‘g‘risidagi fan ?

+A. Aksiologiya
-B. Praksiologiya
-D. Tanatologiya
-E. Teologiya

#. Yangi davrda qaysi olimlar falsafaning amaliyotga bog’liqligini o’rgandi?

+A. Bekon, Gobbs
-B. Nyuton, Eynshteyn
-D. Russo, Volter
-E. Drayzer, Gomer

#. Falsafada “narsa o‘zida” g’oyasi kimga tegishli?

-A. Gegelga
+B. Kantga
-D. Shellingga
-E. Fixtega

#. Rene Dekartning substansiya haqidagi dualistik ta’limotiga zid o’laroq, gollandiyalik faylasuf Benedikt (Barux) Spinoza dunyo haqida qanday ta’limotni yaratdi?

-A. Emperik ta’limotni
-B. Dualist ik ta’limotni
+D. Monistik ta’limotni
-E. Barcha javoblar to‘g‘ri

#. Geliotsentrizm nazariyasining asoschisi kim?

-A. N.Kuzaniskiy
-B. G.Galiley
-D. J.Brunno
+E. N.Kopernik

#. “Koinot markazga ega emas va cheksizdir”. Ushbu fikr muallifi kim?

-A. I.Kant
-B. G.Galiley
+D. J.Brunno
-E. N.Kopernik

#. XVIII asr skeptitsizmining eng yirik vakillaridan birini aniqlang?

-A. Shelling
+B. Yum
-D. Gegel
-E. Fixte

#. Fan yutuqlarini tan oladigan va ijobiy baholaydigan ta’limotni aniqlang.

-A. Antissentizm
-B. Gnostizm
-D. Pragmatizm
+E. Ssentizm

#. Pragmatizmning asoschisi kim?

-A. -B.Rassel
-B. I.Kant
-D. M.Avenarus
+E. Ch.Pirs

#. Formal mantiq nimani o‘rganadi?

-A. tafakkurning vujudga kelishini;
-B. tafakkur taraqqiyotini;
+D. to‘g‘ri tafakkur shakllari va qonunlarini
-E. fikrning konkret mazmuni;

#. Tafakkur shakli nima?

+A. fikrning mazmunini tashkil etuvchi elementlarning bog‘lanish usuli
-B. firkning yaqqol iqodalanishi;
-D. fikrning tilda gavdalanishi;
-E. til va tafakkurning bir - biriga to‘la mos kelishi;

#. Fikr qachon to‘g‘ri qurilgan deb hisoblanadi?

-A. aniq ma’nasiga ega bo‘lsa;
-B. izchil bo‘lsa;
-D. yetarli asosga ega bo‘lsa;
+E. A, B, D hollari mavjud bo‘lsa

#. Tafakkur qonuni nima?

-A. fikr yuritish qoidalari yig‘indisi;
-B. fikr yuritish usuli;
+D. fikrlash elementlari o‘rtasidagi ichki zaruriy aloqadorlik
-E. fikrlash shakli;

#. Sinonim va omonimlardan noto‘g‘ri foydalanish, masalan, “Vatan”, “o‘lka” so‘zlari ifoda qiluvchi tushunchalarning mazmunini barcha hollarda bir - biriga tenglashtirish yoki “xukm” so‘zi ifoda qiluvchi tushunchalarning (xukm - sud chiqargan qaror, hukm - tafakkur shakl) mazmunini farq qilmaslik muhokama yuritishda fikrning aniq ifoda qilinmasligiga olib keladi. Bunday hollarda tafakkurning qaysi qonuni talablari buzilgan bo‘ladi?

-A. ayniyat qonunining talabi buzilgan;
-B. ziddiyat qonunining talabi buzilgan;
+D. uchinchi mustasno qonunining talabi buzilgan;
-E. yetarli asos qonunining talabi buzilgan;

#. Amaliy mashg‘ulotlarda talaba o‘qituvchidan, - “Qilmagan ish uchun jazolab bo‘ladimi?”, - deb so‘radi. O‘qituvchi, - “Yo‘q, jazolab bo‘lmaydi”, deb javob beradi. Talaba, - “Unday bo‘lsa meni jazolamang, uyga vazifani qilmadim”, - deydi. Yuritilgan muhokamada tafakkurning qaysi qonun talablari buziladi?

-A. ayniyat qonunining;
-B. ziddiyat qonunining;
-D. uchinchi mustasno qonunining;
+E. yetarli asos qonunining;

#. Afandi xotiniga “Qatiq keltir! Yozning issig‘ida oshqozon uchun qattiqdan foydaliroq narsa yo‘q!”, - dedi. Xotini - “Uyda qattiq yo‘q edi”, - deb javob beradi. SHunda Afandi, - “Bo‘lmagani ham yaxshi; aslida u zararli”, - debdi. Afandining xotini shunda, - “Qiziq odam ekansiz, qattiq dam foydali, dam foydasiz deysiz. Qaysi biriga ishonsa bo‘ladi?” - deb so‘radi. Afandi, - “Agar uyda qattiq bo‘lsa birinchisi, bo‘lmasa ikkinchasi to‘g‘ri”, - deb javob beribdi.

Mazkur latifada tafakkurning qaysi qonuni talabi buzilgan?
-A. ayniyat qonunining talabi;
+B. ziddiyat qonunining talabi
-D. uchinchi mustasno qonunining talabi;
-E. yetarli asos qonunining talabi;

#. “Yoki - yoki” formulasi tafakkurning qaysi qonunini ifodalaydi?

+A. ayniyat qonunini;
-B. ziddiyat qonunini;
-D. uchinchi istisno qonunini
-E. etarli asos qonunini;

#. “Talaba qizarib ketdi, demak u ayibdor”. Bu muhokamada yetarli asos qonunining talabi buzilganmi?

-A. buzilgan
-B. buzilmagan
+D. noma’lum
-E. qisman buzilgan

#. Savol: “Mutaxassisligingiz kim?”. Javob: “O‘rindoshlik asosida ishlayapman”. Savolga berilgan javobda ayniyat qonuni talabiga rioya qilinganmi?

-A. rioya qilingan
-B. qisman rioya qilingan
+D. rioya qilinmagan
-E. noma’lum

#. Tushunchalarda nimalar aks ettirilgan?

-A. faqat predmetning umumiy belgilari;
-B. faqat predmetning individual belgilari;
+D. predmetning umumiy va muhim belgilari
-E. predmetning barcha belgilari;

#. Tushunchada predmet qanday hollarda aks ettiriladi?

+A. predmetning yaqqol obrazli shaklida;
-B. abstraktlashgan holda
-D. tasavvur shaklida;
-E. sezgi yoki idrok qilish shaklida;

#. Tushuncha miyada bevosita hosil bo‘lishi mumkinmi?

+A. mumkin;
-B. ba’zida mumkin
-D. mumkin emas;
-E. ba’zida mumkin emas

#. Tushunchaning mazmunini nimalar tashkil etadi?

-A. predmetning muhim va umumiy belgilari haqidagi axborotlar;
-B. predmetning muhim va nomuhim belgilari haqidagi axborotlar;
-D. predmetning mavjud belgilari haqidagi axborotlar;
+E. faqat predmetning bevosita namoyon bo‘lgan belgilari haqidagi axborotlar

#. Tushunchaning hajmida nima ifoda qilinadi?

-A. predmetning egallab turgan joyi
+B. tushunchada aks ettirilgan predmetlar yig‘indisi
-D. miqdor jihatdan aniq bo‘lgan predmetlar;
-E. tushuncha aks ettirilgan predmetlar mohiyati.

#. Quyidagilarning qaysi biri yakka tushuncha?

+A. so‘z turkumi;
-B. qit’a;
-D. adabiy janr;
-E. quyosh sistemasi

#. “Laganbardor”tushunchasi qaysi turga mansub?

-A. yakka tushuncha;
-B. to‘plovchi tushugcha;
+D. nisbatdosh tushuncha;
-E. konkret tushuncha

#. Quyidagilardan qaysi biri birga bo‘ysunish munosabatidagi tushunchalar hisoblanadi?

-A. badiiy asar - roman - she’riy roman
+B. asar personojlari - bosh qaxramon - salbiy qaxramon
-D. o‘quv adabiyoti - darslik - o‘quv qo‘llanmasi
-E. O‘zbekfilm - ssenariy - rijessyor

#. Quyidagilarni qaysi biri bo‘ysunish munosabatidagi tushunchalar?

-A. institut - fakultet;
-B. respublika - viloyat;
+D. o‘qituvchi - o‘quvchi;
-E. universitet - O‘zMU

#. Zidlik munosabatida bo‘lgan tushunchalar, qarama - qarshilik munosabatida bo‘lgan tushunchalardan nimasi bilan farq qiladi?

-A. farq qilmaydi;
+B. berilgan sinfga mansub predmetlarni to‘liq qamrab ololmaydi;
-D. berilgan sinfga mansub predmetlarni to‘liq qamrab oladi;
-E. ba’zi hollarda qamrab olish mumkin

#. Quyidagilarni qaysi birida tushunchalarni chegaralash amali to‘g‘ri bajarilgan?

+A. Oliy o‘quv yurti - istitut - fakultet;
-B. siyosiy tashkilot - partiya - “Adolat” partiyasi;
-D. Tinch okeani - Orol dengizi - Amudaryo;
-E. Kitob - o‘quv qo‘llanmasi - darslik;

#. Quyidagi bo‘lish amallaridan qaysi biri to‘g‘ri bajarilgan?

-A. Tafakkur shakli: tushuncha, hukm;
-B. Fe’l zamoni: o‘tgan zamon, kelasi zamon;
+D. Gap: sodda gap, qo‘shma gap, bog‘langan qo‘shma gap;
-E. Ot: atoqli ot, turdosh ot;

#. “So‘zlar vositasi bilan anglatilgan fikrga gap deyiladi” degan ta’rif qanday ta’rif hisoblanadi?

-A. Real ta’rif;
+B. mavjud ta’rif;
-D. nominal ta’rif;
-E. mavxum ta’rif;

#. “Iqtisodchi - iqtisodiyotni o‘rganuvchi kishi” ta’rifida qinday xatoga yo‘l qo‘yiladi?

-A. ta’rif aniq, ravshan emas;
+B. ta’rifda aylana hosil bo‘lib qolgan;
-D. ta’rif teng xajmli emas;
-E. ta’rif ziddiyatli mazmunga ega;

#. “Kitoblar - aql farzandlaridir” (J.Svift), degan ta’rifda qanday hatoga yo‘l qo‘ygan?

-A. ta’rif aniq, ravshan emas;
-B. ta’ifda aylana hosil bo‘lib qolgan;
+D. ta’rif teng hajmli emas;
-E. ta’rif o‘ta mavhum bo‘lib, real mazmunga ega emas;

#. “Elementlar zarracha - bu, masalan, elektron” qanday ta’rif?

-A. real ta’rif;
-B. nominal ta’rif;
+D. ta’rifga o‘xshash usul;
-E. konkret mazmunga ega bo‘lmagan o‘ta mavhum ta’rif

#. Falsafa qonunlar qanday qonunlar sirasiga (jumlasiga) kiradi ?

-A. Eng umumiy qonunlar
-B. Maxsus qonunlar
-D. Faqat falsafada asos qilingan qononlar
+E. Inson taffakurida amal qilingan qonunlar

#. Qanday bog’lanishlar tarqqiyotiga sabab bo’adi ?

+A. Muhim bog’lanishlar
-B. Tasodifiy bog’lanishlar
-D. Asosiy bog’lanishlar
-E. Ob’ektiv bo’g’lanishlar

#. Olamdagi har qanday o’zgarish bu - ?

-A. Sababiyatdir
+B. Qonuniyatdir
-D. Harakatdir
-E. Oqibatdir

#. Abadiy takrorlaniuvchi o’zgarishlar bu ?

-A. Abadiydir
+B. O’zgarishdir
-D. Tasodifdir
-E. Qonundir

#. Qonunlarning ko’plab kashf qilinish nimaga sabab bo’ladi ?

-A. Taraqqiyotining tezlashishiga
-B. Qonunlarni ko’payishiga
-D. Eng maqbullarini tanlashga
+E. Barcha javoblar to’g’ri

#. Qaysi javobda falsafiy qonun to’g’ri ko’rsatilgan ?

-A. Imkoniyat va voqiylik
-B. Zarurat va tasodif
+D. miqdor va sifat o’zgarishlari
-E. Sabab va oqibat

#. Qaysi javobda falsafiy qonun to’g’ri ko’rsatilgan ?

-A. Imkoniyat va voqiylik
-B. Zarurat va tasodif
-D. Sabab va oqibat
+E. ikorni inkor

#. Qarama-qarshi tomonlar birligi nimada ifodalanadi ?

+A. Ayniyat , ziddiyat
-B. Imkoniyat va boqiylikda
-D. Murosa va kelishuvda
-E. Sabr va bardoshda

#. Qarama-qarshilik o’rtasidagi munosabatini falsafada qanday tushuncha ifodalaydi ?

-A. Aloqa
-B. Munosabat
+D. Ziddiyat
-E. Qarama–qarshilik

#. Qaysi javobda “ Ziddiyatlarni ” o’rganuvchi falsafiy yo’nalish to’g’ri ko’rsatilgan ?

-A. Konfliktologiya
-B. Praksologiya
+D. Ziddiyatlogiya
-E. Epistimologiya

#. “Miqdor, me’yor, sakrash, sifat” falsafaning qaysi qonuninga tegishli tushunchalar ?

-A. Xususiy , umumiy va eng umumiy qonuniga
-B. Qarama-qarshiliklar, birligi qonuni
-D. Inkorni – inkor qonuniga
+E. Miqdor va sifatning birligi qonuni

#. “Sakrash” falsafiy manoda nimani anglatadi ?

+A. Uzliksizlikning uzilishi
-B. Miqdorning me’yori
-D. Me’yorning miqdorini
-E. Sababning oqibatini

#. Falsafada “eskini inkor yanigining shakillanishi” nimda ifodalanadi ?

-A. Urf- odatlarda
-B. Ananalarida
+D. Vorisiylikda
-E. Qadiriyatlarda

#. Taraqqiyot qanday shaklda amlga oshadi ?

-A. Ikki marotaba olidinga, bir marotaba orqaga
+B. Doira va sipiral shakilda
-D. Asosan to’g’ri va qisaman egri shakilida
-E. Vaziyatdan kelib chiaqqan holda

#. Falsafaning “qonun” va karegorigiyalarni kim birinchi bo’lib sistemalashtirgan?

+A. Arastu (Arstotel)
-B. Platon ( Aflatun)
-D. Gegel
-E. Kant

#. ”Xaos” nima?

+A. Tartibsizlik
-B. Bushlik
-D. Tartiblilik
-E. Ketma-ketlik

#. Kuyidagi qaysi qatorda xarakat shakllari to‘g‘ri ko’rsatilgan?

-A. Astronomik ,geologik ,biologik
-B. Ximik,astronomik,geologik,mexanik
-D. Ijtimoiy, biologik,geografik,fizik
-E. Kimyoviy,mexanik,fizik,biologik,ijtimoiy

#. Gegel dialektikani qanday ta’riflagan ?

+A. Dunyoni kuyidan oliyga karab boruvchi umumiy rivojlanish jarayoni sifatida ta’riflagan
-B. Odamlar ongiga diniy dunyokarashni singdirishni tasvirlagan
-D. Materalizmni dialektik mantik bilan boglashga xarakat kilgan
-E. Tabiiy va ijtimoiy xodisalarni uzaro alokasi va rivojlanishi deb ta’riflagan

#. Dialektikani tarixiy shakllari qaysi katorda to‘g‘ri kursatilgan ?

+A. Materialistik,idealistik,stixiyali dialektika
-B. Idealistik,dualistik,mistik
-D. Stixiyali,mistik,materialistik
-E. Barcha javoblar to‘g‘ri

#. Fan va falsafa kategoriyalarining farki nimada?

+A. Falsafiy kategoriyalar uta keng tushunchalardir
-B. Fan kategoriyalari uta ma’noli
-D. Falsafa kategoriyalari juda oz
-E. Fan kategoriyalari irratsionalikni tan olmaydi.

#. “Metafizika” so‘zining lugaviy ma’nosi ?

+A. Yunon.Fizikadan keyin
-B. Inglizch Matematikadan keyin
-D. Lotinch Fizikadan keyin
-E. Uzbekcha texnologiyadan keyin

#. Falsafiy metodlar to‘g‘ri kursatilgan javobni toping ?

+A. Dialektika,Metafizika,sofistika,eklektika
-B. Dialektika,kuzatish,ekspremint,takkoslash
-D. Metafizika,eklektika,analitika,sofistika
-E. Metafizika,sofistika,ekspremint,kuzatish

#. Narsalar, xodisalarning bir xolatdan boshqa xolatga utishi bu-...

-A. Konun
-B. Rivojlanish
+D. O‘zgarish
-E. Sabab

#. Dialektikani tarixan birinchi shakli qanday nomlanadi?

+A. Stixiyali dialektika
-B. Antik dialektika
-D. Qadimiy dialektika
-E. Barcha javob to‘g‘ri

#. Metodning asosiy vazifasi nima?

+A. Faoliyatni bilish va boshqa shakllarni boshqaruvi
-B. Tushunchalarni borliqda anglab yetish
-D. Shart- sharoitni nazorat qilish va ko’zatish
-E. Tushuncha, mulohaza fikrni o'rganishdan iborat

#. Ikki yoki bir necha suxbat-...?

+A. “Diolog”
-B. “ Roman”
-D. “Qissa”
-E. “Diolog va roman”

#. Orqaga qaytmaslik va muayyan yunalishga egalik xos bo‘lgan harakat tipi nima deb ataladi?

+A. Progress
-B. Turg’unlik
-D. Regress
-E. To‘g‘ri javob yuq

#. Metodika nima?

+A. Daliliy materiallarni yigish va saralash vositasi,anik faoliyat turi
-B. Dalilar uchun asos bo‘lib xizmat qiladi
-D. Fanning kashfiyotlari bilan shugullanmaydi
-E. Xech qanday faoliyat bilan shugullanmaydi

#. Stixiyali dialektika asoschisi :

-A. Demokrit
-B. Levkipp
+D. Geraklit
-E. Platon

#. Idealistik dialektikaning asoschisi kim ?

-A. Lomonosov
-B. Sukrot
-D. Gegel
+E. Platon

#. Dialektikani eng yaxlit konsepsiyasini qaysi faylasuf ta’riflagan?

-A. I.Kant
-B. Fixte
+D. Gegel
-E. Aristotel

#. Moxiyat kategoriyasi

+A. Ob’ektlarning chuqur, ichki aloqatdorligi va munosabatlarni yig’indisi
-B. Mavjud xodisalar
-D. Ob’ektlarning ichki va tashqi aloqadorligi
-E. Xodisalarning tashqi tomoni

#. Xarakat falsafiy kategoriya sifatida quyidagilarni bildiradi:

+A. tirik va notirik materiyadagi har qanday o‘zgarish
-B. atomlar va bushliq
-D. jamiyat taraqqietida zaruriy xodisa hisoblangan ijtimoiy unsurlar
-E. molekulalarning birikuvi va ajralishi

#. Dialektikaning nominal ta’rifi:

-A. Dialektika – yunon tilidagi «dialektos» so‘zidan olingan bo‘lib, «suhbat, bahs, munozara» natijasida «haqiqatning ruyobga chiqishi» ma’nolarini anglatadi;
+B. Dialektika – ob’ektiv borliq, jamiyat, inson va uning tafakkuri taraqqiyotini o‘zaro qaramaqarshilik va umumiy aloqadorlik asosida o‘rganadigan falsafa fanining tarixiy – ilmiy metodidir.
-D. Dialektika - metafizika metodiga qaramaqarshi qo‘yilgan ilmiy - tarixiy metoddir.
-E. Dialektika - ob’ektiv borliqdagi narsa va hodisalarning paydo bo‘lishi sabablari, tadrijiy o‘zgarishi, rivojlanishi, bir holatdan boshqa holatga o‘tishi kabi xususiyatlarini o‘rganadi.

#. Dialektika metodining asoschisi:

-A. Suqrot.
-B. Gegel.
-D. Aflotun.
+E. Geraklit.

#. “Gnoseologiya” so’zining lug’aviy ma’nosi qanday?

+A. «bilish haqidagi ta’limot (fan)»
-B. «ong haqidagi ta’limot (fan)»
-D. «bilish nazariyasi»
-E. barcha javoblar to’g’ri

#. Bilishni falsafaning qaysi bo’limi o’rganadi?

-A. Ontologiya
+B. Gnesiologiya
-D. Aksiologiya
-E. Preaksiologiya

#. Gnoseologiya muammolari doirasiga nimalar kiradi?

-A. insonning dunyoni bilish imkoniyati
-B. insonning o’zlikni anglash jarayoni
-D. bilishning bilmaslikdan bilim sari yuksalishi
+E. barcha javoblar to’g’ri

#. Bilimga chanqoq bo’lgan, bilishga harakat qilayotgan odam………?

-A. Agnostik
+B. Optimist
-D. Bilishni hoxlamaydigan odam
-E. To’g’ri javob yo’q

#. “Refleksiya” so’zining lug’aviy ma’nosi qanday?

-A. chegaraga sig’maydigan
-B. narsa o’zida
+D. orqaga qaytish
-E. idrok etish

#. Gnoseologiyaning asosiy muommosi nima?

-A. Bizning barcha bilimimiz asosiy qonun
+B. Bizning barcha bilimlarimiz tajribada sinalganmi
-D. Bizning barcha bilimlarimiz ontologik bilim
-E. Bizning barcha bilimlarimiz aksiologik bilim

#. Bilishning eng oliy shakli nima?

-A. Texnika
-B. Axborot
-D. Fan
+E. Sezgilarimiz

#. Tabiat haqida, shuningdek odamlarning o’zlari, ularning yashash sharoiti, ijtimoiy aloqalari va hokazolar to’g’risida elementar bilimlar beruvchi bilim bu?

+A. kundalik amaliy bilim
-B. o’yin vositasidagi bilim
-D. mifologik bilim
-E. badiiy bilim

#. Ilmiy bilim boshqa bilim turlaridan o’zining ……… bilan ajralib turadi ?

-A. G’oyalari
-B. Tafakkuri
+D. Aniqligi
-E. Predmeti

#. Inson ong yordamida oladigan dunyo haqidagi ma’lumotlarning eng oliy darajasi bu?

-A. e’tiqod
+B. bilim
-D. din
E falsafa

#. Subyekt so’ziga falsafiy nuqtayi nazardan qaysi ta’rif to’g’ri keladi?

-A. bilish faolligining manbai
+B. bilish qobiliyatiga ega bo’lgan individ
-D. mikroguruh, ijtimoiy guruh sinf, jamiyat
-E. barcha javoblar to’g’ri

#. Tafakkurning shakillarini belgilang?

-A. Ayniyat , ziddiyat , istisno.yetarli asos
+B. Tushuncha ,hukm ,xulos-A.
-D. Indektiv, deduktiv.
-E. Analogiya ,gepotiz-A.

#. Ratsionalizm ta’limotining tub moxiyati nima?

-A. dunyoni bilish mumkin deb xisoblaydigan ta’limot;
-B. bilishda sezgi a’zolarini xal qiluvchi axamiyatini e’tirof etuvchi ta’limot;
+D. bilishda aqlning roli xal qiluvchi axamiyatga ega deb xisoblovchi ta’limot;
-E. umuminsoniy manfaatlarning ustuvorligini tan oluvchi ta’limot.

#. Hissiy bilim deb nimaga aytiladi?

-A. sezgi a’zolari orqali olingan bilim
-B. sezgi a’zolari yoki narsalarning xossalarini sezgi a’zolari sezish va idrok etishi natijasida olingan bilim
+D. barcha javoblar to’g’ri
-E. aql va sezgilar yordamida bilimlarni o’zlashtirish

#. Muammolarni kuyish va ularni echishga karatilgan faol jarayon qanday nomlanadi ?

-A. Tafakur
+B. Izlanish
-D. Tasdiklash
-E. Isbotlash

#. Fikr yuritish orkali emprik faktlardan,ularni tushuntiruvchi gepotizaga yuksalishni nazarda tutuvchi tushuncha bu-...

-A. Abduksiya
-B. Induksiya
-D. Implikatsiya
+E. Intuitsiya

#. “O‘zingni bilsang olamni bilasan” degan ibora qaysi faylasuf kalamiga mansub?

-A. Sukrot
-B. Aflotun
-D. Aristotel
+E. Demokrit

#. Bevosita bilim va sezgi a’zolari orqali bilishni rad etgan va sezgilarni soxta deb e’lon qilgan Levkipp va Demokrit qaysi maktab vakillari bo‘lgan?

-A. Eley maktabi
-B. Kinik maktabi
+D. Pifagor maktabi
-E. Kiren maktabi

#. Ob’ekt xossalarining rivojlanish darajasini tavsiflovchi kattalikni aniklash jarayoni bu-...

-A. Ulchash
-B. Eshitish
-D. Tushunish
-E. Belgilash

#. Amaliyotning asosiy shakli qaysi javobda to‘g‘ri kursatilgan ?

+A. Mexnat
-B. Muloxaza
-D. Tafakkur
-E. Kuzatish

#. Bilish nazariyasida yagona bilish jarayoning ikki qarama-qarshi,lekin bir-biri bilan uzviy bogliq asosiy kategoriyalarni kursating?

-A. Xaqiqat va yangilishish
-B. Xaqiqat va yolgon
-D. Yaxshilik va yomonlik
-E. Ishonch va shubxa

#. Qanday xaqiqatni bilish taraqqiyot jarayonida rivojlanib,uz chegarasi bo‘lgan mutlaq xaqiqatga yaqinlashadi?

-A. Nisbiy xaqiqat
-B. Obktiv xaqiqat
-D. Sub’ektiv xaqiqat
-E. Yolg’on xaqiqat

#. Xodisalar va xolatlar axamiyatini bevosita xis etish qanday nomlanadi ?

-A. Asos
-B. Emotsiya
-D. Ishonch
-E. Shubxa

#. Ilmiy bilishdagi to‘g‘ri metodni Bekon nimaga kiyoslaydi ?

-A. Yulovchini yulini yoritadigan chiroqqa
-B. Yuldan adashtiruvchiga
-D. Botqoqa botirishga
-E. Insonga yordam beruvchi kuchga

#. Ong va ong osti xodisalarni ilk bor mufassal urgangan faylasuf- psixoanalitik kim?

-A. Z. Freyd
-B. -E.Fromm
-D. K.YUng
-E. N.Vernadskiy

#. Fan yutuqlarini tan oladigan va ijobiy baholaydigan ta’limotning nomi qaysi qatorda to‘g‘ri ko’rsatilgan?

-A. Ssentizm
-B. Gnostizm
-D. Pragmatizm
-E. Antissentizm

#. Umumiy nisbiylik nazariyasining asoschisi kim?

-A. Eynshteyin
-B. R.Dekart
-D. N.Bor
-E. R. Ernest

#. Falsafada “ narsa o‘zida “ goyasi kimga tegishli ?

-A. Kant
-B. Gegel
-D. Shelling
-E. Fixte

#. YAngi davr falsafasida emperik bilish usulining asoschisi:

-A. Dekart
-B. Didro
-D. F.Bekon
-E. Leybnits

#. Bilish bu:

-A. ob’ektiv dunyoning inson miyasida faol, maksadga muvofik in’ikos kilinishi
-B. odam kurgani uz miyasida in’kos kilishi
-D. sezgilar asosida kelib chikkan bilim
-E. insonning oynadagi aksi

#. Fanning o‘ziga xos xususiyatlari.

-A. Tabiat to‘g‘risidagi bilimlar yigindisi.
-B. Jamiyat to‘g‘risidagi bilimlar
-D. Ong to‘g‘risidagi bilimlar yigindisi.
-E. Borlikni ilmiy tushunchalar va konunlar orkali ifodalash.

#. “Nazariya” tushunchasining ta’rifi

-A. Xulosalar yigindisi
-B. Tushunchalar yigindisi
-D. Sistemalashtirilgan va amaliy jixatdan asoslangan bilimlar yigindisi
-E. Taxminlarga asoslangan bilim

#. Sezgi tushunchasi

-A. voqelikni inikos ettirishning oliy shakli
-B. materiya harakati
-D. xotirlash jarayoni
-E. ob’ektiv dunyoning sub’ektiv obrazi

#. Ilmiy bashorat bu …?

-A. oldindan kura bilish, emperik va nazariy jixatdan asoslangan taxmin
-B. rad kilib bo‘lmaydigan anik bilim
-D. kelgusida tuldiriladigan aniq bo‘lmagan bilimlar
-E. EXM ning xossasi

#. Ong:
-A. voqyelik inikosining oliy shakli, miyaning xususiyati

-B. imkoniyat va voqelikning uzaro munosabati
-D. bazis va usqurmaning uzaro munosabati
-E. tabiat va jamiyat qonunlarini bilish

#. Falsafaning borliqni o’rganadigan qismi qanday ataladi?

-A. Ontologiya
-B. Gnoseologiya
-D. Aksiologiya
-E. Metodologiya

#. «Mavjudlik haqidagi ta’limot» ma’nosini bildiradigan so’zni toping.

-A. Ontologiya
-B. Gnoseologiya
-D. Aksiologiya
-E. Metodologiya

#. Qaysi olimlar ontologiyani «haqiqiy borliqni nohaqiqiy borliqdan ajratib oluvchi borliq haqidagi ta’limotdir» deb tushunishgan?

-A. Yangi davr ingliz faylasuflari
-B. O’rta asr g’arbiy yevropa faylasuflari
-D. Qadimgi yunon faylasuflari
-E. Markaziy osiyo faylasuflari

#. Eley maktabi vakillari ontologiyani qanday tushunishgan?

-A. Dastlabki borliqning sifatiy talqini
-B. Haqiqiy borliqni nohaqiqiy borliqdan ajratib oluvchi borliq haqidagi ta’limotdir
-D. Yagona bor­liqning mohiyatini ochib beruvchi ta’limot
-E. Mangu, o‘zgarmas, yagona, sof borliq haqidagi ta’limot

#. Forobiy ontologiyani qanday izohlaydi?

-A. Dastlabki borliqning sifatiy talqini
-B. Haqiqiy borliqni nohaqiqiy borliqdan ajratib oluvchi borliq haqidagi ta’limotdir
-D. Yagona bor­liqning mohiyatini ochib beruvchi ta’limot
-E. Mangu, o‘zgarmas, yagona, sof borliq haqidagi ta’limot

#. Falsafaning boshlang‘ich kategoriyasi qaysi?

-A. Ong
-B. Borliq
-D. Jamiyat
-E. Inson

#. Dunyo, tabiat, inson, jamiyat, inson ongi, uning individuallashgan va moddiylashgan ko‘rinishlarining shunchaki mavjudligini emas, balki ulardagi umumiy xarakterga ega bo‘lgan reallikka xos eng umumiy aloqadorlikni ifodalaydigan tushuncha bu…

-A. Ong
-B. Mavjudlik
-D. Borliq
-E. Materiya

#. Borliq tushunchasi fasafiy kategoriya sifatida bilishning yuqori bosqichi - … tafakkurgagina xosdir.

-A. Sub’ektiv
-B. Intuitiv
-D. Abstrakt
-E. Ob’ektiv

#. Falsafada qaysi oqim o‘z e’tiborini moddiy borliqqa qaratib, uni birlamchi, belgilovchi, deb hisoblaydi?

-A. Sensualizm
-B. Idealizm
-D. Dualizm
-E. Materializm

#. Falsafada qaysi oqim borliqning ma’naviy shakllariga alohida e’tibor beradi, u ma’naviy borliq shakllarini birlamchi, belgilovchi, deb e’tirof etadi?

-A. Sensualizm
-B. Idealizm
-D. Dualizm
-E. Materializm

#. Borliqning qanday shakllari mavjud?

-A. Tabiiy, ijtimoiy, inson, ma’naviy
-B. Moddiy, tabiiy, inson, ijtimoiy
-D. Ma’naviy, inson, ijtimoiy
-E. Ijtimoiy, inson, moddiy

#. Moddiy borliqni qaysi konkret turlarga ajratish mumkin?

-A. Ob'ektivlashgan, individuallashgan
-B. Tabiiy, inson, ijtimoiy
-D. Moddiy va ma’naviy
-E. Birlamchi tabiat, ikkilamchi tabiat

#. Individuallashgan va ob’ektivlashgan borliq borliqning qaysi turiga mansub?

-A. Ijtimoiy borliqqa
-B. Moddiy borliqqa
-D. Ma’naviy borliqqa
-E. Tabiiy borliqqa

#. «Birlamchi» tabiat deganda nima tushuniladi?

-A. Insondan, uning ongidan tashqarida ob’ektiv reallik sifatida mavjud bo‘lgan narsalar, hodisalar, jarayonlar borlig’i
-B. Insongacha, insondan va uning ongidan tashqarida, unga bog‘liq, bo‘lmagan holda mavjud bo‘lgan narsa va hodisalar, jarayon va holatlarni o‘z ichiga olgan tabiat
-D. Tabiatdagi narsa va hodisalar asosida inson tomonidan yaratilgan narsalarning tabiiy borlig‘i
-E. Inson, uning ongi bilan bog‘liq sub’ektiv reallik sifatida mavjud bo‘lgan fikrlar, g‘oyalar, qarashlar

#. «Ikkilamchi» tabiat deganda nima tushuniladi?

-A. Insondan, uning ongidan tashqarida ob’ektiv reallik sifatida mavjud bo‘lgan narsalar, hodisalar, jarayonlar borlig’i
-B. Insongacha, insondan va uning ongidan tashqarida, unga bog‘liq bo‘lmagan holda mavjud bo‘lgan narsa va hodisalar, jarayon va holatlarni o‘z ichiga olgan tabiat
-D. Tabiatdagi narsa va hodisalar asosida inson tomonidan yaratilgan narsalarning tabiiy borlig‘i
-E. Inson, uning ongi bilan bog‘liq sub’ektiv reallik sifatida mavjud bo‘lgan fikrlar, g‘oyalar, qarashlar

#. Borliqning alohida o‘ziga xos real shakli sifatida, avvalo, u insongacha, undan tashqarida, unga bog‘liq bo‘lmagan holda mavjud, deb ta’riflanadigan borliq shaklini aniqlang?

-A. Moddiy borliq
-B. Inson borlig’i
-D. Ijtimoiy borliq
-E. Ma’naviy borliq

#. O‘zining vujudga kelishi, yashashida inson mehnati va bilimi bilan bog‘liqligi jihatdan “birlamchi tabiat”dan farq qiladigan mavjudlik – bu…

-A. Materiya
+B. Jamiyat
-D. Sub’ektiv reallik
-E. “Ikkilamchi tabiat”

#. Axloq deganda nimani tushunamiz?

-A. Axloq xudoning insonga bergan in’omi;
-B. Axloq kishining turli xil kayfiyatlari;
+D. Axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri, insonning yurishturish qoidalari va hulq-atvori normalari;
-E. Axloq yaxshilik va yomonlikning o‘lchov mezoni.

#. Axloq ko‘proq qaysi fanlar bilan bog‘liq?

-A. Tarix va siyosatshunoslik fanlari bilan;
+B. Pedogogika va huquqshunoslik fanlari bilan;
-D. Sotsial - psixologiya va iqtisodiyot fanlari bilan;
-E. San’at va adabiyot fanlari bilan.

#. Axloqning ijtimoiy hayotdagi roli nimadan iborat?

-A. Odamga omad va baxt-saodat keltiradi;
-B. Kishini hato qilmaslikka undaydi;
+D. Insonni ma’naviy kamolatga etkazadi, jamiyatni ma’lum muvozanatda saqlab turishga imkon beradi;
-E. Kishining o‘z nafsini tiya bilishini va insofli bo‘lishini ta’minlaydi.

#. Axloqning tarkibiy tuzilishini izohlang?

-A. Kishining kechinmalari, his-tuyg‘ularning yig‘indisi;
-B. Axloqiy amaliyot va psixologik xususiyatlarni o‘z ichiga oladi;
+D. Axloqiy ong, axloqiy normalar, axloqiy faoliyat va axloqiy munosabatlar;
-E. Axloqiy baho va axloqiy mezon.

#. Axloqning tabiiy manbaalari nimalardan iborat?

+A. Axloq tug‘ma xarakterga ega, inson tug‘ilishi bilan unga in’om etiladi;
-B. Axloqning negizida shaxsiy va ijtimoiy manfaatlar yotadi;
-D. Axloq kishining aql-zakovatiga bog‘liq;
-E. Axloq ota-onadan o‘tadigan genetik meros.

#. Axloqning ijtimoiy manbalari nimalardan iborat?

-A. Axloq siyosiy ustqurmaning mahsuli;
+B. Axloq jamiyatning tuzumi orqali belgilanadi;
-D. Axloq sotsial muhit va jamoatchilik fikri orqali shakllanadi;
-E. Axloq tarbiya xarakteriga bog‘liq holda namoyon bo‘ladi.

#. Axloqning ma’naviy manbalari nimadan iborat?

-A. Axloq xudoning irodasiga bog‘liq;
-B. Axloq hayotiy tajribalar davomida takomillashadi;
+D. Axloq ilm-ma’rifat orqali shakllanadi, kishining hayot mazmuni va hayot maqsadini qanday tushunishiga bog‘liq;
-E. Axloq kishining ijtimoiy faolligi, intilishlari va epchilligining mahsulidir.

#. Axloqiy norma -qoidalar qachon paydo bo‘lgan?

-A. Odamzod urug‘ining paydo bo‘lishi bilan;
+B. Inson jamiyati yuzaga kelishi bilan;
-D. Iqtisodiy tuzum inqirozi davrida;
-E. Quldorlik tuzumi shakllangandan keyin.

#. Eng qadimgi axloqiy ta’limotlar qaerda yuzaga kelgan?

+A. Misrda, Hindiston va Xitoy mamlakatlarida;
-B. Qadimgi YUnonistonda va Rimda;
-D. Evropa mamlakatlaridan Angliya va Fransiyada;
-E. Amerika Qo‘shma SHtatlarid-A.

#. Eng qadimgi taniqli axloqshunos mutafakkirlarni aniqlang.

-A. Fales, Anaxsimandr, Geraklit;
+B. Aristotel, Suqrot, Epikur;
-D. Demokrit, Amaksimen, Lukretsiy;
-E. Gelvetsiy, Spinoza, Kant.
#. Axloqshunoslik bo‘yicha birinchi darslikni kim yozgan?
-A. Geraklit;
+B. Aristotel;
-D. Demokrit;
-E. Epikur.

#. «Axloq - bu baxt-saodatga erishish yo‘llarini o‘rgatuvchi fandir» degan fikrning muallifini aniqlang?

-A. Geraklit;
-B. Demokrit;
-D. Aristotel;
-E. Epikur.

#. Axloqning asosida shaxsiy manfaat yotadi - degan fikrni kim birinchi bor ilgari surgan?

-A. Golbax, Gelvetsiy;
-B. Alisher Navoiy, Farobiy;
-D. Platon, Gegel;
-E. Kant, Feyerbax.

#. Axloqiy taraqqiyot g‘oyasiga kim asos solgan?

-A. Gegel;
-B. Kant;
-D. Ibn Sino;
-E. Jomiy.

#. Burch kategoriyasi ustida kim ko‘proq ish olib borgan?

-A. Kant;
-B. Spinoza;
-D. Feyerbax;
-E. Marks.

#. Axloqning asosida sevgi va muhabbat yotadi - degan fikrning muallifini aniqlang.

-A. Feyerbax;
-B. Suqrot;
-D. Platon;
+E. Sa’diy SHeroziy.

#. Eng qadimgi axloqiy ta’limotlar qanday yozma manbada ifoda etilgan?

-A. Qur’onda;
+B. Avestoda;
-D. O‘rxun-Enisey yozuvlarida;
-E. Forobiy risolalarid-A.

#. Eng qadimgi xalqlarning o‘z Vatani va o‘z xalqiga muhabbat fazilatlarini ifodalaydigan og‘zaki ijodiyot namunalarini aniqlang.

-A. Go‘ro‘g‘li dostoni;
-B. Alpomish dostoni;
+D. To‘maris va SHiroq afsonalari;
-E. Qirq qiz dostoni.

#. «Fozil odamlar shahri», «Baxt-saodtaga erishuv yo‘llari haqida» risolalarining muallifini aniqlang.

-A. Al Kindiy;
-B. Al Roziy;
+D. Al Farobiy;
-E. Al Beruniy.

#. «Sevgi haqida risola» nomli kitobning muallifi kim?

-A. Beruniy;
-B. Xorazmiy.
+D. Ibn Sino.
-E. Umar Xayyom.

#. «Qutadg‘u bilik» axloqiy-didaktik risolasini kim yozgan?

-A. -A.Donish
-B. -A.Jomiy
+D. Yusuf Xos Xojib
-E. Lutfiy

#. «Hibatul haqoyiq» axloqiy-didaktik risolaning muallifini aniqlang.

-A. A.Navoiy.
-B. -B.Mashra-B.
-D. A.Jomiy.
+E. A.Yugnakiy.

#. «Turkiy guliston yoxud axloq» asarining muallifini aniqlang.

-A. Beruniy.
-B. Lutfiy.
-D. Navoiy.
+E. Abdulla Avloniy.

#. «Qobusnoma» didaktik risolasini kim yozgan?

-A. Lutfiy.
-B. Sakkokiy.
+D. Kaykovus.
-E. Turdi Farog‘iy.

#. «Mahbub ul qulub» axloqiy risolaning muallifini aniqlang.

-A. Bobur.
-B. Mashra-B.
+D. Navoiy.
-E. Maxmur.

#. «Axloqiy - Muxsiniy» axloqiy-didaktik asarning muallifini aniqlang.

-A. Muqimiy
-B. Furqat
+D. Koshifiy
-E. Gulxaniy.

#. Inson barkamolligi va insonparvarlik g‘oyalarini o‘z dunyoqara-shining asosi qilib olgan buyuk alloma kim?

-A. Bobur
-B. Mashrab
-D. Navoiy
+E. Ibn Sino

#. Sufiylik oqimining yirik namoyondalaridan qaysi birining xizmati bizning bebaho ma’naviy qadriyatimiz?

+A. A.Yassaviy, S.Boqirg‘oniy.
-B. G’azzoliy, Kindiy.
-D. Yugnakiy, YUsuf Xos Xoji-B.
-E. Lutfiy, Xorazmiy.

#. Axloqiy erkinlik deganda nimani tushunasiz?

+A. Axloqiy qonun-qoidalarga buyruqsiz, ichki ehtiyoj bilan rioya qilishni.
-B. Nimani xohlasang shuni qilishni.
-D. Davlat qonunlariga rioya qilmaslikni.
-E. Anglashilgan zaruriyatni.

#. Axloqiy ma’suliyat nima?

-A. Insonning o‘z xatti-harakatiga javobgarligi.
-B. Inson faoliyatining taqdirga bog‘liqligi.
-D. Inson xarakterining vaziyatga bog‘liqligi, shunga ko‘ra vaziyatni ham insoniy qilish zarurligi.
+E. SHaxsiy va ijtimoiy manfaatlar uyg‘unlashganda insonning axloqiy jihatdan ma’suliyatligi.

#. Axloqiy normalar va axloqiy munosabatlar nimalardan iborat?

+A. Kishining mehnatga, o‘z vatani va xalqiga, o‘z kasbi-kori va oilasiga munosabatlari.
-B. Qaysi yo‘l bilan bo‘lmasin hayotda yutib chiqish.
-D. O‘z do‘sti va sevgilisiga sadoqatligi.
-E. Tavakkalga tan berishligi, omadning kulib boqishi.

#. Axloqiy barkamollik negizida nima yotadi?

-A. Taqdirning taqozosiga amal qilish.
-B. O‘qish, o‘rganish va yangilikka intilish.
+D. Mehnat qilish, yangiliklar yaratish va undan mamnuniyat hosil qilish.
-E. Boylik orttirish, amaldor bo‘lish va shohona hayot kechirish.

#. Oddiy axloq normalarini aniqlang.

+A. O‘z burchiga sadoqatligi.
-B. Hayot mazmunini to‘g‘ri tushunishni bilish.
-D. Halollik, haqiqatgo‘ylik, sahiylik, mehmondo‘stlik, xushmuomalalik, kamtarlik va h.k.
-E. O‘z hayotida adashmaslik, hayot maqsadini to‘g‘ri tanlash.

#. Axloq qanday kuchga tayanadi.

-A. Muayyan siyosiy tuzum tomonidan himoya qilinadi.
-B. Jamoatchilik fikrig-A.
-D. Zo‘rlik kuchiga tayanadi.
+E. Tarbiyalash, o‘qitish va o‘rgatishg-A.

#. Axloqiy normalarni buzgan shaxslarga qarshi qanday chora va tadbirlar ko‘riladi?

-A. Jismoniy qiynash zarur, tayoq tarbiyasini qo‘llash ma’qul.
-B. Jismoniy javobgarlikka tortmoq lozim.
+D. Jamoatchilik hukmi asosiy vosita bo‘lmog‘i lozim.
-E. Ota-ona tegishli tanbeh bermog‘i lozim.

#. Axloqiy ongning o‘ziga xosligi, betakrorligi nimada?

+A. Bevosita insonga bog‘liqligida, uning mohiyatini belgilashligid-A.
-B. Uning doimiyligida, kishining kundalik hayoti bilan chambarchas bog‘liqligid-A.
-D. Uning tarixiy jihatdan eng qadimiyligid-A.
-E. Uning ijtimoiy ongning boshqa shakllari bilan uzviy bog‘liqligid-A.

#. Siyosiy va axloqiy ongning bir-biriga ta’sirini aniqlang.

-A. Siyosiy mafkura axloqqa kuchli ta’sir qilmaydi.
+B. Siyosat axloqqa ham, ijtimoiy ongning boshqa shakllariga ham bevosita ta’sir qiladi.
-D. Siyosiy ong va siyosiy qarashlar yuksak axloqiy normalarni o‘zida mujassamlashtirmog‘i lozim.
-E. Yuksak insonparvarlik g‘oyalariga asoslangan siyosat yuksak taraqqiyotga olib boradi.

#. Axloqiy va huquqiy ongning bir-biriga ta’sirini aniqlang.

+A. Har ikkalasi ham kishilarning muayyan jamiyatda rioya qilishlari lozim bo‘lgan yurish-turish qoidalari va normalarini ifoda etadi.
-B. Huquqiy normalar axloqan yuksak adolat prinsiplariga rioya qilmog‘i darkor.
-D. Huquqiy normalarning axloqiy qoidalarga hech qanaqa ta’siri yo‘q.
-E. Huquqiy normalar jamiyat a’zolarining hayotiy zaruriy ichki axloqiy ehtiyojlariga aylanib bormog‘i lozim.

#. Axloq va fanning bir-biriga munosabatini aniqlang.

+A. Ilm-fan axloqiy barkamollik negizidir.
-B. Yuksak axloqiy normalarni o‘zida mujassamlashtira olgan odamgina ijtimoiy taraqqiyotga xizmat qiladi.
-D. Fanning axloqqa hech qanaqa aloqasi yo‘q.
-E. Axloq ham fanga deyarlik ta’sir qilmaydi.

#. Axloq va san’atning bir-biriga ta’sirini aniqlang.

+A. San’at odamni yuksak axloqiy ruxda tarbiyalaydi.
-B. Yuksak axloqiy g‘oyalarini o‘zida mujassamlashtirmagan san’at asarlari hech qanaqa qiymatga ega emas.
-D. San’at uchun xizmat qilmog‘i lozim.
-E. Axloqning san’atga ta’siri yo‘q.

#. Axloq va dinning bir-biriga ta’sirini aniqlang.

+A. Diniy qarashlar to‘la-to‘kis o‘zida axloqiy ta’limotlarni mujassam-lashtiradi.
-B. Har ikkalasini maqsadi ham insonning ma’naviy yangilanishini ta’minlaydi, uni to‘g‘ri yo‘lga yo‘naltiradi.
-D. Diniy mafkura axloqqa kuchli ta’sir ko‘rsatadi.
-E. Diniy axloq boshqa, umuminsoniy axloq boshqa, ularning bir-biriga ta’siri yo‘q.

#. Axloq bilan tarbiyaning bir-biriga munosabatlarini aniqlang.

-A. Axloq tarbiyaning nazariy asosi.
-B. Tarbiya esa axloqiy normalarning amaliy ifodasi.
+D. Axloq va tarbiya bir butun yagona jarayon bo‘lmog‘i lozim.
-E. Axloq tarbiyaga deyarlik ta’sir qilmaydi.

#. Vatanparvarlik tuyg‘usini qanday tushunasiz?

+A. Tug‘ilib o‘sgan erni sevish va e’zozlash.
-B. O‘z xalqi va millatini sevish, ardoqlash.
-D. Bunday tuyg‘u nisbiy xarakterga ega, kishining tug‘ilib o‘sgan joyi emas, uning to‘q-farovon yashagan joyi uni vatani.
-E. Kishining o‘z ona tiliga, tarixiga va madaniyatiga, xalqi va millatiga bo‘lgan sevgisi, ularni e’zozlashi.

#. Insonparvarlik tuyg‘usini qanday tushunasiz?

-A. Kishining o‘zi uchun, o‘z urug‘-aymog‘i uchun qayg‘urishi.
-B. Nogiron va ojiz kishilarga qilgan g‘amxo‘rligi.
+D. Insonlarni sevish, yordamga muxtoj kishiga mehr-shavqat qilib yordam bera olishi, rostgo‘y, adolatparvar, axloqan barkamol insonparvar degan nomga sazovor bo‘la olishi.
-E. Insonparvar bo‘lish qiyin, chunki bunday tushuncha chiroyli ibora xolos, odamlar bir-birlarini ko‘ra olmaydi, bir-biriga dushman.

#. Siz do‘stlikni qanday tushunasiz?

+A. Do‘stlik ikkita yoki undan ortiq odamlar o‘rtasidagi ma’naviy yaqinlik.
-B. Do‘stlik odamning ijtimoiy mavqeiga, lavozimiga bog‘liq holda o‘zgarib turadi.
-D. Do‘stlik kishining yana bir kishiga bo‘lgan tabiiy holda yuz beruvchi ichki ehtiyoji, dunyoqarashlari, xarakterlari o‘xshashligining oqibati.
-E. Pul, dunyo yetarli bo‘lsa, do‘st topish qiyin emas.

#. Mehr-oqibat deganda nimani tushunasiz?

-A. Insonlar o‘rtasidagi mehr-oqibat beg‘araz tarzda bo‘lishi lozim.
-B. Mehr-oqibat moddiy farovonlikka bog‘liq, hotamtoylik o‘zi quruq joyda bo‘lmaydi.
+D. Insonning o‘z kasbiga, mehnatiga, ota-onasiga va qarindosh-urug‘lariga, farzandlariga va yordamga muhtoj barcha kishilarga sidqidildan qilgan munosabati va yordami.
-E. Mehr-oqibat kishining ma’naviy etukligi, yuksak madaniyatining natijasidir.

#. Baynalmilallik axloqiy tuyg‘usini qanday tushunasiz?

-A. Turli xalq va millatlarning o‘zaro aloqalari, hamkorlik va hamdo‘stlik munosabatlarini mazmuni.
-B. Baynalmilallik muayyan ijtimoiy tuzum xarakteriga bog‘liq vaqtinchalik hodis-A.
+D. Baynalmilallik turli mamlakatlar, xalq va millatlar orasidagi o‘zaro manfaatlar, maqsad va intilishlar yaqinliligining oqibati.
-E. Baynalmilallik amalga oshmaydigan xomxayollik.

#. Kollektivizm axloqiy tuyg‘usini izohlab bering.

+A. Kishining doimo boshqa birovlarga ehtiyoji, tabiiy jihatdan boshqa kishilarsiz yolg‘iz xolda yashay olmasligi.
-B. Kollektivizm kishilarning jamiyatda tutgan o‘rni va egallagan mavqeiga ko‘ra birlashuvi.
-D. Kollektivizm - bu yo‘q va bo‘lmaydigan nars-A.
-E. Kollektivizm egoizm va individuallizmning aksi, kishining oliyjanob fazilati.

#. So‘z va ish birligi axloqiy qoidasini qanday tushunasiz?

+A. O‘z so‘zining ustidan chiqishlikda, berilgan va’daning so‘zsiz bajarilishiga erishishd-A.
-B. Aytilgan so‘zning ro‘yobga chiqishi murakkab bir hodisa, u sharoitga bog‘liq holda yuzaga chiqishi ehtimol.
-D. So‘z bilan ishning birligini ta’minlash mumkin emas.
-E. So‘z bilan ishning birligiga erishish aql-zakovati yuksak ishbilarmonligi, boy va serqirra ma’naviyatining oqibatidir.

#. Yaxshilik va yomonlik kategoriyalarini qanday izohlay olasiz?

+A.Yaxshilik har bir insonga berilgan buyuk fazilat, axloqan barkamollik negizidir.
-B. Yaxshilik bor joyda yomonlik chekinadi.
-D. Yaxshilik bor joyda yomonlik ham bo‘ladi, gul tikansiz bo‘lmaydi-ku.
-E. Yaxshilik ham yo‘q, yomonlik ham yo‘q, bular faqat kishining u yoki bu xatti-harakatiga berilgan baho.

#. Vijdon kategoriyasini o‘ziga xos xususiyati nima?

-A. Vijdon - bu o‘z-o‘zini nazorat qilish.
-B. Vijdon - bu o‘zgalar manfaatini o‘ylash.
+D. Vijdon - bu o‘z-o‘zidan uyalish.
-E. Vijdon - bu o‘zgalar oldida tarbiyali ko‘rinish.

#. Burch kategoriyasini qanday tushunasiz?

+A. Burch - bu majburiyat.
-B. Burch - bu o‘z istaklarini qondirish.
-D. Burch - bu boshqalarga yaxshilik qilish.
-E. Burch - bu axloqiy qonun.

#. Baxt nima?

-A. Baxt - bu shaxsiy va ijtimoiy manfaatlarni qondirilishi.
-B. Baxt - bu kurash.
-D. Baxt - bu bir-birini tushunish.
+E. Baxt - o‘zligiga ega bo‘lish.

#. Or-nomus nima?

-A. Or-nomus - bu o‘z mehnati hisobiga yashash.
+B. Or-nomus - bu o‘z va o‘zgalar qadr-qimmatini bilish.
-D. Or-nomus - bu o‘zgalar haqiga xiyonat qilmaslik.
-E. Or-nomus - bu axloqiy hatti-xarakatlar, his-tuyg‘ular, munosabatlar.

#. Adolat nima?

-A. Adolat - o‘zgalarga yomonlik qilmaslik.
-B. Adolat - qonunlarga rioya qilish.
+D. Adolat - axloqiy norma va qoidalar asosida hayot kechirish.
-E. Adolat - bu inson tabiiy huquqlarining mezonidir.


#. Kasb-hunar axloqiy madaniyatini qanday tushunasiz?
+A. Har bir kishi kasbini sevishi, uni e’zozlashi va muayyan kasb egasi sifatida faxrlanib yurmog‘i lozim.
-B. O‘z kasbiga xiyonat qilmasligi, unga bir umr sadoqatli bo‘lishi zarur. Bu narsa uning yuksak ishbilarmonligida, yuqori sifatli mahsulot yaratishida namoyon bo‘ladi.
-D. Kasb insonga berilgan qobiliyat, uni istagan vaqtda o‘zgartirishi, yoqmasa boshqa kasb bilan shug‘ullanishi mumkin.
-E. Kasb hech qanday axloqiy xarakterga ega emas, u kun ko‘rish vositasi.

#. Muomala madaniyati deganda nimani tushunasiz?

+A. Hamma bilan xushmuomalada bo‘lish va o‘z fikr-mulohazalarini boshqalarga o‘tkaza olish.
-B. Doimo haqiqatni gapirish.
-D. Axloqiy etiketga rioya qilish.
-E. Muomala maqsadga erishish vositasi bo‘lmog‘i lozim.

#. Axloqiy tarbiya qayerdan boshlanadi?

+A. Eng avvalo oiladan, so‘ngra bog‘cha va maktabda davom qilmog‘i lozim.
-B. Hayotning o‘zi katta tarbiya maktabidir, uni tarbiyalab o‘tirish kerak emas.
-D. Ota-ona xulq-atvori farzand uchun katta tarbiya maktabidir.
-E. Ishlab chiqarish jamoasi muhim tarbiya rolini o‘ynashi mumkin.

#. Farzandlik burchi nima?

+A. Ota-onani, xalqini, Vatanni sevish, hurmat qilish va ular uchun samimiy xizmat qilish.
-B. Oldiga qo‘yilgan maqsadi yo‘lida mehnat qilish.
-D. Do‘stlariga sodiq bo‘lish.
-E. Butun dunyo xalqlariga mehr-muhabbat bilan qarash.

#. Yuksak axloqiy fazilatlarga ega bo‘lgan kishilarni siz qanday tasavvur qilasiz?

+A. Or-nomusli, vijdonli, xalol, mehnatsevar, o‘z xalqi va Vatanini sevmoq.
-B. Hamma kishilarga yaxshi bo‘lishning imkoni yo‘q.
-D. Katta boylik, mansab kishini oliy fazilatli qiladi.
-E. Ruhiy va ma’naviy yetuklikka erisha olish.

#. Halollik, poklik nima?

-A. O‘z mehnati bilan yashash.
+B. Vijdonan sof, aqlan etuk, so‘z bilan ishi bir bo‘lish.
-D. Halollik - e’tiqod xolos.
-E. Bir vaqtning o‘zida odam ham halol, ham epchil, ishbilarmon, uddaburon bo‘lishi mumkin emas.

#. Tarixda «estetika» atamasini kim tatbiq qilgan?

+A. Baumgarten
-B. Bualo
-D. Bergson
-E. Suqrot

#. Estetika – …

-A. Go‘zallik va voqelikni estetik o‘zlashtirish qonuniyatlari haqidagi fan;
-B. Voqelikdagi estetiklikning mohiyati, estetik faoliyatning umumiy qonunlari va estetik ongning o‘ziga xos xususiyatlari haqidagi fan;
+D. go‘zallik qonunlari va estetik ong qonunlariga doir ijod to‘g‘risidagi fan;
-E. nafosatshunoslik.

#. Estetika tarixida kim estetik tarbiya nazariyasining dastlabki loyihasini yaratgan?

-A. Geraklit
-B. Platon
-D. Pifagor
-E. Arastu

#. Faylasuflardan qaysi biri go‘zallikni maqsadga muvofiqlik bilan bir xil narsa deb hisoblagan?

-A. Platon
-B. Aristotel
+D. Sokrat
-E. Fales.

#. Faylasuflardan qaysi biri san’at bilishga oid qimmatga ega emas, u yolg‘on va chinakamiga haqiqiy dunyoni bilishga to‘sqinlik qiladi, deb hisoblagan?

-A. Platon
-B. Demokrit
-D. Geraklit
-E. Aristotel

#. Faylasuflardan qaysi biri ijodiy ishlash erishib bo‘lmaydigan holat deb hisoblagani uchun badiiy an’analarni o‘rganish, malaka va ko‘nikmalar orttirish, san’atda muayyan qobiliyatlarni ishlab chiqish zaruriyatini inkor qilgan?

-A. Demokrit
-B. Geraklit
-D. Platon
-E. Epikur

#. Estetiklikning mohiyati, uni voqelikda va san’atda bilishning asosiy tamoyillari, odamlarning estetik va badiiy faoliyatining tabiati va muhim roli haqidagi tushunchalar tizimi nima deb ataladi?

-A. estetik qarashlar;
+B. estetik nazariya;
-D. estetik ideallar;
-E. stetik tushuncha

#. Voqelikdagi va san’atdagi estetiklik haqidagi g‘oyalar, fikrlar, hukmlar yig‘indisi nima deb ataladi?

+A. estetik qarashlar;
-B. estetik ideallar;
-D. estetik nazariyalar;
-E. estetik g‘oyalar.

#. Hayotning estetik mukammalligi va mukammal inson haqidagi tasavvur nimadan iborat?

-A. estetik baho;
+B. estetik ideal;
-D. estetik did;
-E. estetik his.

#. Tabiat, jamiyat hodisalari, inson mehnati mahsullari, san’at asarlarining mukammalligi haqidagi o‘ziga xos hukm qanday ataladi?

-A. estetik did;
+B. estetik baho;
-D. estetik his;
-E. estetik ideal.

#. Antik dunyo estetikasining qanday atamasi san’atning odamga qiladigan poklovchi ta’sirini ifodalash uchun xizmat qiladi?

-A. kvantifikatsiya;
-B. kalokagatiya;
-D. katarsis;
-E. teatr

#. Estetikada odamzod jamiyatining dunyoni go‘zallik qonunlari bo‘yicha o‘zlashtirishi tarixini aks ettiradigan fundamental tushunchalar nimalar?

-A. estetik ideallar;
-B. estetik baholar;
+D. estetik kategoriyalar;
-E. estetik hislar.

#. Estetika tarixida kim go‘zallikni uyg‘unlik, yaxlitlik, mukammallik sifatida tushungan?

-A. Demokrit;
-B. Platon;
-D. Aristotel;
-E. Suqrot.

#. Qanday yo‘nalish vakillari go‘zallikning ma’naviylik bilan chambarchas bog‘liqligini ta’kidlashgan?

-A. Klassitsizm;
-B. Uyg‘onish;
-D. Ma’rifatchilik;
-E. Madaniyatlik.

#. Faylasuflardan qaysi biri go‘zallikni idrok etishda sub’ektivlik, shaxsiylikning omilini, shuningdek, estetik his-tuyg‘uning utilitar manfaatdor emasligini ko‘rsatgan?

-A. Gegel;
-B. Kant;
-D. Feyrbax;
-E. Baumgarmen.

#. Hech narsa bilan siqilmagan, uyg‘un tarzda rivojlangan, eng katta miqyosdagi va universal qiziqishlarga ega tadbirkor-tashabbuskor shaxs san’atdagi qanday bosqichning ideali hisoblanadi?

-A. Uyg‘onish;
-B. Ma’rifatchilik;
-D. Antik;
-E. Renessans.

#. Kim klassitsizm estetikasining taniqli nazariyotchisi hisoblanadi?

-A. Bualo;
-B. Baumgarten;
-D. Bergson;
-E. Gegel.

#. Madaniyat tarixida qanday bosqich vakillari fanga katta ahamiyat ajratishgan va uni san’at bilan bog‘lamoqchi bo‘lgan?

-A. Ma’rifatchilik;
-B. Renessans;
-D. Klassitsizm;
-E. Antik

#. Estetika kategoriyalaridan qaysi biri odamning azob-uqubatlar chekishi, o‘limi va uning hayoti uchun muhim qadriyatlarning barham topishiga olib keladigan keskin hayotiy ziddiyatlarni aks ettiradi?

-A. xunuklik;
-B. qahramonlik;
-D. fojiaviylik;
-E. kulgulilik

#. Estetikada san’at asarida mujassam bo‘lgan muayyan dunyo va odam konsepsiyasini aks ettiradigan estetik umumlashtirilgan fikr, qanday atama bilan ifodalanadi?

-A. g‘oya;
-B. syujet;
-D. fabula;
-E. madaniyat

#. Estetik idealning obrazli ifodalanishi, ya’ni odamlar, his-tuyg‘ularning ular qanday bo‘lishi mumkinligi yoki lozimligi holatida tasfirlanishi birinchi o‘ringa qo‘yiladigan badiiy umumlashtirish uslubi nima deb ataladi?

-A. tipiklashtirish;
-B. tendensiyaviylik;
-D. ideallashtirish;
-E. umumlashtirish.

#. XVII-XVIII asrlardagi G’arbiy Yevropa san’atidagi dinamik kompozitsiyalarning murakkab muvozanatliligi, ortiqcha ekspressivlik, badiiy echimning ko‘p planliligi, voqelik bilan xomxayollarni qo‘shishga intilish bilan tavsiflanadigan uslub qanday ataladi?

-A. rokoko;
-B. barokko;
-D. ampir;
-E. abstransiy-A.

#. Qanday uslubdagi me’morchilikda murakkab karkasli konstruksiyali, katta kesmali derazalar-vitrajlar shahar soborining etakchi tipi bo‘lgan?

-A. gotikada;
-B. roman uslubida;
-D. klassitsizmda;
-E. barokko

#. Qanday uslubdagi cherkov san’atida Bibi Maryam shaxsi mistik ekzaltatsiya bilan quvonchli hayotga xos dunyoviy mavzularning xarakterli ziddiyati bilan yaqqol aks ettirilgan?

-A. klassitsizmda;
-B. gotikada;
-D. roman uslubida;
-E. badiiylik uslubid-A.

#. Estetikaning qaysi kategoriyasi tabiatdagi, ijtimoiy hayotdagi, odamdagi nouyg‘unlikning konsentratsiyalashgan ifodasini aks ettiradi?

-A. xunuklik;
-B. fojiaviylik;
-D. o‘zgarmaslik;
-E. yaxshilik

#. Estetikada xatti-harakatlarning buyukligi, qiliqlarning fidoko-ronaligi, hodisalarning yoki voqealarning ulkanligi oldidagi hayratlanish, qoyil qolish qanday kategoriya orqali ifodalanadi?

-A. qahramonlik;
-B. go‘zallik;
-D. yuksaklik;
-E. ulug‘vorlik.

#. Qaysi tarixiy davrdagi estetika ulug‘likni ilohiylikka tenglashtirgan?

-A. Uyg‘onish;
-B. Klassitsizm;
-D. O‘rta asrlar;
-E. Antik.

#. Qanday kategoriyalar har xil tipdagi hayotiy ziddiyatlarning estetik ifodasi bo‘ladi va o‘z ta’sirini faqat ijtimoiy hodisalarga tegishli deb biladi?

-A. fojiaviylik va komiklik;
-B. fojiaviylik va go‘zallik;
-D. fojiaviylik va yuksaklik;
-E. yaxshilik va yomonlik.

#. Ayni bir vaqtning o‘zida ikkita san’atga: teatr va adabiyotga taaluqli adabiyot turi qanday ataladi?

-A. tragediya;
-B. komediya;
-D. drama;
-E. lirik.

#. Shaffof materialning har ikki tomonida bajariladigan tasvirli rang tasvir turi qanday ataladi?

-A. panorama;
-B. vitraj;
-D. diorama;
-E. palatno.

#. Toshdagi ganchkorlik san’ati qanday ataladi?

-A. gliptika;
-B. kameya;
-D. intaliya;
-E. lituriy-A.

#. Suratning bosmadagi tasviri hisoblanadigan grafika san’ati qanday ataladi?

-A. grafyura;
-B. ofort;
-D. estamp;
-E. naqsh.

#. Nam suvoqdagi rangtasvir qanday ataladi?

-A. tempera;
-B. panno;
-D. freska;
-E. relef.

#. Rassom bo‘yoqlarni aralashtirish uchun ishlatadigan taxta (plastina) qanday ataladi?

+A. palitra;
-B. pastel;
-D. panno;
-E. gliptik-A.

#. Yorug‘ni o‘tkazadigan shaffof shisha yoki boshqa materialdan ishlangan kompozitsiya qanday ataladi?

-A. naqsh;
-B. vitraj;
-D. mozaika;
-E. panel.

#. Badiiy asarning g‘oyaviy-estetik yo‘nalishi; asar g‘oyasining qimmatli jihati qanday ataladi?

-A. ideallashtirish;
-B. tipiklashtirish;
-D. tendensiyaviylik;
-E. atoritaritatsiy-A.

#. Estetikada voqelikni san’atda aks ettirish tamoyillarining majmui qanday atama bilan ifodalanadi?

-A. oqim;
-B. maktab;
-D. uslub;
-E. yo‘nalish.

#. Nafaqat ijodning g‘oyaviy-estetik tamoyillarining, shu bilan birga ushbu san’at turi doirasida hal qilinadigan aniq badiiy vazifalar umumiyligiga ko‘ra yaqin rassomlar guruhi qanday ataladi?

-A. oqim;
-B. maktab;
-D. yo‘nalish;
-E. uslu-B.

#. Hikoyachi tomonidan ob’ektivlashtirilgan hodisalar haqidagi bog‘lama hikoyani so‘zlab berish shaklida beradigan adabiyot turi qanday ataladi?

-A. epos;
-B. afsona;
-D. roman;
-E. lirik-A.

#. Adabiyotning qaysi turi individual his-tuyg‘ular va kechinmalarning bevosita ifodasi hisoblanadi?

-A. roman;
+B. lirika;
-D. epos;
-E. afsona.

#. Go‘zallik mohiyatini “hamma narsaning mezoni - inson” degan qarash orqali izohlagan Qadimgi Yunon faylasufi?

+A. Pifagor;
-B. Protagor;
-D. Aflotun;
-E. Arastu

#. Forobiyning bevosita estetik qarashlari bayon qilingan asarlarini aniqlang?

-A. «Musiqa haqida so‘z»;
-B.«Musiqa haqida katta kitob»;
+D. «Ritmlar turkumlari haqida kitob»;
-E. Barcha javoblar to‘g‘ri.

#. -A.Navoiyning adabiy-estetik qarashlari bayon qilingan asarlarini aniqlang.

+A. “Mezon-ul-avzon”;
-B.“Mufradot”;
-D. ”Majolis-un-nafois”;
-E. hammasida bayon qilingan.

#. Olmon (nemi) mumtoz estetikasi vakillarini aniqlang:

-A. Didro, Lametri, Golbax;
+B. -B.Kant, SHiller, SHelling, Gegel;
-D. Dekart, Bekon, Lokk;
-E.Xaydegger, Yaspers, Frey-D.

#. O‘rta asrlar musulmon SHarqi sanati taraqqiyotining oltin davri –

-A. eftalitlar davri;
-B.saljuqiylar davri;
+D. -A.Temur va temuriylar davri;
-E.tohiriylar davri

#. “SHarq Rafaeli” deb nom olgan o‘rta asr musavviri kim?

-A. Ali Tabriziy;
-B. Husayn Voiz Koshifiy;
-D. Sulton Ali Mahshadiy;
+E. Kamoliddin Behzod

#. Estetik ehtiyoj, estetik munosabat, estetik tuyg‘u, estetik did, estetik baho, estetik ideal, estetik qarashlar, estetik nazariyalar –

+A. estetik ongning unsurlari;
-B.diniy ongning unsurlari;
-D. axloqiy ongning unsurlari;
-E.huquqiy ongning unsurlari

#. Insonning narsa va hodisalardagi go‘zallikni, nafosatlikni his etish, anglash, ularni ana shu mezonda baholash, idrok etishga bo‘lgan intilishi, qiziqishi – bu:

-A. estetik ideal;
-B. estetik did;
+D. estetik ehtiyoj;
-E. estetik lazzatlanish

#. Estetik qadriyatlarning orzu qilingan, talab darajasidagi obraz, tasavvurlarni ifodalovchi ong unsuri – bu:

-A. estetik did;
-B. estetik extiyoj;
+D. estetik ideal;
-E. san’at.

#. Estetik faoliyat turlarini aniqlang:

+A. sanat, dizayn, texnika estetikasi;
-B. odob, xulq, axloq;
-D. tushuncha, hukm, xulosa;
-E. nafrat, rashk, burch.

#. Estetikaning mezoniy tushunchalari (kategoriyalari)ni aniqlang:

+A. nomus, adolat, burch, vijdon;
-B. tushuncha, xukm, xulosa, idrok;
-D. go‘zallik, ulug‘vorlik, fojiaviylik, qulgililik;
-E.borliq, harakat, fazo, vaqt.

#. Narsa, hodisalarning yuksak daraja, mezonda baholanuvchi, estetik qimm matini ifodalovchi kategoriya – bu:

+A. go‘zallik;
-B. ulug‘vorlik;
-D. fojeaviylik;
-E. kulgililik.

#. Jamiyat va shaxs hayotidagi o‘ta ziddiyatli, murakkab hodisalarni ifodalovchi estetik mezoniy tushuncha (kategoriya) …

+A. fojeaviylik;
-B. ulug‘vorlik;
-D. go‘zallik;
-E. kulgililik

#. Estetikaning qaysi mezoniy tushunchasi (kategoriyasi)da ijtimoiy ahamiyatga molik ziddiyatlarga estetik ideal nuqtai nazardan bo‘lgan tanqidiy munosabat ifodalanadi?

-A. ulug‘vorlik;
+B. fojeaviylik;
-D. kulgililik;
-E. go‘zallik.

#. Inson ichki ma’naviy-ruhiy dunyosini, uning tashqi xatti-harakati (husni chiroyi) bilan uyg‘unligini aks ettiruvchi tushuncha:

-A. jamiyat go‘zalligi;
-B. insondagi fojiaviylik;
-D. inson faoliyatidagi kulgililik;
+E. shaxs go‘zalligi.


#. «Birlashgan Millatlar Tashkilotining korrupsiyaga qarshi konvensiyasiga (Nyu-York, 2003 yil 31 oktyabr) O‘zbekiston Respublikasining qo‘shilishi to‘g‘risida»gi Qonun qachon qabul qilingan? 
-A. # yilda
-B. # yilda
-D. # yilda
+E. 2010 yilda


#. 2010 yilda O‘zbekiston Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti Korrupsiyaga qarshi kurashish tarmog‘ining qaysi harakat dasturiga qo‘shildi?
+A. Istanbul harakat dasturiga
-B. Nyu-York harakat dasturiga
-D. Xalqaro harakat dasturiga
-E. Bryussel harakat dasturiga


#. Qonunda shaxs­ning o‘z mansab yoki xizmat mavqeidan shaxsiy manfaatlarini yoxud o‘zga shaxs­larning manfaatlarini ko‘zlab moddiy yoki nomoddiy naf olish maqsadida qonunga xilof ravishda foydalanishi, xuddi shuningdek, bunday nafni qonunga xilof ravishda taqdim etishiga nima deyiladi?
-A. jinoyat
-B. huquqbuzarlik
-D. mansab vakolatidan o’zi uchun foydalanish
+E. korrupsiya

#. Korrupsiyaning kelib chiqishini aniqlash va unga qarshi kurash borasida dunyo miqyosida nimalarga e’tibor berilmoqda?

-A. korrupsiyaga qarshi kurashda ijtimoiy-tarixiy vaziyat, fuqarolarning huquqiy dunyoqarashi, davlat tuzilishi, iqtisodiy rivojlanish omillaridan kelib chiqiladi
-B. korrupsiyaning kelib chiqish sabablarini ochish, unga qarshi kurashishning samarali yo‘llarini topish bo‘yicha olimlar, turli institutlar va xalqaro tashkilotlar tomonidan yuzlab, minglab tadqiqotlar o‘tkazilgan, korrupsiyaning xilma-xil formulalari ishlab chiqilgan
-D. turli ko‘rsatkich va raqamlar aks etgan jadvallar yaratilgan, o‘ziga xos reytinglar tuzilgan
+E. barcha javoblar to’g’ri


#. Korrupsiyaning o’ziga xos xususiyatlari nimalarda ko’rinadi?
-A. ushbu illat har qanday davlat va jamiyatning siyosiy-iqtisodiy rivojlanishiga jiddiy putur yetkazishi, inson huquq va erkinliklarining poymol bo‘lishiga olib kelishi sababli unga qarshi kurash xalqaro ahamiyat kasb etib, jahon siyosatining muhim masalalari qatoridan joy olgan
-B. har bir davlat korrupsiyaga qarshi o‘ziga xos usullarda kurashmoqda
-D. korrupsiya bir qarashda oddiy jinoyat bo‘lib ko‘ringani bilan aslida uning kelib chiqishi va yashovchanlik sabablari juda chigal va murakkabdir
+E. barcha javoblar to’g’ri

#. Korrupsiya alomatlariga ega bo‘lgan, sodir etilganligi uchun qonun hujjatlarida javobgarlik nazarda tutilgan qilmishga nima deyiladi?

-A. «sotish», «sotilish»
-B. mansab qidalarini buzish
+D. korrupsion jinoyat
-E.