& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti



Yüklə 1,82 Mb.
səhifə199/231
tarix05.04.2023
ölçüsü1,82 Mb.
#104225
1   ...   195   196   197   198   199   200   201   202   ...   231
Қаракалпак тили китап

Ilimiy stil.
Ilim ha`m texnikalιq miynetlerdin` a`debiy tiykarιnda jazιlιw stiline ilimiy stil dep ataladι.
Ilimiy stilge ilimnin` ha`r tu`rli tarawlarι boyιnsha jazιlg`an monografiyalιq izertlewlerdin`, kitapshalardιn`, joqarι ha`m orta arnawlι oqιw orιnlarιna arnalg`an sabaqlιqlar tilinin` stili kiredi. Bundag`ι bayanlanatug`ιn pikirler anιq tu`siniklerge iye boladι. bul silde ilimnin` jetiskenlikleri tiykarιnda payda bolg`an arnawlι terminologiyalιq leksika ken` qollanιladι. Ilimiy stildin` basqa stillerge salιstιrg`anda o`zine ta`n o`zgeshelikleri bar. Bunda qollanιlatg`ιn so`zler ha`m ga`pler ha`rbir qulιstιn` ta`biyatιn ashιp beretuqιn anιq anιqlama yamasa formalardan ibarat boladι. Olardag`ι so`zler ko`p ma`nilikti bildirmeydi, tuwra ma`nisinde, yag`nιy terminologiyalιq ma`nide qollanιladι. Mιsalι: Ta`biyatta ju`z beretug`ιn barlιq o`zgerisler qublιslar dep ataladι. Haqιyqatlιg`ι da`liyllenetug`ιn aytιm teorema dep ataladι. Til-adamlardιn` en` a`hmiyetli qarιm-qatnas quralι.
Tildin` ko`rkem su`wretlew qurallarι.
A`debiy til stillerinde, a`sirese shιg`arma, publitsistika ha`m awιzeki so`ylew stillerinde pikirdin` logikalιq mazmunιn ko`rkem, o`tkir etip beriwde tildin` su`wretlew ha`m ko`rkemlew qurallaroι ken` qollanιladι.
Tildin` ko`rkem su`wretlew qurallarι troplar ha`m stillik figuralar kiredi.
So`zlerdin` awιspalι yamasa salιstιrιwshιlιq ma`nide su`wretlew usιllarιna troplar dep ataladι.
Epitet ma`nisinde keogen so`zxler ga`ptegi anιqlawιshlarg`a uqsas keledi, biraq olar jay anιqlawιshlιq xιzmette emes, belgili bir predmetti yamasa ha`reketti ko`rkem, obrazlι etip su`wretleydi. Mιsalι: Gu`z dalalarg`a, miywe ag`ashlarιna o`zinin` altιn Sarι boyawιn jag`ιp sιrlap atιr. Ele g`arrιlιqtιn` qιrawι shalmag`an seldirlew Saqalmuratι, is kiyimi onι ko`rer ko`zge ju`da` qrapayιmlandιra tu`skendey.
Bul ga`plerdegi o`zinin` altιn Sarι boyawιn jag`ιp sιrlap atιr, g`arrιlιqtιn` qιrawι shalmag`an degen so`zlerdin` toparι ga`p ishinde awιspalι ma`nide pikirdi ko`rkem, obrazlι etip su`wretlep, epitilik xιzmet atqaradι.

Yüklə 1,82 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   195   196   197   198   199   200   201   202   ...   231




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə