[]
) Əhli Ktab olan Yəhudi və Nəsranilər. 2)
Yüklə 7,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kufrun Riddə
- Radəttuhu Fərtəddə
- İstilahi Mənası
- Mürtədin Hökmü
91
1) Əhli Ktab olan Yəhudi və Nəsranilər. 2) Əsli kafirlərdir ki, onların Əhli kitab olub-olmamasında ixtilaf vardır. Onlardan birincisi Əshabiyunlardır. Qurani Kərimdə onların adı zikr olunur. Əhməd – rahmətullahi aleyhi – rəvayət edir ki: «Onlar Nəsranilərin cinsindədir». İmam Şafii – rahmətullahi aleyhi – bu rəyi götrmüşdü ki, onlar Nəsranilərə aiddilər. Əhməd – rahmətullahi aleyhi – başqa rəvayətdə: «Mənə çatdı ki, onlar 6-cı günü qeyd edirlər və onlar Yəhudilərə oxşayırlar». İbn Qudamə – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Düzgün rəy odur ki, onlar Kitab əhli deyil. Baxmayaraq ki, onlar dinlərində birləşirlər». Bəzi alimlər qeyd edirlər ki: «Onlar Bəni Tələq qövmünün Nəsraniləridir ki, onlarında Əhli kitab olub-olmaması barəsində ixtilaf var». İbn Abbas – radıyallahu anhu – və onunla həmrəy olan insanlar deyirlər ki: «Onlar Əhli kitabdandırlar. Onların kəsdiyini yemək caizdir». Bunu həmçinin İmam Şabi və İmam Şafii – rahmətullahi aleyhi – də bu rəydədirlər. Əli, İbn Ömər, Aişə –
Çünki onların əsilləri ərəbdir. Onlarda olan hallar da Nəsranilərdə olan hal deyil. Bu baxımdan da onlar Əhli kitabdan sayılmırlar. İbrahim – əleyhissəlam - ın sühüflarında, Davud – əleyhissəlam - a nazil olan Zəbura ittiba edənlər. Bu barədə İmam Şafii – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Onlar Əhli kitabdan deyillər». Həmçinin Hənbəlilərdən bəziləri bu rəydədirlər. Məcusilər: Məcusilər arasında ixtilaf var. Onlar Əhli kitabdır, yoxsa Əhli kitab deyil. Ən səhih rəy onlar Əhli kitab deyillər. Çünki bu haqda Əhməd – rahmətullahi aleyhi – nas gətirib. Həmçinin çoxlu alimlər bu rəydədirlər ki, Məcusilər Əhli kitabdan sayılmırlar. 3) Əhli kitab barəsində olan 3-cü qisimdə isə kitab olmayan kafirlərdir. Onlarada Bütpərəstlər, ateistlər, fəlsəfəçilər və s. Bu firqələr kitab olmayan kafirlərdir ki, əsli olan kafirlərdir. 3) Əsli müsəlman olub, hansısa səbəbdən kafir olanlar. Onlara hüccət qalxandan və şübhələr qaldırılandan sonra bu qismə aid edilirlər. Buna həmçinin Kufrun Riddə də deyirlər. İnsanın müsəlman olandan sonra mürtəd olması. Riddə – irtidattan törədilmiş bir isimdir. Dəyişmək, bir şeydən başqa bir şeyə dönmək deməkdir. İslamdan dönmək də buradan törənmişdir. Bir şeyin halını dəyişdirmək, bir haldan başqa hala çevirmək deməkdir. Mən onu çevirdim, o da döndü mənasında – Radəttuhu Fərtəddə deyilir. İrtidad və Riddə gəldiyi yoldan geri dönmək deməkdir. Lakin riddə küfrə məxsusdur. Küfrə geri dönməyi ifadə edər. «Ey qövmüm…geriyə dönməyin». (əl-Maidə
sonra kafir olan kimsədir 273 . İstilahi Mənası – İslamı qəbul etdikdən sonra istəyərək kafir olmaq. Küfrə dönmək – İslama zidd – bir inancla, bir davranışla və ya bir sözlə və ya bir şübhə ilə gerçəkləşir. İmam İbn Muflih – rahmətullahi
273
Lisanul Arab 3/172, Mufrədat fi Ğaribil Quran s. 191, Nihayəi Ğaribil Quran 2/214. 92
aleyhi – deyir ki: “Bu İslam dinindən küfrə qayıtmaqdır. Bu da sözlə, etiqadla, şübhə və ya əməllə ola bilər” 274 . İmam Subki – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “Təkfir – şəriət hökmlərindəndir. Səbəbi isə - Allahı, Peyğəmbərliyi inkar və Allahın (Rəsulunun) küfr adlandırdığı söz və əməli etməkdir. Hətta bu küfrün Cühüd küfrü ilə əlaqəsi olmasa da belə” 275
. İmam Buxti – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “Bu o kəsdir ki, İslamdan sonra böyük küfrə düşmüşdür – söz, etiqad, şübhə və ya əməllə” 276
. İmam Şəfii – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “Əgər həddi buluğa çatmış kişi və ya qadın şirkdən İmana, sonra isə imandan şirkə keçərsə, onlar tövbəyə dəvət edilir. Tövbə etdikləri zaman tövbələri qəbul edilir, əgər tövbə etməzlərsə, onları öldürmək lazımdır” 277 . İmam Məvradi – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “Əhli Riddə - müsəlman olmuş, lakin dindən dönərək küfrə girmiş kimsədir. İstər müsəlman kimi doğulmuş olsun, istərsə də İslamı qəbul etmiş olsun. Hər iki qism də dindən dönmüş sayılır. Fərq etməz – istər Xristianlığı, Yəhudiliyi, bütpərəstlərin dinini və ya müşriklərin dinini qəbul etsin” 278
. İmam Nənəvi – rahmətullahi aleyhi – Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – hədisi barsində deyir ki: “Öz dinini dəyişdirəni öldürün” 279
. Söz və əməl ilə İslam dinini dəyişərək başqa dinə keçmiş və bunda inadkarlıq etmişdir” 280
. Mürtədin Hökmü - Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurur ki: «Kim öz dinini dəyişərsə onu öldürün». Alimlər mürtəd kişilərin öldürülməsində ittifaq ediblər. Əgər qadınlar mürtəd olarsa cumhura görə onun da hökmü mürtəd olaraq öldürülür. Əbu Hənifə – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «O, həbs olunur, lakin öldürülmür». Həmçinin ixtilaf ediblər ki, mürtədin ölümdən qabaq tövbə etməsində. Bəziləri deyir ki: «Ölüm hökmü verilməmişdən qabaq 3 dəfə tövbə olunmalıdır və bu da bir çox alimlərin rəyidir». Onlardan Ömər, Əli, Məlik, İshaqın, Şəffinin və İmam Əhməd – Allah onlardan razı olsun – rəyidir ki, ölümdən qabaq tövbə etməlidir. Bəziləri isə qeyd edirlər ki, onlar tövbə etdirilmirlər. Tövbə etmədən öldürülürlər. Muaz b. Cəbəl, İmam Həsən, Tavus – Allah onlardan razı olsun – bu rəydədirlər ki, bir başa öldürülürlər. Daha səhih odur ki, tövbə etdirilirlər. Həmçinin ixtilaf edilib tövbənin müddətində: Bəziləri qeyd edirlər ki: Bir dəfə etməlidir, bəziləri üç dəfə, bəziləri üç gün, bəziləri bir ay və s. Bu rəylərin hər birini İbn Həzm öz «Muhəlləq» kitabında gətirir.
274 “əl-Mubdi” 9/175. 275 “Fatava Subki” 2/586. 276 “Kəşf əl-Qinə” 6/167. 277 “əl-Umm” 3/363. 278 “Əhkəmul Sultaniyya” 92. 279 Buxari 6922. 280 “Feyzul Qadir” 11/59. Yüklə 7,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|