134
fitnə salırlar. Belə məsələlərdə böyük alimlərə qayıdmaq lazımdır, bu fətva
verənlərə yox”
394
.
Şeyx Muhəmməd əl-Əqil
– hafizahullah - “Uzr Bil Cahl” kitabında deyir ki:
“Mən deyirəm ki, bu məsələləri Əhli Sünnə arasında ayrılıq salmaq üçün
istifadə edirlər. Ondan başqa İlah olmayan Allaha and olsun “Cahilliyin üzrlü
olması”, “Əməllər İmanın kamilliyi üçündür”, “Əməllər İmanın Sıhhəti
üçündür” və s. məsələlər Sələfləri bir-birinə vurmaq üçün ortaya atılmışdır.
Əslən onlar buna nail olmuşlar, onlar Sələflərin arasını elə bir tərzdə
vurmuşlar ki, artıq bir-birilərini bidətdə və küfrdə ittihama gətirmişdir”
395
.
Şeyx Rabil əl-Mədxəli – hafizahullah - “Cahilliyin üzrlü olması” barəsində
deyir: “Cahilliyin üzrlü olub və ya Üzrlü olmaması məsələsini ortaya atıb bu
barədə mübahisələr edənlər fitnə əhlidir. Onlar Sələfi dəvətini dağıtmaq üçün
müsəlmanları bir birilə düşmən edirlər. Mədinədə olduğum zaman mənə əs-
Səid adlı biri zəng etdi. Həmən adam indi ər-Riyad şəhərində məşhurdur. O,
dedi: “Taif şəhərində 50 yaxın cavanlar varır ki, Şeyx əl-Albanini – rahmətullahi
aleyhi – təkfir edirlər. Nə üçün? Çünki Şeyx qəbirlərə ibadət edən müsəlmanları
cahillikləri üzündən təkfir etməmişdir”. Şeyx Rabi: “Yaxşı, onlar İbn
Teymiyyə, İbn Qeyyim – rahmətullahi aleyhi – və digər sələfləri də təkfir
edirlərmi? Çünki onlar da cahilliyi üzr görərdilər və onların bunu söyləməkdə
dəlilləri vardır! Mən yaşlı bir Şeyx tanıyırdım, Cahilliyi üzrlü görmürdü. Buna
baxmayaraq bu barədə mübahisə etməz, fitnə salmaz və əks rəydə olanları da
zəlalətlə ittiham etməzdi. Biz onunla 40 il dostluq etmişdik. Bu yaxında o,
dünyasını dəyişdi. Bir dəfə biz məclislərin birində oturmuşduq. Orada bir
nəfər vardı ki, cahilliyi üzr görmürdü. Mən ona dəlillər gətirdim və xatırlatdım
ki, Nəcd alimləri içərisində cahilliyi üzrlü görənlərdə vardı, cahlliyi üzrlü
görməyənlərdə. Lakin bununla belə onlar arasında daima qardaşlıq olmuşdur.
Mübahisə və fitnəkarlıqdan uzaq olmuşlar. Bu sözlərdən sonra o, kimsə susdu,
fitnə salmadı. Biz bilirik ki, Nəcd alimləri arasında bu məsələdə ixtilaf
olmuşdur, lakin onlar bir-birilə heç vaxt buna görə düşmənçilik etməmişlər. Bu
yol Həddadilərin yoludur”. Sonra Şeyx Rabi sözünə davam edərək deyir:
“Doğru mənhəc bu məsələdə - hüccətin çatdırılmasıdır. Əgər kimsə bunu
doğru görməzsə qoy sussun və digər rəydə olan qardaşlarına hörmət edib
onları ittiham etməsin. Çünki onların da dəlilləri Quran və Sünnədir. Əgər
kimsə (cahilliyin üzrlü olmasını) söyləyənləri təkfir etmək istəyirsə onda
Sələfləri təkfir etsin, təkfir etsin İbn Teymiyyəni – rahmətullahi aleyhi –, təkfir
etsin Muhəmməd İbn AbdulVahhabı – rahmətullahi aleyhi – hansı ki, deyərdi:
394
http://www.islamup.com/download.php?id=150904 12-ci dəqiqə.
395
http://www.sahab.net/forums/index.php?a ... ach_id=699
135
“Biz Əhməd Bədəvinin qəbrinə ibadət edənlər cahilliklərində dolayı təkfir
etmirik”
396
.
Şeyx Abdullah əl-Buxaridən
– hafizahullah - soruşurlar: “Möhtərəm Şeyx
“Cahillik üzrlüdür” məsələsini şişirdərək gündəmə gətirən Tunis cavanlarına
nəsihətiniz nə olar? Bununla onlar Əhli Sünnə arasında ayrılıq edirlər”. Cavab:
“Bu problem tək Tunisdə deyil, digər ölkələrdə də baş qaldırmışdır. Əzizim bil
ki, alimlər artıq böyük şirkin və kiçik şirkin nə olduğunu kitab və dərslərində
açıqlamışlar. Yəni, alimlər böyük şirk üçün – bu böyük şirkdir, kiçik şirk üçün
– bu kiçik şirkdir demişlər. Onlar bu məsələdə ixtilaf etməyiblər. Lakin bəzi
Əhli Sünnə alimləri arasında ixtilaf olmuşdur, mən bidət əhlini nəzərdə
tutmurama hansıki, ümmətləri təkfir edirlər? Lakin bəzi Əhli Sünnə alimləri
arasında “Cahilliyin üzr” olub olmaması barəsində ixtilaf olmuşdur. Onlar
əməlin (sözün) şirk olub olmamasında ixtilaf etməmyiblər. Diqqətli olun! Bu
çox incə bir məsələdir. Heç bir ixtilaf yoxdur ki: Təvaf, ölüyə dua etmək böyük
şirkdir. Bunda hamı ittifaq edib: Cahilliyi üzr görəndə, görməyəndə. Hamı
ittifaq edib ki, bu şirkdir. İxtilaf belə bir kimsəyə hökm verilir yoxsa üzrlüdür
ona bu izah olunana qədər? Onda bu mübahisələr nə üçündür? Hər iki rəydə
Əhli Sünnənin rəyidir. Lakin araşdırmalar onu göstərir ki, cahillik üzrdü. Bu
zaman insanları ittiham etmək nəyə lazımdır? Onlar istəyirlər ki, sən onların
dediyini deyəsən, öz bildiyini yox? Bir gün yanıma Qafqazdan olan bir gənc
gəlmişdir. Bu barədə sizə danışmışam. İnsanları təkfirdə, şirkdə, küfrdə
ittiham etməklə aşıb-daşırdı. Mənim suallarıma cavab ver. Doğru yolla
gedirsən? Bəli, necə bəyəm? Nə vaxtdır Allah səni bu mənhəcə yönəldib? Dörd
il olar – dedi. Özünün 23-25 yaşı olardı. Yaxşı, Allah sənə dörd ildir hidayət
verib, bəs bu illərdən öncə nə idin? Kafir yoxsa müsəlman? Yazıq susdu və
cavab vermədi. Öz valideynlərin barəsində nə düşünürsən? Susdu, onların
İslamına yəqin deyildi. “....Haqdan sonra zəlalətdən başqa nə ola bilər?...”.
(Yunus 32). Əvəllər Sovet İttifaqının nəzdnində olan kommunist ölkələrində
insanları: “Mən müsəlmanam!” dediyinə görə öldürərdilər. Bir sözünə görə:
Mən müsəlmanam!” dediyi üçün öldürərdilər. Ola bilər ki, belə insan İslam
barəsində onun adından başqa heç bir şey bilmirdi. Lakin o, kimsə öz
İslamından ölənə kimi yapışardı. İndi isə sən gəlmisən və var gücünlə
çalışırsan ki, İslama görə öldürülən bir kimsəni İslam dairəsindən çıxardasan.
Bu nə istəkdir, məgər vacib bir əmr gəlib kimisə İslamdan çıxarmağa, yoxsa
onu doğruya yönəltməyə? İnsanları islah olmasına çalışmaq, yoxsa
Cəhənnəmin dibinə sürükləmək? Məgə Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm
– dəvəti bu olub? Ey oğlum! Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – dəvəti
İbn Qeyyimin – rahmətullahi aleyhi - dediyi kimi iki hissədən ibarətdir: 1)
396
“Məcmuul Kutubu Risələ və Fətəva Şeyx Rabi” 14/309-312.