130
xəbərləri yoxdur. Beləcə boş-boş danışaraq "Filankəs belə dedi, bəhmənkəs
belə dedi" deməklə özlərini məşğul edirlər. Əksinə, insan elm ilə məşğul
olmalıdır və nəfsini belə məsələlər ilə məşğul etməməlidir,yəni insanların
arasında bunu yaymaq ki, o belə dedi, bu elə dedi.Gərək insan ona xeyir
gətirəcək şey ilə məşğul olsun, yoxsa insanların bu məsələ (cahilliyin üzrlü
olub olmaması) ilə məşğul olması və bu səbəbdən dolayı insanların bəzilərinin
bəzilərə dedikləri sözlərə gəlincə isə, bu lazım deyil”. Sual: “Bəziləri bu
məsələdə icma olduğunu nəql edirlər. Bu doğrudur?”. Şeyx: “Bu məsələdə
İcma olduğunu bilmirəm, xəbərim yoxdur”.
Şeyx Fovzandan – hafizahullah - soruşurlar: “İslamı pozan əməllərdən birini
edən kimsə cahilliyinə görə üzrlü sayılırmı?”. Cavab: “Cahillik fərqlidir. Əgər
o, öyənmək iqtidarında olmayan cahildirsə, onu öyrədən bir kimsə tapılana
qədər cahilliyinə görə üzrlüdür. Həmçinin müsəlmanların diyarlarından
kənarda yaşayan, ətrafda kafirlərin çox olduğu bir yerlərdə öyrənmək üçün
imkanlar olmadığı halda belə bir kimsə üzrlüdür. Lakin müsəlman
diyarlarında yaşayan, müsəlmanların arasında yaşayan, Quranı eşidən, hədis
və alimlərin sözlərini dinləyən kimsə cahilliyinə görə üzrlü ola bilməz. Çünki
ona dəlil çatmışdır”
390
. Allah xatirinə deyin? Məgər bizim məmləkətdə alimlər
var, və ya Quran və hədislər radio və Tv vasitəsilə yayımlanır? Həmçinin
Şeyxdən – hafizahullah - soruşurlar: “İslamı pozan əməllərdən edən bir kimsəni
küfrdə (bu əməli) görən və bilən istənilən bir müsəlman ittiham edə bilər
yoxsa bunun üçün yalnız alim olmalıdır?”. Cavab: “İslamı pozan əməllərdən
edən bir kimsənin halı öyrənilməlidir. Ola bilər ki, bunu cahilliyindən və
məcburiyyədən etsin. Lakin aydın olsa ki, onun heç bir üzrü yoxdur və bu
əməli cahilliyindən dolayı etmir bu zaman hökm ondan zahir olunana görə
verilir”
391
.
Başqa yerdə: Alimlər deyirlər: “Müəyyən şəxs küfrə düşərsə onun
təkfir edilməsi ancaq şərtlərin mövcud olması, maneələrin aradan götürülməsi
və hüccətin qalxmasından sonra mümkündür. Bu deyilənlər doğrudurmu?”.
Cavab: “Bəli, doğrudur. Lakin hüccətin qalxması, insanın anlayacağı surətdə
Quranın ona çatmasıya hasil olur”. Bir kimsəyə çatdırılan Dəlil (burhan,
hüccət) onun qəlbində (sinəsində) olan şübhələri üstələməlidir (aşmalıdır)”
392
.
Sual: “Küfrlə vəsf etməklə hər hansısa bir insanın kafir olmasını söyləmək və
ya onun kafir olmasına etiqad etmək arasında bir fərq vardırmı?”. Şeyx Fovzan
– hafizahullah – deyir ki: “Allahdan qeyrisinə dua etmək, qurban kəsmək,
(Ondan qeyrisindən) kömək istəmək, dini məsxərəyə qoymaq, (dini) söymək
kimi əməllər - alimlərin yekdil rəyinə əsasən heç bir şəkksiz - küfrdür. Lakin
390
“Navaqidul İslam” kasset 1, 01:06:00 dəqiqə, səh: 33.
391
“Navaqidul İslam” kasset 1, 01:16:56 dəqiqə.
392
“Navaqidul İslam” səh: 32-33.
131
bu cür əməlləri edən fərdi insana gəldikdə isə baxmaq lazimdir, əgər o
cahildirsə, və ya təvil edibsə, və ya təqlid edibsə, ona izah edənə qədər küfr
hökmü verilmir! Çünki onun bu haqda bir şübhəsi və ya Cahilliyi ola bilər.
Hüccət qaldırmadan ona Küfr Hökmü Verməyə Tələsmək Olmaz. Ona hüccət
çatdıqdan sonra isə yenə də davam edərsə, bundan sonra onun küfrünə hökm
verilər. Çünki bundan sonra (ona hüccət çatdırıldıqdan sonra) artıq onun üzrü
qalmamışdır”
393
. Sual: “Möhtərəm Şeyx sualda deyilir ki, bir nəfərə Quran və
Sünnədən olan dəlillər ilə Uca Allahın Ərşə istiva etməsini izah etdim. O isə öz
zəlalətində qalmağa davam etdi. Buna görə, yəni Allaha yalan nisbət edib,
iftira atdığı üçün həmin kəs təkfir edilirmi?”. Şeyx Fovzan – hafizahullah – deyir
ki: “Nə üçün sən bunu mühüm sayırsan? Ona bu məsələni təkrar olaraq bəyan
etmək lazımdır. Əgər qəbul etsə, Əlhəmdulilləh. Əgər qəbul etməzsə,
üzərindən hüccət qaldırılar. Lakin onu təkfir etmək və ya təkfir etməmək
sənlik deyildir!”. Sual: “Möhtərəm Şeyx, Əşarilər - hansı ki, Allahın "əl-Uluv"
(Ucalıq) sifətini isbat etmirlər (inkar edirlər). Onların hökmü nədir? Onlar
təkfir edilirlərmi?”. Şeyx Fovzan – hafizahullah – deyir ki: “Onlarla "inkar
edənlərin" və ya "bəzilərini qəbul edib, bəzilərini inkar edənlərin" hökmü ilə
hökm edilir! Siz sanki təkfir etməyə hərissiniz! Bu kimi şeyləri tərk edin.
Sadəcə sələfin söylədiyini deyin! Bu sizə kifayətdir!”. Şeyx Fovzan –
hafizahullah – deyir ki: “Alimlər qəbiri təvaf edən kəsi birbaşa təkfir etmir!
Əksinə, burada təfsilata varır və deyirlər: "Əgər bu əməli Allaha yaxınlıq qəsdi
ilə edirsə və qəbiri təvaf etməyi caiz görürsə, bu kəs azmışdır, Lakin Kafir
Deyil, Kafir Deyil, Xətakardir!". Möhtərəm şeyx Allah sizi müvəffəq etsin. Bu
həftə Azərbaycanda qəzetlərdən biri İsa - əleyhissəlam - və anası Məryəmi -
əleyhissəlam - çox iyrənc təsvirlərlə təsvir etmişlər. Onlar bunu bəzi Danimarka
qəzetlərinin Peyğəmbərimiz Muhəmmədə - sallallahu aleyhi və səlləm –
qarşı
etdiklərinə cavab olaraq ediblər. İsa və anasına qarşı bu addımı atanlar
bununla kafir olurlarmı? İslam dinindən mürtəd olurlarmı? Onu da deyim ki,
bunu edənlər özlərini İslama nisbət edirlər”. Şeyx Fovzan – hafizahullah – deyir
ki: “Heç şübhə yoxdur ki, cahillik insanı bundan da pis işlərə aparır. Bu
cahillikdir. Allaha sığınırıq. İsa Məsihin - əleyhissəlam - günahı nədir?! Anasının
günahı nədir?! Allah onlardan razı olsun. Biz bütün peyğəmbərlərə iman
gətirir və hamısına hörmətlə yanaşırıq. Hətta bütün ümmətlərdən olan
möminlərə hörmətlə yanaşırıq. Biz mömin qardaşlarımız üçün Allahdan
bağışlanma diləyirik. "Ey Rəbbimiz bizi və bizdən öncə yaşamış iman sahibi
qardaşlarımızı bağışla." (əl-Həşr: 10). Biz möminləri hansı nəsildən, hansı
əsrdə yaşamasından asılı olmayaraq: Adəmdən Qiyamətə qədər - dost tuturuq,
onlar bizim qardaşlarımızdır. Biz onlara rəhmət oxuyur, onları alçaltmırıq.
393
"ər-Risalətud-Dəlail fi hukmi muvaləti əhlil-işrak!" kitabının şərhi, səh. 212.