1 – mavzu. Kirish. Chizma geometriya fani va chizma tuzishning nazariy asoslari. Monj usuli. Nuqtaning koordinatalar bo’yicha epyuri

S
va proyeksiyalar 
tekisligi 
P
beriladi (1.1-rasm). 
S
va 
P
sistemasida fazodagi biror 
A
nuqta berilgan 
bo’lsin. 
A
nuqtani 
S
markaz orqali proyeksiyalar tekisligi 
P
ga proyeksiyalaymiz. 
Buning uchun 
S
markaz bilan 
A
nuqtani to’g’ri chiziq orqali birlashtirib, uni davom 
ettiramiz. Hosil bo’lgan 
SA
proyeksiyalovchi nur proyeksiyalar tekisligi 
P
bilan 
A
p
nuqtada kesishadi. Bunda 
A
p
nuqta 
A
nuqtaning 
S
markaz bo’yicha proyeksiyalar 
tekisligidagi markaziy proyeksiyasi deb yuritiladi.
Fazodagi ikkinchi biror ixtiyoriy V nuqta ham A nuqta singari proyeksiyalanib, 
B
p
nuqtaning 
P
proyeksiyalar tekisligidagi vaziyati aniqlanadi. Agar biror 
S
nuqtani 
P
proyeksiyalar tekisligiga proyeksiyalovchi 
SC
nur 
P
tekislikka parallel bo’lsa, u 
holda bu nur 
P
tekisligi bilan cheksiz uzoqlikda kesishib, 
C
p

xosmas nuqtani hosil 
qiladi. 
SA, SB, SC,…
to’g’ri chiziqlar proyeksiyalovchi 
nurlar
deb yuritiladi.
Fazodagi biror nuqtalar to’plamini proyeksiyalash markazi 
S
orqali 
P
proyeksiyalar tekisligiga proyeksiyalanganda 
S
markazli to’g’ri chiziqlar dastasi 
hosil bo’ladi. Bu dastani proyeksiyalar tekisligi