1-amaliy ish. Matn muxarrirlarida matnlar kiritish. Taxrirlash va formatlash amallari. Mashg‘ulotning maqsadi

 
10-variant 
Quyidagi matnni 
MS Word 
dasturida kiriting: 
Qurilish maydonchasini gorizontalь va vertikalь sathlarda tekislash
, qayta ko‘mish 
grunti tuproqtepalarini hosil qilish, xandakni ma’lum sathgacha qazish, qayta ko‘mish, gruntlarni 
namlash va zichlash maqsadlarida yoyish ishlarini mexanizatsiyalash uchun bulьdozer, skreper, 
suv sepgich va zichlagichlar tanlanadi va texnik ko‘rsatgichlari kurs loyihasi hisob tushuntiruv 
yozuvlari «ishlarni bajariy loyihasi» qismida keltiriladi. 
Bulьdozer asosan gruntni surib eltish masofasiga qarab 2.5-jadvaldan tanlanadi: 
№ T/r Gruntni surib eltish masofasi, m 
Quvvati, kVt 
(2.36) 
1 
2 
3 
4 
25-40 mertgacha
40-60 mertgacha
70-80 metrgacha
100-110 metrgacha
40-55 
59-80 
118-132 
228-243 

---

8-misol.
 
Ushbu uslubiy qo‘llanma 2.6.1. punktida keltirilgan shartlar uchun hamda 2.8-jadval 
birinchi ustuni №1 qatori, qurilish maydonchasi yuzasini vertikal tekislash ishini 
mexanizatsiyalash shartlari uchun bulьdozerlar ko‘p variantlilik asosida tanlansin va kerakli 
sonlari hisoblab topilsin, qurilish maydonchasini tekislash ishi texnologik xaritasi tuzilsin.
Echish.
2.4-jadval 
birinchi ustuni №1 parametrlari: V=
L=73,5 
m; 
11238,15 
; bajarilish muddati me’yori T
tay
 
 
=2,2 oy bo‘lganda, qurilish 
maydonchasini tekislash ishlari uchun quvvati: 1-variantda quvvati 79 kVt, 2-variantda 132
kVt bo‘lgan bulьdozerlar tavsiya qilingan. Qurilish maydonchasini tekislash ishlarini belgilangan 
muddatda va eng kam harajatlar (mashina vaqti va ishchilar mehnati sarflari, ishlar muddati va 
h.o.) bilan bajarish imkoniyatini beruvchi bulьdozer aniq markasini tanlash uchun ishlab 
chiqarish ish unumdorliklari quyidagi ifodadan hisoblab topiladi:
∑
∑
(2.37) 
bu erda,
bulьdozerlar kerakli soni, butun qiymatgacha yaxlitlanadi-dona;
∑
–
tekislash ishlari hajmi, m
2
; 
-bulьdozer oylik ish unumdorligi me’yori (oylik ishlab chiqarish 
ish unumdorligi), m
2
/oy; 
- tekislash ishlarini bajarish hisoblangan muddati,oy. 
 ,
m
2
/oy;
, m
2
/kun ;
(2.38) 
, m
2
/sm; 
⁄
⁄
deb qobul qilinadi. 
Bulьdozerning tekislash ishlaridagi soatdagi ishlab chiqarish ish me’yori, me’yoriy 
hujjatlardan foydalanib quyidagicha hisoblanadi:
⁄
⁄
Bu erda, 
V
m 
–
bulьdozer bilan 1000 m
2
maydonni tekislash uchun sarf qilinadigan mashina vaqti 
sarfi me’yori, mash-s, [4] 55 bet. 22-ilova me’yorlaridan olinadi; 1000- o‘lchagich miqdor. 
 
Quvvati 79 (108) kVt (ot kuchi) bo‘lgan bulьdozerlar (O‘zbekistonda quvvati 79 kVt
bulьdozer bo‘lmaganidan, eng kam 103 kVt quvvatlisi tanlandi) o‘lchamlari V=
L=73,5 
m; 
11238,15 
bo‘lgan qurilish maydonchasini ikki yo‘nalishda harakatlanib
4
tekislashdagi ishlab chiqarish ish unumdorliklarini quyidagicha hisoblanadi: 
⁄
= 
1000/
⁄
;
0,12 mash.s [4] 55 bet. 22-ilova 1
b, 
me’yorlaridan olinadi;
u holda (2.38) ifodadan:
4
Бульдозер бориб келиш масофаси L>50 м бўлганда икки йўналишда ишчи ҳаракатланиш схемаси 
танланади. 

---

m
2
/sm; 

m
2
/oy;
m
2
/kun ; 
∑
Tayyorgarlik ishlari muddatidan qurilish maydonchasini tekislash uchun kerak bo‘ladigan 
muddat: 
∑