1-amaliy ish. Matn muxarrirlarida matnlar kiritish. Taxrirlash va formatlash amallari. Mashg‘ulotning maqsadi

8-variant 
Quyidagi matnni 
MS Word 
dasturida kiriting: 
Ob’ekt qurilishi ishlari umumiy muddati amaldagi SNiP 1.04.03-85 «Normы 
prodoljitelьnosti stroitelьstva i zadela v stroitelьstve predpriyatiy, zdaniy i soorujeniy» 
me’yorlari asosida, qurilish ob’ekti joylashgan xudud shart-sharoitlarini hisobga olib belgilanadi. 
Me’yoriy hujjatda qurilish ishlari muddatlari me’yorlari oylarda, ob’ekt qurilishi boshlanishidan 
to ishlab chiqarishga topshirulgungacha bo‘lgan umumiy muddatni va tayyorgarlik muddatini 
o‘z ichiga oladi. Texnik ko‘rsatgichlari (quvvati, hajmi va h.o.) me’yoriy hujjatda keltirilganlar 
orasida bo‘lgan ob’ektlar qurilishi muddatlari-interpolyasiyalab, maksimum, minimumdan 
tashqarida bo‘lgan ob’ektlarniki – ekstrapolyasiyalab aniqlanadi.

---

6-Misol.
Beton ishlari umumiy hajmi 13,5 ming m
3
bo‘lganda gidrotexnik inshootlar 
qurilishi umumiy muddati aniqlansin. 
(
1-misoldagi
a
1
1
=18 m
, 
va uzunligi 
L
i
=50 
m
, 
hamda 
m 
bo‘lgan inshoot) beton ishlari umumiy hajmi: 
=
13,5 ming m
3
;
=
; 
 ; 
; 
Ushbu misolda 
deb qobul qilindi, yozma 
vazifada qo‘shimcha hajm berilsa unda inshoot 
hajmiga qo‘shib hisoblanadi. 
Echish.
interpolyasiyalash usuli tanlanib, me’yorlarda keltirilgan 10 ming m
3
va 20 ming 
m
3
beton ishlari hajmlar uchun qurilish muddati me’yorlari mos ravishda 15 va 21 oyni tashkil 
qilishi yozib olindi. 
Beton ishlarining birlik hajmga (masalan 1000 m
3
ga) oshishiga proporsional bo‘lgan
qurilish ishlari muddati (21-15)/(20-10)=0,6 oyni tashkil qiladi. Ishlar hajmining o‘sishi 13,5-
10=3,5 ming m
3
ga teng. Beton ishlarining 13,5 ming m
3
lik hajmidagi interpolyasiyalanib 
topilgan umumiy muddati 
=0,6·3,5+15=17,1 
oyni, shu jumladan tayyorgarlik ishlari birlik 
hajm uchun muddati (3-2)/(20-10)=0,1 oyni va 13,5 ming m
3
lik hajmidagisi T
tay
=0,1·3,5+2=2,35 oyni tashkil qilishi hisoblab topildi (natijalar 2.2-jadvalda keltirilgan). 
7-Misol.
 
Beton ishlari umumiy hajmi 50 ming m
3
bo‘lgan gidrotexnik inshootlar qurilishi 
umumiy muddati aniqlansin. 
Echish. 
SNiP 1.04.03-85 «Umumiy qoidalar» qismi 9.punktiga asosan va me’yoriy 
hujjatda keltirilgan beton ishlari maksimal hajmi 40 ming m
3 
bo‘lganda qurilish umumiy muddati 
27 oyni tashkil qilgan. 
Ishlar hajmining maksimal ko‘rsatgichga nisbatan oshishi: (50-40)100/40=25% ni tashkil 
qiladi. Qurilish muddatining oshishi esa: 25·0,3=7,5% ni, ya’ni ekstrapolyasiyalash bilan 
=27(100+7,5)/100= 29 oyni tashkil qilishi hisoblab topildi. «Umumiy qoidalar» 9.punkti 
talablariga asosan, ishlar hajmining 1% ga o‘zgarishi (ko‘payishi yoki kamayishi), qurilish 
ishlari muddatining 0,3% ga o‘zgarishiga olib kelishi me’yor qilib belgilangan.