|
![](/i/favi32.png) 1-bilet shayboniylar davlatining tashkil topishi11-tarix-imtihon-javoblari-2022-yil2.
Ismoil Somoniy maqbarasi.
Ismoil Somoniy maqbarasi
–
Buxoro shahar madaniyat va istiroqat bog'i
hududida joylashgan ko‘hna me’moriy yodgorlik, Somoniylar davlatining asoschisi
Ismoil Somoniy va lining avlodlari maqbarasi (taxminan 864
–868). Maqbara O‘rta
Osiyo
me’morligi
va
san’ati
tarixidagi dastlabki maqbara!ardan boMib, uning
tuzilishida qadimiy sugd
me’morligining
an’analari
saqlanib qolgan buyuk
me’moriy
asardir. Ismoil Somoniy maqbarasi loyihasidan tortib, hajmiy
tuzilishigacha geometrik tartib va qoida asosida yaratilganligi aniqlangan. Yozma
manbalar va rivoyatlarga kura, maqbarani Ismoil Somoniy otasi qabri ustiga
qurdirgan. Sharq tomondagi sag‘ana Ismoil Somoniy qabri (849
-907) deb taxmin
etiladi.
3.
Mirzo
Ulug‘b
ek hayoti va faoliyati.
Mirzo (keyinchalik Sulton) Muhammad ibn Shohruh ibn Temur Ulug‘bek
Ko‘ragon —
Temuriylar davlatining hukmdori, Shohruhning o‘g‘li. Buyuk O‘zbek
astronomi (Yulduzshunos) va matematiki. Mirzo Ulug‘bek o‘n beshinchi asrning
nobig‘asi,
Amir Temurning sevimli nabirasi va Shohrux Mirzoning
o‘g‘li
bo‘lib,
asl
ismi Muhammad Tarag‘aydir. Yoshligidan uni „Ulug‘bek deya izzat qilishgan va
yosh shahzoda keyinchalik ayni shu nom bilan mashhur bolgan. Xat-savod, diniy va
dunyoviy ilmlarning asoslari yosh Muhammad Tarag‘ayga begona emas edi. U
Buyuk Yulduzbilimchisi va riyozidon
bo‘lgan,
Qur’on
karimni yoddan bilgan.
Ulug‘bekning onasi Gavharshod begim bo‘lsa ham, Temur saroyida hukm surgan
an’anaga ko‘ra shahzoda sohibqiro
nning katta xotini Saroymulk xonim tarbiyasiga
topshiriladi. 3-4 yoshlaridayoq shayx Orif Ozariy unga murabbiy qilib tayinlanadi.
U yoshgini
ko‘pincha
o‘rtasharq
va hindistonda
o’tkazgan
bo‘lib
Amir Temur
oiimidan keyin Samarqand
ya’ni
Koshg‘arli
Mahmudga
ko‘ra
Samizkentda
yerlashgan. Keyinchalik Otasi Shohrux Mirzo Hirotni o‘z davlatining boshkenti
tayinlagach,
o‘n
-olti yoshlik Ulug'bek 1409-yilda Samarqand boshchisi
bo‘lib,
1411-yilda esa Movarounnahr xonliklarining erkin
hukumdori bo‘lgan.
Dostları ilə paylaş: |
|
|