1-bob. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim – tarbiya berishning pedagogik asoslari

Tadqiqotning obyekti: maktabgacha, yoshdagi bolani maktabga tayyorlashda kun tartibi va unga rioya qilish jarayoni.
Tadqiqot predmeti: maktabgacha yoshdagi bolalarning kun tartibining mazmuni.
Tadqiqotning ilmiy farazi:
- maktabgacha yoshdagi bolalarda kun tartibiga rioya qilish maklaalarini oʻstirish izchillik tarzda olib borilsa;
- maktabgacha yoshdagi bolalarda kun tartibiga rioya qilish malakalarini oʻstirish jarayoning mazmuni maktabgacha ta’limning maqsad va vazifalariga muvofiq tarzda tanlansa;
- maktabgacha yoshdagi bolalarda kun tartibiga rioya qilish malkalarini oʻstirish usullarini toʻgʻri tanlab foydalanilsa;
- maktabgacha yoshdagi bolani kun tartibi ilmiy –nazariy va metodik jihatdan asosli tarzda tashkil etilsa, uning maktabga tayyorlash samaradorligi oshadi.
Tadqiqotni amalga oshirishda foydalanilgan metodlar:
- tarixiy, falsafiy, ma’naviy, psixologik, pedagogik adabiyotlarni ilmiy nazariy jihatdan oʻrganish va tahlil qilish, maktabgacha ta’lim muassasalarining me’yoriy hujjatlari, oʻquv metodik qoʻllanmalarini oʻrganish,
- kuzatish,
- suhbat,
- testlar ,
- matematik –statistik tahlil asosida olingan natijalarni umumlashtirish.
Tadqiqotning metodologik asoslari: Oʻzbekiston Respublikasi Konstitusiyasi, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning oʻzbek xalqi tarixi ma’naviy merosini oʻrganilsa, hamda ta’lim –tarbiya sohasiga, milliy gʻoya va milliy mafkuraga oid asarlari, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasining “Ta’lim toʻgʻrisidagi” Qonuni, “kadrlar tayyorlash milliy dasturi” Sharq mutafakkirlarining oilada bola tarbiyasi borasidagi falsafiy, ta’limiy axloqiy qarashlari, mavzuga tegishli ilmiy pedagogik, metodik manbalarni tashkil etadi.
Tadqiqot bosqichlari: tadqiqot quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi.
Birinchi bosqichda mavzuga oid falsafiy, pedagogik va psixologik adabiyotlar oʻrganiladi; ularning mazmuni tahlil qilinadi, maktabgacha yoshdagi bolani maktabga tayyorlashda kun tartibiga qoʻyilgan talablar va rioya qilishning mavjud holati taxlil etildi; asosiy nazariy qarashlar umumlashtirildi, tajriba –sinov ishlarini tashkil etish uchun dastlabki materiallar toʻplandi.
Ikkinchi bosqichda tajriba – sinov maydonlari aniqlanadi; oilada bolani maktabga tayyorlashda kun tartibiga qoʻyilgan talablar va rioya qilish usullariga oid tavsiyalar ishlab chiqildi; MTM tarbiyachilari va ota –onalar uchun metodik tavsiyalar hamda mashgʻulot ishlanmalari tayyorlandi, keng koʻlamda tajriba ishlari amalga oshirildi, tajriba –sinov ishlarining natijalariga koʻra shakllanganlik darajasi samaradorligi baholab borildi.
Uchinchi bosqichda maktabgacha yoshdagi bolani maktabga tayyorlashda kun tartibiga qoʻyilgan talablar va rioya qilishning tajribaga qadar va tajribadan keyingi holati oʻzaro qiyosiy oʻrganildi: yakuniy natijalar matematik –statistik metod yordamida qayta taxlil etildi; tadqiqotning borishi, unda ilgari surilgan nazariy va amaliy qarashlar asosida umumiy xulosalarga kelindi.