1. Yer (asfalt, tuproq, qum, tosh, shag’al, beton).
2. Suv, muz.
3. Elektr toki.
4. Kislota, ishqor, tuzlar.
5. Radioaktiv moddalar.
6. Metall, oyna, plastmassa.
7. O’simliklar zaharlari.
8. Hayvonlar va hasharotlarning zaharlari.
9. Gazlar.
Qanday vaziyatda bo’lmasin birinchi tibbiy yordam ko’rsatuvchilar quyidagilarni yaxshi bilishlari lozim:
1. Bemorning yoshi kichik bo’lsa
yoki juda qari, kasalmand bo’lsa, ahvol shuncha tez og’irlashadi.
2. Bemorning shilliq qavatlari kimyoviy moddalar bilan og’irroq jarohatlanadi.
3. Kimyoviy moddalarning kontsentratsiyasi yiiqori bo’lsa, og’irroq jarohatlaydi.
4. Vaqt qancha ko’p o’tsa, kimyoviy moddalar shuncha og’ir jarohatlaydi.
5. Balanddan yiqilganda ichki organlar yoriladi.
6. Ko’p qon yo’qotgan odamni birdan tik turg’azmaslik kerak.
7. Ta'sir etuvchi element qancha uzoq ta'sir etsa va ta'sir etish kuchi kuchli bo’lsa, bemor shuncha og’ir shikastlanadi.
8. Baxtsiz hodisalarda ko’pincha ahvoli og’ir bemorlar soni ko’payib ketadi.
9. Bemorlarga tez va aniq tibbiy yordam ko’rsatish uchun juda (tez va juda aniq tibbiy saralash o’tkazish lozim.
10. Bemorlarga sifatli tibbiy yordam ko’rsatish bilan birga o’zining shaxsiy xavfsizligini ham unutmaslik lozim.
11. Ko’rsatilayotgan tibbiy yordam tez, aniq, puxta, sifatli bo’lishi lozim.
2.2 Birinchi yordam berish va uning mohiyati
Birinchi yordam baхtsiz hоdisa yuz bеrgan jоyda jabrlanuvchining
salоmatligiga zarar tеgishi
yoki bеvоsita xavf sоlish darajasini kamaytirish yoki shunday hоdisalarning оldini оlish maqsadida, ko`rilishi zarur bo`lgan chоra tadbirlarni o`z ichiga оladi. Birinchi yordam ko`rsatish,
malakali mutaхassislarning, tеz yordam mashinasining, yoki tibbiy xоdimning yеtib kеlishigacha va jabrlanuvchi haqida bundan kеyingi g`amho`rlikni o`z zimmalariga оlgunlariga qadar amalga оshiriladi.
- 6 -
