1§. Buyuk geografik kashfiyotlar va ularning tarixiy ahamiyati
Geografik kashfiyotlarning sabablari.
1 Osiyoga yevropaliklar tomonidan
О’rtayer dengizi
orqali o‘zlashtirilgan
savdo
yo‘llari
XV
asr
da Vizantiya imperiyasi qulagandan so‘ng
Usmoniylar davlati
tomonidan
yopib qo‘yildi
.
Natijada
,
Yevropa Sharqdan keladigan
1
matolar,
2
bo‘yoqlar,
3
zeb-ziynat buyumlari,
4
shirinliklar va
5
ziravorlardan
ayrilib qoldi, Bu hol yevropaliklarni
yangi savdo yo’llari
ni izlashga majbur qildi.
Geografik kashfiyotlarga “katta turtki” bo’lgan sabablar
2
Yerning dumaloqligi
to‘g’risidagi tasavvurlar;
Hindistonga dengiz yo‘lini ochish
g‘oyasi (Atlantika okeani orqali) ;
Bu davrda fan va texnika taraqqiyotida
yevropaliklar erishgan
yutuqlar
ularga yangi yerlarni ochish va o‘zlashtirish imkonini
berdi.
XV asr oxiriga
kelib, okean to‘lqinlariga bardosh beruvchi,
shamolga
qarshi suza oladigan
yelkanli kema
–
karavella
yaratildi, kemalarni boshqarish asboblari va san’ati ancha
rivojlandi. Karavellalar Atlantika okeanidan xavfsiz suzib o‘ta
oladigan
ilk kemalar
edi. Endi takomillashgan
1
kompas,
2
usturlob
va
3
dengiz xaritalariga ega bo‘lgan tajribali dengiz sayyohlari bu
kemalarda
uzoq masofalarga suzish imkoniyati
ga ega bo‘ldi.
