Buyuk geografik kashfiyotlarning natijalari. (
Ijobiy +
)
Buyuk geografik kashfiyotlar dunyo taraqqiyotiga juda katta ta’sir ko‘rsatdi. Ular
yevropaliklarning
1
olam haqidagi
tasavvurlarini boyitdi,
2
boshqa materiklar va u
3
yerdagi xalqlar to‘g‘risidagi
yangi bilimlar
ni shakllantirdi.
Yangi bilimlar
dastlab
Yevropada, keyin boshqa qit’alarda ham
sanoat
va
savdoning
rivojlanishi
uchun
katta turtki
bo‘ldi.
1
Asosiy savdo yo‘llari
O‘rtayer
dengizidan
Atlantika okeani
ga ko‘chdi va
2
savdoning xarakterini tubdan o‘zgartirdi.
Buyuk geografik kashfiyotlar tufayli yevropaliklarning
Yer yuzi
va uning
aholisi
to‘g‘risidagi tasavvurlari to‘liq o‘zgardi.
Buyuk geografik kashfiyotlarning natijalari. (
Salbiy
–
)
Biroq yangi yerlarni o‘zlashtirish bo‘ysundirilgan
xalqlarni dahshatli
ekspluatatsiya
qilish bilan qo‘shib olib borildi,
jahon mustamlaka tizimi
shakllandi.
Zabt
etish jarayonida
1
mahalliy aholining bir qismi qirilib ketdi,
2
qadimgi
sivilizatsiyalarning ko‘plab o‘choqlari yo‘q qilindi,
3
mustamlaka mamlakatlar
xalqlari shakllanayotgan kapitalistik munosabatlarga zo‘rlik bilan jalb qilindi va o‘z
mehnati bilan Yevropada kapitalizm rivojlanishi jarayonini tezlashtirdi. Shu tariqa
ular yangi
industrial sivilizatsiya
shakllanishiga o‘z hissalarini qo‘shdilar.
Buyuk geografik kashfiyotlarning
eng salbiy oqibatlari
dan biri
qul savdosi
ning
xalqaro miqyosda rivojlanishi bo‘ldi
.
Amerika
,
Osiyo
va
Afrikada
Yevropa davlatlarining
mustamlakalari
paydo bo‘lib,
asta-sekin
jahon mustamlaka tizimi
shakllandi.
№
Atamalar izohi
1
Karavella
XV–XVII
asrlarda Yevropada keng tarqalgan
yelkanli kema
.
☝
Xitoyliklar o’rta asrlarda
600–700
kishi va yana ko’plab yuk
sig’adigan yirik kemalar –
jonkalar
ni qurishgan.
2
Ekspeditsiya
Maxsus belgilangan maqsad bilan uyushtiriladigan sayohat.
3
“Yangi
materik”
Amerika
4
«Janubiy Yer» Avstraliya
5
Burjuaziya
Kapitalistik jamiyatda mehnat qurollari
va ishlab chiqarish
vositalariga egalik qiluvchi va ulardan daromad oluvchi
hukmron sinf.
6
Ekspluatatsiya
Boshqalar mehnatini o’ziniki qilib olish.
7
Mustamlaka
Rivojlangan davlat tomonidan bosib olinib,
eksplatatsiya
qilinuvchi mamlakat.
