14
Jumladan, faqat magnitdan iborat minerallar ham bor, ya‟ni ular
ferromagnitli bo„lib
temir qirindilari, mix va boshqa temir buyumlarni
o„ziga tortadi. Masalan: magnetit,
nikelli temir, ferropla-tinaning ba‟zi
turlari ana shunday xususiyatga ega. Shuningdek, magnitdan qochuvchi
(sof-tug„ma vismut) diamagnit minerallar ham bor. Mineralning magnitlik
xususiyati erkin aylanadigan magnit strelkasi yordamida tekshiriladi.
3-jadval
Minerallarning solishtirma og‘irligiga ko‘ra guruhlanishi
Minerallarning
mo‘rtligi,
pachoqlanishi
va
qayishqoqligi.
Minerallarning mo„rtligi - sirtiga bosim ta‟sirida pichoq uchida
chizgandagi uqalanish va maydalanish xususiyati. Ba‟zi
minerallar
Guruhlar
Minerallar
Solishtirma og„irligi
Yengil
(2,5 gacha)
Neft, smola, ko„mir,
oltingugurt, gips, galit
0,5-1,5
2,0-2,5
O„rtаchа
(4 gacha)
Kalsit, kvars, dala
shpatlari, slyudalar,
dolomit, amfibollar,
piroksenlar, limonit,
flyuorit, granat, topaz,
korund
2,5-3,0
3,0-4,0
Og„ir
(4dan yuqori)
Barit (og„ir shpat),
ma‟danli
minerallar;
pirit, argentit,
sfalerit
va galenit, sof metallar
- ma‟dan (mis, oltin,
platina) va
boshqalar
4,5 - 6,5
8-23,0
15
pachoqlanish (deformatsiyalanish) xususiyatiga ega. Bu hodisa sof
(tug„ma) metallarda kuzatiladi.
Minerallarning qayishqoqligi (moddalarning tashqi deformatsiyasi) -
kuch ta‟sirida o„z shaklini o„zgartirishi va
qolganidan keyin yana asl
holiga qaytib kelishi xususiyatidir.
Dostları ilə paylaş: