1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va vazifalari

1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va vazifalari reja

1-MAVZU. IQTISODIYOT NAZARIYASI FANINING PREDMETI VA VAZIFALARI

REJA

• 
  Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti.
  
• 
  Iqtisodiy kategoriyalar va qonunlar.
  
• 
  Iqtisodiyot nazariyasining tahlil usullari.
  
• 
  Iqtisodiyot nazariyasi va boshqa iqtisodiy fanlar.
  
• 
  Ijtimoiy­iqtisodiy ehtiyojlarning mohiyati va turlari
  
• 
  Ehtiyojlarni qondirish vositalari va usullari.
  

Mavzuni o„rganish bilan boliq tayanch iboralar

Iqtisodiyot nazariyasi, iqtisodiy kategoriyalar, umumiqtisodiy kategoriyalar, formasion­maxsus kategoriyalar, davriy­ohaliq kategoriyalar, iqtisodiy qonunlar, induktiv va deduktiv usullar, umumiqtisodiy fanlar, xususiy iqtisodiy fanlar, moddiy ehtiyojlar, ijtimoiy­ma‘naviy ehtiyojlar, Mehnat ehtiyoji, ehtiyojlarning yuksalishi, ehtiyojlarni qondirish vositalari.

1. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti

Iqtisodiyot nazariyasi qadimgi fanlardan biri hisoblanadi. U doim olimlar va ziyoli kishilar diqqatini jalb qilib kelgan.

Iqtisodiyot nazariyasi fanining shakllanish va rivojlanishidagi birinchi bosqich - bu merkantilizmning yuzaga kelishidir.

Merkantilistlar ta‘limotining mohiyati boylikning yuzaga kelishi manbaiga berilgan ta‘rifdan iborat (ularning xizmati shundaki bu to‗g‗rida birinchi bo‗lib fikr bildirganlar).

Ular o‗z davrining shart-sharoitlari, boylikni qo‗lga kiritish omillarini o‗rganib, boylikning manbai muomala sohasidadir, boylikning o‗zi esa pulda ifodalanadi, degan mazmunda xulosalar chiqarganlar.

2.IQTISODIY KATEGORIYALAR VA QONUNLAR

KATEGORIYALAR
Umumiqtisodiy kategoriyalar	Formatsion-maxsus kategoriyalar	Davriy-­oraliq kategoriyalar
iqtisodiy taraqqiyotning hamma bosqichlariga xos bo‗lgan, lekin ijtimoiy­iqtisodiy tizimga aloqasi bo‗lmagan umuminsoniy munosabatlarni ifodalovchi kategoriyalar.	iqtisodiy taraqqiyotning muayyan tarixiy bosqichiga xos bo‗lgan, ijtimoiy­iqtisodiy tizimning tabiatiga aloqador, o‗tkinchi munosabatlarni ifodalovchi maxsus kategoriyalar	umuminsoniy mazmundagi, lekin bir necha iqtisodiy tizimlar sharoitida amal qiluvchi, uzoq tarixiy davrda saqlanuvchi, ammo o‗tkinchi mazmundagi iqtisodiy munosabatlarni ifodalovchi kategoriyalar