1. Mavzu: Xorijda maktabgacha ta`lim fanining predmeti. Jahon mamlakatlari ta’limi taraqqiyotining ayrim masalalari



Yüklə 1,06 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/71
tarix17.05.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#87175
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71
1. Mavzu Xorijda maktabgacha ta`lim fanining predmeti. Jahon ma

Vebinar usulida 

dars seminar 

ѐ

ki konferensiya Internet orqali bir vaqtda 



hozir  bo‘lgan  tinglovchilar  bilan  audio  video  (va  avvalgi  postlarda  sanab 

o‘tilgan  ko‘plab  interaktiv  imkoniyatlar)  bilan  jonli  olib  borilib  ushbu  dars 

keyingi  foydalanishlar  uchun 

ѐ

zib  olinishi  mumkin  bo‘lsa-da,  butun  o‘quv 



ѐ

ki 


kurs jara

ѐ

nidagi darslar yagona platforma doirasida o‘zaro uzviy bog‘lanmaydi, 



ya’ni alohida-alohida bir martalik darslar bo‘ladi deyish mumkin.  

Evristik o‘qitish metodi 

 

Evristik  o‘qitish  metodini  qo‘llashda  o‘qituvchi  o‘quvchilar  bilan  hamkorlikda 



hal  etilishi  zarur  bo‘lgan  masalani  aniqlab  oladi.O‘quvchilar  esa  mustaqil 

ravishda  taklif  etilgan  masalani  tadqiq  etish  jara

ѐ

nida  zaruriy  bilimlarni 



o‘zlashtirib  oladilar  va  uning  echimi  bo‘yicha  boshqa  vaziyatlar  bilan 

taqqoslaydi.  O‘rnatilgan  masalani  echish  davomida  o‘quvchilar  ilmiy  bilish 

metodlarini  o‘zlashtirib  tadqiqotchilik  faoliyatini  olib  borish  ko‘nikmasi 

tajribasini  egallaydilar.  Evristik  metod  o‘qituvchilardan  ijodiy  xususiyat  kasb 

etuvchi  yuqori  darajadagi  bilish  faoliyatini  tashkil  eta  olish  ko‘nikma  va 

malakalariga ega bo‘lishni taqozo etadi. Buning natijasida o‘quvchilar mustaqil 

ravishda  yangi  bilimlarni  o‘zlashtira  oladilar.  Ular  odatda  yuqori  sinf 

o‘quvchilarining  o‘zlashtirish  darajalarini  hisobga  olgan  holda  ma’lum 

holatlarda  qo‘llaniladi.  Ushbu  metodlardan  boshlang‘ich  sinflarda  foydalanish 



 

amali



ѐ

tchi-o‘qituvchilarning  fikrlariga  ko‘ra  birmuncha  murakkab  hisoblanadi. 

Biroq uzluksiz  ta’lim  tizimiga shaxsga  yo‘naltirilgan  ta’limni  faol  joriy  etishga 

yo‘naltirilgan  ijtimoiy  harakat  amalga  oshirila

ѐ

tgan  mavjud  sharoitda  ushbu 



yo‘nalishdagi  loyihalarni  tay

ѐ

rlash  o‘ziga  xos  dolzarb  ahamiyatga  ega  bo‘lib 



bormoqda.  SHunga  qaramasdan  bu  tasnif  maktab  amali

ѐ

tida  birmuncha  keng 



tarqalgan  va  pedagogik  hamjamiyat  tomonidan  e’tirof  etilgan.  SHuningdek, 

buyuk didakt I.YA.Lerner asarlari asosida ilmiy tadqiqot ham amalga oshirilgan.  



XX-asr (1902-1903) boshida Emil Dyurkgeym(1973 [1925]) o‘zining qator 

ma’ruzalarida 

ѐ

shlarning ijtimoiylashuvida maktab fanlarining markazlashuvini 



ijtimoiy normalar, qadriyatlar va qoidalar borligini o‘rgatuvchi va ular asosida 

ijtimoiy hamkorlikni shakllantiruvchi dastlabki ijtimoiy institut deb qaragan. Bu 

me’

ѐ

rlar  va  qadriyatlarni  o‘zlashtira

ѐ

tgan 

ѐ

shlar  ko‘proq  kattalarga  xos 



samarali bandlik va fuqaroligi bilan bog‘liq an’anaviy xatti-harakatlar modulini 

namo

ѐ

n  qilmoqda.  O‘z  navbatida  maktab  va  oilalarning  bu  normalar  va 



qadriyatlarni  bolalarga  singdirishdagi  xato  va  kamchiliklari  ular  orasidagi 

huquqbuzarlik, jinoyatchilik va boshqa salbiy natijalarning kelib chiqishiga olib 

keladi  va  yuqorida  ta’kidlangan  ijtimoiy  institutlarning  umumiy  maqsadlariga 

zid holatni yuzaga keltiradi. Maktab tarbiyasi o‘qitishni xavfsiz va professional 

tashkillashtirishda  katta  rol  o‘ynaydi.  Dyurkgeymning  ta’kidlashicha,  maktab 

tarbiyasi  “sinfda  faqatgina  tinchlikni  ta’minlaydigan  oddiygiyna  qurilma 

emas”,  balki  undan  ham  muhimroq,  “ma’naviy  tarbiya  instrumentidir  va  u 

ko‘chirib olinishi murakkabdir”. 

 

Xususan,  sotsiologlar  o‘quvchilarning  shakllanishida  maktab  intizomi 



muhiti  rolining  kengayishidan  manfaatdor  bo‘lganlar.  Intizom  uzoq  yillar 

mobaynida  muvaffaqiyatli  maktablarning  markaziy  xususiyati  sifatida  e’tirof 

etilgan  bo‘lsa-da,  so‘nggi  o‘n  yilliklar  ichida  tadqiqotchilar  bu  muhim  mavzu 

haqida  qi

ѐ

siy  tadqiqotlarga  nisbatan  kam  e’tibor  bergan.  Maktab  intizomi 



yuzasidan  qi

ѐ

siy  tadqiqotlar  ayniqsa  hozirgi  kunda  juda  muhimdir,  chunki  biz 



maktablarning  bir-biridan  intizom  borasidagi  tizimli 

ѐ

ndashuv  farqlarini 



bilishimiz  kerak.  Bunday  bilim  si

ѐ

satchilarga  samarali  ta’lim  si

ѐ

satini 



 

shakllantirish uchun mustahkam empirik asos beradi. Bu kitob maktab intizomi 



yuzasidan  tizimli  qi

ѐ

siy  milliy  tadqiqotlarni  o‘z  ichiga  olgan  bo‘lib,  mavzu 



yuzasidan akademik bilimlar,  ij  timoiy  fikr  va ta’lim  si

ѐ

satining  shakllanishiga 



hissa qo‘shadi. 

XORIJIY TA’LIMDA TYUTOR, EDVAYZER, FASILITATOR VA 

MODERATORLIK FAOLIYATI 

Xorijiy ta’limda so‘nggi yillarda bir qator atamalar keng ishlatilmoqda. Bularga 

tyutor, edvayzer, fasilitator va moderator tushunchalari kiradi.  

TYUTOR  - 



Tutorem-lotincha) 

ustoz,  murabbiy  vazifasini  bajaradi.  Ba’zi 

hollarda  ma’ruza  o‘qituvchisi  bilan  tinglovchi  orasidagi  bog‘lovchi  rolini  ham 

bajaradi.  Bunda  ma’ruzachi  tomonidan  berilgan  bilimlarni  keng  egallashda 

maslahatchi va ustoz rolini bajaradi.  




Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə