1. Mudofaa va milliy xavfsizlik / Favqulodda vaziyatlar. Ommaviy tartibsizliklar]

Xona toifasi	Himoyalanadigan chegara maydoni m^2	Yong‘in sinfi	Sig‘imi 10 L bo‘lgan ko‘pikli va suvli o‘t o‘chirgichlar	Kukunli o‘t o‘chirgichlar, o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi kg			Uglekistlotali o‘t o‘chirgichlar, o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi L
Xladonli o‘t o‘chirgichlar, o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi L
2	4	8(9)	2	5	2
A, B, V1-V4 (yonuvchan gazlar va suyuqliklar)	200	A	2++	-	2+	1++	-	-	-
		V	4++	-	2+	1++	-	-	4+
		S	-	-	2+	1++	-	-	4+
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		E	-	-	2+	1++	-	2++	-
V1-V4 (yonuvchan gazlar va suyuqliklardan tashqari)	400	A	2++	4+	2++	1+	-	-	2+
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		E	-	-	2++	1+	2+	4+	2++
G	800	V	2+	-	2++	1+	-	-	-
		S	-	4+	2++	1+	-	-	-
G, D	1800	A	2++	4+	2++	1+	-	-	-
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		E	-	2+	2++	1+	4+	2++	2+
Jamoat binolari	800	A	4++	8+	4++	2+	-	4+	-
		E	-	-	4++	2+	4+	2++	4+

Izoh. 1. Turli sinfdagi yong‘inlarni o‘chirishda kukunli o‘t o‘chirgichlar tegishli zaryadga ega bo‘lishi kerak: A sinf uchun — AVSE kukun; V, S, E sinflar uchun — VSE yoki AVSE va D sinf uchun D.
2. “++” belgi bilan obyektlarni jihozlash uchun tavsiya etilgan o‘t o‘chirgichlar ko‘rsatilgan, “+” belgi bilan tavsiya qilinan o‘t o‘chirgichlar bo‘lmagan taqdirda va tegishli asosga ega bo‘lmagan holda ruxsat etiladigan o‘t o‘chirgichlar ko‘rsatilgan, “ —” belgi bilan bu obyektlarni jihozlash uchun ruxsat etilmagan o‘t o‘chirgichlar ko‘rsatilgan.
3. Hajmi 50 m³ dan ko‘p bo‘lmagan yopiq xonalardagi yong‘inlarni o‘chirish uchun ko‘chma o‘t o‘chirgichlar o‘rniga yoki ularga qo‘shimcha ravishda o‘z-o‘zidan ishlaydigan kukunli o‘t o‘chirgichlardan foydalaniladi.
4. Qozonxonalar har bir o‘t qalash qutisiga o‘t o‘chirish vositasining og‘irligi 4 kg dan kam bo‘lmagan 1 dona kukunli o‘t o‘chirgich yoki sig‘imi 5 L dan kam bo‘lmagan 1 dona ko‘pikli o‘t o‘chirgich bilan ta’minlanishi kerak.
6-Ilovaga
2-JADVAL
Xonalarni transportirovka qilinadigan o‘t o‘chirgichlar bilan jihozlash me’yorlari

Xona toifasi	Himoyalanadigan maydoni m^2	Yong‘in sinfi	Havo-ko‘pikli o‘t o‘chirgichlar, sig‘imi 100 L	Ko‘pik-kukunli o‘t o‘chirgichlar, sig‘imi 100 L	Kukunli o‘t o‘chirgichlar, o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi 80 dan 90kg gacha	Uglekistlotali o‘t o‘chirgichlar, o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi kg
						25	80
A, B, V1-V4 (yonuvchi gazlar va suyuqliklar)	500	A	1++	1++	1++	-	3+
		V	2+	1++	1++	-	3+
		S	-	1+	1++	-	3+
		D	-	-	1++	-	-
		E	-	-	+	2+	1++
V1-V4 (yonuvchi gazlar va suyuqliklardan tashqari), G	800	A	1++	1++	1++	4+	2+
		V	2+	1++	1++	-	3+
		S	-	1+	1++	-	3+
		D	-	-	1++	-	-
		E	-	-	1+	1++	1+

Izoh. 1. Turli sinfdagi yong‘inlarni o‘chirishda kukunli va havo-ko‘pikli o‘t o‘chirgichlar tegishli zaryadga ega bo‘lishi kerak: A sinf uchun — AVSE kukunlari; V, S, E sinflari uchun — VSE yoki AVSE hamda D sinf uchun — D kukuni.
2. “++”, “+” va “ — ” belgilarining ma’nolari 6-ilovaning 1-jadvalidagi 2-izohda keltirilgan.
6-Ilovaga
3-JADVAL
Binolar (inshootlar) va hududlarni yong‘inga qarshi qalqonlar bilan jihozlash me’yorlari

T/r	Xonalarning yoki tashqi texnologik qurilmalarning portlab-yonish va yong‘in xavfi bo‘yicha toifasi hamda xonalarning funksional vazifasi bo‘yicha nomlanishi	Bir dona yong‘inga qarshi qalqon bilan himoyalanadigan maydon, m^2	Yong‘in sinfi	Qalqon turi
1.	A, B, V1-V4 (yonuvchi gazlar va suyuqliklar)	200	A	YoQQ-A
			V	YoQQ-�
			E	YoQQ-E
2.	V1-V4 (qattiq yonuvchi modda va materiallar)	400	A	YoQQ-A
			E	YoQQ-E
3.	G, D	1800	A	YoQQ-A
			V	YoQQ-V
			E	YoQQ-E
4.	Qishloq xo‘jaligi ekinlarini qayta ishlash korxonalarining xonalari va ochiq maydonlari	100	-	YoQQ-QX
5.	Turli payvandlash va boshqa olovli ishlarni olib borishga mo‘ljallangan xonalar	-	A	YoQQ-T

Izoh.
YoQQ-A — A sinfidagi yong‘in o‘choqlari uchun yong‘inga qarshi qalqon;
YoQQ-V — V sinfidagi yong‘in o‘choqlari uchun yong‘inga qarshi qalqon;
YoQQ-E — E sinfidagi yong‘in o‘choqlari uchun yong‘inga qarshi qalqon;
YoQQ-QX — qishloq xo‘jaligi obyektlari uchun yong‘inga qarshi qalqon;
YoQQ-T — transportirovka qilinadigan yong‘inga qarshi qalqon.
6-Ilovaga
4-JADVAL
Yong‘inga qarshi qalqonlarni mexanizatsiyalashmagan asbob va inventarlar bilan jihozlash me’yorlari

T/r	Mexanizatsiyalashmagan asbob va inventarlar, yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalarining nomlari	Yong‘in sinfi va yong‘inga qarshi qalqonning turiga qarab jihozlash me’yorlari
		A-sinfi YoQQ-A	V-sinfi YoQQ-V	E-sinfi YoQQ-E	YoQQ-QX	YoQQ-T
1.	O‘t o‘chirgichlar:
	ko‘pikli va suvli, o‘t o‘chirish moddasining sig‘imi, L/og‘irligi, kg, 10/9	2+	2+		2+	2+
	kukunli
	o‘t o‘chirish moddasining sig‘imi, L /og‘irligi, kg, 10/9	1++	1++	1++	1++	1++
	o‘t o‘chirish moddasining sig‘imi, L/ og‘irligi, kg,5/4	2+	2+	2+	2+	2+
	uglikislotali o‘t o‘chirish moddasining sig‘imi, L / og‘irligi, kg, 5/3			2+		1
2.	Lom	1	1		1	1
3.	Bagor	1			1
4.	Yog‘och dastakli ilgak			1
5.	Konnussimon chelak	2	1		2	1
6.	Elektr simlarini kesish uchun to‘plam: qaychi, dielektrik poyafzal va dielektrik rezinali gilamcha			1
7.	Asbestli to‘shama, jun tolali mato (namat, yonmaydigan mato)		1	1	1	1
8.	Tig‘li belkurak	1	1		1	1
9.	Yapoloq belkurak	1	1	1	1
10.	Ayri, panshaxa				1
11.	Qurilmalarni tashish uchun arava					1
12.	Suv saqlash uchun sig‘im xajmi:
	0,2 m^3	1			1
	0,02 m^3					1
13.	Qum solingan quti		1	1
14.	Qo‘l nasosi					1
15.	Diammetri 51 sm, uzunlikdagi 18-20 m yong‘inni o‘chirish yengi					1
16.	Himoya ekrani 1,4 x 2 m					6
17.	Ekranlarni osib qo‘yish uchun tirgaklar					6

Izoh.
1. Turli sinfdagi yong‘inlarni o‘chirishda kukunli o‘t o‘chirgichlar tegishli zaryadga ega bo‘lishi kerak: A sinfidagi yong‘inlar uchun kukunli — AVS(E), V va (E) — VS(E) yoki AVS(E) o‘t o‘chirgichlar.
2. “++”, “+” va “-” belgilarining ma’nolari 6-ilovaning 1-jadvalidagi 2-izohda keltirilgan.
3. Ko‘pikli, suvli, kukunli va uglikislotali ko‘chma o‘t o‘chirgichlar uchun ikki xil markirovka beligilangan: eski markirovkada sig‘im hajmi L da belgilangan bo‘lsa, yangi markirovkada o‘t o‘chirish moddasining og‘irligi ko‘rsatilgan. Yong‘inga qarshi qalqonlarni ko‘chma o‘t o‘chirgilar bilan jihozlashda ham yangi va ham eski markirovkadan foydalanish mumkin.
6-Ilovaga
5-JADVAL
Yong‘inni o‘chirish birlamchi vositalarining me’yorlari