17. Təbii dillərlə iş. Təbii dillərin emalı
18. Süni intellekt nəzəriyyəsində biliklərin təqdimatı
19. Süni intelektual sistemlərin qurulma prinsipləri
Təbii dillərlə iş. Təbii dillərin emalı
Mühüm istiqamət təbii dilin emalı sayılır, bu çərçivədə dərketmənin mümkün analizinin aparılması, "insan" dilində mətnlərin emalı və generasiyasının imkanları. Bu istiqamət çərçivəsində təbii dilin emalının müqsədi qoyulur, hansı ki, biliyin müstəqil əldə etmək vəziyyətində olması, mövcud mətnin oxunması, internetə görə mümkünlüyü.
Təbii dilin emalının bəzi düz tətbiqləri informasiya axtarışını daxil edir (həmçinin, mətnin dərin analizi) və maşın tərcüməsi.
Biliklərin təqdim olunması və biliklərin istifadəsi
Biliklərin mühəndisliyi. Biliklərin təqdim olunması.
Biliklərin mühəndisliyi istiqaməti sadə informasiyadan, biliklərin alınması məsələlərini, onların sistemləşdirməsini və istifadəsini birləşdirir. Bu istiqamət tarixən ekspert sistemlərinin yaradılmasıyla bağlıdır - hər hansı problemin nəticələrin düzgün alınması üçün ixtisaslaşdırılmış bilik bazalarından istifadə edən proqramlar.
Verilənlərdən biliklərin istehsalı – baza problemlərindən biri, verilənlərin intellektual analizidir. Bu problemin həllinə müxtəlif yanaşmalar mövcuddur, o cümlədən - neyroşəbəkə texnologiyası əsasında, neyron şəbəkələrinin işlədilməsində istifadə olunan prosedurlar.
Süni intelektual sistemlərin qurulma prinsipləri
Süni intellekt indiyə qədər iki istiqamətdə öyrənilib: Soft Computing və Hard Computing
Bizim danışdığımız intellektual sistemlər müasir dünyada bu iki istiqamətin sintezi kimi inkişaf etməkdədir. Lakin bu yeni istiqamətdə çalışılır ki, ağırlıq birinciyə (Soft Computing) verilsin.
Bütün bunlara baxmayaraq ikinci istiqamət bizim üçün daha çox maraq kəsb edir: istehsal, proseslərin idarə edilməsi, marketinqin idarə edilməsi, maliyyə menecmenti, bank sferası, fond birjası kimi sahələrdə istifadə olunan tətbiqi intellektual sistemlər və ekspert sistemlər.
Bütün bunlardan belə nəticə çıxarmaq olar ki, intellektual sistemlər süni intellektin bir hissəsi olaraq onunla paralel inkişaf edib və etməkdədir.
Süni intellekt sistemlərinin quruluşu haqqında danışdıqda ilk öncə konkret tədqiqat sahəsində biliklərin tətbiqi və problemin həlli çərçivəsində təşkilati struktur başa düşülür.
Dostları ilə paylaş: |
