141 ayhan nuri yilmaz gökmen kiliçOĞlu tüRKİYE’Nİn orta asya’daki yumuşak güCÜ ve kamu diplomasiSİ t ü R

156
TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI 
TDA
T
Ü
R
K
 D
Ü
N
YA
SI 
ARA
Ş
TIRM
AL
A
R
I 
/
 T
D
A
2018
TEMMUZ - AĞUSTOS
CİLT
: 119 
SAYI
: 235
SAYFA
: 141-184
miştir. Kuşkusuz bunda değişen iktidar kadar TİKA’nın kapsama alanının 
değişmesinin de etkisi vardır. Bu dönemde başlayan süreçle Türk cumhuri
-
yetleri ağırlıklı faaliyet yürüten TİKA’nın faaliyet merkezinin Afrika ve Ortado
-
ğu’ya dönüştüğü söylenebilir. Türkiye’nin küresel etkisini artırmada mevcut 
ve organize bir kurumu kullanması ve TİKA’nın Orta Asya’da daha az ihtiyaç 
duyulur olması da bu durumun sebepleri arasında gösterilebilir.
TİKA’nın bölgeyi de ilgilendiren en önemli kültürel işbirliği çalışması Tür
-
koloji Projesi olmuştur. TİKA 14 ülke, 3 özerk cumhuriyet ve Kosova’da 18 
Türkoloji Bölümü açmış veya var olanların altyapısını güçlendirmiştir.
Büyük Timur İmparatorluğu döneminde 1389 yılında Timur tarafından 
yaptırılan Hoca Ahmed Yesevi Türbesi ve külliyesinin yenilenmesini, Kazakis
-
tan Devleti ile yapılan bir anlaşma sonucu Türkiye Cumhuriyeti üstlenmiş ve 
1993 yılında çalışmalara başlanmıştır. Öner Kabasakal’ın başkanlığı döne
-
minde TİKA uzmanlığı ile yenileme çalışmaları sürdürülen türbe, 2002 yılında 
UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul görmüştür.
46
TİKA’nın ilk Program Koordinasyon Ofislerinden biri 1993 yılında Biş
-
kek’te, diğeri ise Aşkabat’ta açılmıştır. Söz konusu ofislerden Kırgızistan Ofisi 
bu dönemde bu makalenin yazarlarından Ayhan Nuri Yılmaz’ın da bir uzman 
olarak görev almış olduğu pek çok projeyi hayata geçirmiş ve Türkiye’den 
getirtilen uzmanlar yerel kurumlarda alanlarında çalışmalar yürütmüş ve ül
-
kenin yeni sisteme entegrasyonu için çalışmışlardır. Bu ofisler açıldıkları yıl 
86 projeyi hayata geçirmişlerdir.
47
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kırgız 
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Kırgız Cumhuriyeti’ndeki TİKA PKO’nun Fa
-
aliyetine İlişkin Anlaşma 05.09.2006 tarihinde imzalanmış ve TİKA ofisinin 
hukuki statüsünü belirlemiştir.
TİKA, Kırgızistan’da, 1992’den bu yana alt yapı, eğitim, sağlık, kültürel iş 
birliği, iletişim, acil ve insani yardımlar gibi çeşitli alanlarda 761 projeyi ha
-
yata geçirmiştir. Bu projelerin, 117’si sağlık, 166’sı eğitim, 180’i diğer altyapı 
ve hizmetler, 124’ü ekonomik altyapı ve hizmetler, 80’i kültürel iş birliği ve 
iletişim, 40’ı su ve su hijyeni, 40’ı üretim, 14’ü acil ve insani yardım projesi 
olarak kayda geçmiştir.
48
TİKA, bölge ülkelerinin kültürel ve sanatsal gelişimlerine de katkı sağla
-
maktadır. Bu bağlamda bir örneği Kırgızistan’dan verebiliriz. Bişkek Beledi
-
yesi Kültür Dairesi Başkanlığı’nın 7. No’lu Çocuk Müzik Okulu’nun 
“Cetigen” 
çocuk folklor topluluğuna kıyafet ve enstrüman yardımında bulunmuştur.
49
TİKA, sağlık alanındaki desteklerini Kırgızistan’da da sürdürmüştür. Ör
-
neğin Kırgızistan’da Kemik İliği Nakli Yönteminin Geliştirilmesi Projesi kapsa
-
mında doktor ve hemşirelere Türkiye’de eğitim verilmiştir.
50
46
H. Murat Terzi, “İpekyolu Yıldızları”, 
Artı90,
Sayı: 5, Ocak 2013, s. 79.
47
“TİKA 14. Yılında…”, 
Avrasya Bülteni,
Sayı: 39, Ekim 2005, s. 3.
48
http://www.tika.gov.tr/tr/haber/tika_kirgizistan_da_26_yilda_761_projeyi_hayata_gecirdi-46899,
(Erişim Tarihi: 01.09.2018).
49
“TİKA’dan Kırgız Kültürüne Katkı”, 
Avrasya Bülteni,
Sayı: 29, Aralık 2004, s. 14.
50
“Kemik İliği Nakli Yönteminin Geliştirilmesi Projesi”, 
Avrasya Bülteni,
Sayı: 26, Eylül 2004, s. 14.
235_Gokmen_Kilicoglu.indd 156
13.09.2018 14:40:38

---