Taqsimlanish koeffitsenti deb, tizim muvozanatlashgan vaqtda moddaning organik fazadagi umumiy konsentratsiyasini suvli fazadagi konsentratsnyasi nisbatiga aytiladi.
Bu erda, Csuv ...., Corg - moddaning suvli va organik fazalardagi har xil birikma holdagi konsentratsiyalari.
Agar modda organik va suvli fazalarda faqat bir xil birikma holda bo‘lsa, taqsimlanish koeffitsienti kuyidagi shakilda yoziladi.
Bu erda, Kd - taqsimlanish doimiyligi.
Taqsimlanish doimiysi Kd muvozanat doimiysi Km bilan kuyidagicha bog‘langan.
Bu erda, Km – muvozanat doimiysi ; γsuv va γorg – moddaning suvli va organik fazalaridagi faollik koeffitsientlari.
O‘ta suyultirilgan eritmalar uchun γsuv = γorg = 1, va
Ajratish koeffitsenti (β) - ikkita ajratilayotgan moddalar taqsimlanish koeffitsentlarining o‘zaro nisbati
Moddalarni bir-biridan ekstraksiya yo‘li bilan ajratib olish uchun β 2 bo‘lishi kerak.
Ajratish (ekstraksiya) darajasi (E) - moddaning umumiy mikdoridan organik fazaga utgan qismi foizlar xisobida:
Suv va organik fazalarning har hil xajmlarida:
Bu erda va - moddaning organik va suvli fazalardagi konsentratsiyalari; va - organik va suvli fazalarning xajmlari.
Betaraf ekstragentalar bilan ekstratsiyalash
Betaraf ekstragentalar bilan ekstratsiyalashga, tributilfosfat (TBF) ekstragenti bilan uranilnitratni ekstraksiyalash tenglamasi misol bo‘lishi mumkin:
Betaraf ekstragentlar bilan ekstraksiyalash jarayonining muvozanatini kuyidagi misolda ko‘rib chiqamiz:
Suvli eritmada Men+ ning va suyultirgichda TBF ning kam konsentratsiyalarida (suyultirilgan eritmalar ) reaksiyaning muvozanat doimiyligi kuyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
bo‘lgani uchun
bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |
