1.İStatiSTİK

Zaman ve yer: İstatistiğin ortaya koyduğu genel yargıların ancak belli bir yerde ve zamandaki bir yığın için doğru olup başka yer ve zamanlar için bir değer taşımadığı şeklindeki yargıda hatalıdır. Aynı nitelikte ve yeteri kadar büyüklükte alındığı taktirde bir yığın olayı için bulunan bir genel yargının zaman ve yer değişikliği ile değerinden bir şey kaybetmediği görülür.

• Zaman ve yer: İstatistiğin ortaya koyduğu genel yargıların ancak belli bir yerde ve zamandaki bir yığın için doğru olup başka yer ve zamanlar için bir değer taşımadığı şeklindeki yargıda hatalıdır. Aynı nitelikte ve yeteri kadar büyüklükte alındığı taktirde bir yığın olayı için bulunan bir genel yargının zaman ve yer değişikliği ile değerinden bir şey kaybetmediği görülür.

19.yüzyılda Belçikalı İstatistikçi Quetelet 100’ü aşkın değişik istatistik tanımının varlığını ortaya koymuştur. 1896 yılında La Haye uluslar arası istatistik kongresinde. Alman istatistikçi Engel birbirinden farklı 180 tane istatistik tanımı belirlediğini ifade ederek adete istatistik tanımlarının istatistiğini yapmıştır.

• 19.yüzyılda Belçikalı İstatistikçi Quetelet 100’ü aşkın değişik istatistik tanımının varlığını ortaya koymuştur. 1896 yılında La Haye uluslar arası istatistik kongresinde. Alman istatistikçi Engel birbirinden farklı 180 tane istatistik tanımı belirlediğini ifade ederek adete istatistik tanımlarının istatistiğini yapmıştır.

Yapılan istatistik tanımlarından birkaçı aşağıdadır:

• Yapılan istatistik tanımlarından birkaçı aşağıdadır:

• Yığın olaylarını inceleyen ve bunlara ilişkin genel bağıntıları belirtmeye çalışan bir bilimdir.

• Çok sayıda dış etkene bağlı nesne, varlık ya da olayların sayısal dökümü yapılabilen özelliklerini, incelemeye yarayan bir teknik ya da yöntem kümesidir.

Yığın olayların belli amaçlarla gözlemlenmesi sonucu elde edilen verilerin sayısal biçimde işlenmesini sağlayarak, söz konusu olayların oluşturduğu yığınların bilimsel bir şekilde incelenmesinde kullanılan teknik ve yöntemler bilimidir.

• Yığın olayların belli amaçlarla gözlemlenmesi sonucu elde edilen verilerin sayısal biçimde işlenmesini sağlayarak, söz konusu olayların oluşturduğu yığınların bilimsel bir şekilde incelenmesinde kullanılan teknik ve yöntemler bilimidir.

• Çağdaş anlamda istatistik kısaca “Bilimsel karar ile bilimsel eyleme ışık tutan teknik” diye tanımlanabilir.

“İstatistik” sözcüğünün İtalyancada devlet adamı anlamına gelen “statista”dan alındığı ifade edildiği gibi, Latincede durum anlamına gelen “status” kökünden türetildiğine inanılmaktadır. Yunancada gözlem için kullanılan “startizein” sözcüğünden kaynaklandığı inancında olanların yanında İtalya’da devletin siyasal durumu anlamındaki “stato” kökünden kaynaklandığı görüşünde olanlar da vardır.

• “İstatistik” sözcüğünün İtalyancada devlet adamı anlamına gelen “statista”dan alındığı ifade edildiği gibi, Latincede durum anlamına gelen “status” kökünden türetildiğine inanılmaktadır. Yunancada gözlem için kullanılan “startizein” sözcüğünden kaynaklandığı inancında olanların yanında İtalya’da devletin siyasal durumu anlamındaki “stato” kökünden kaynaklandığı görüşünde olanlar da vardır.

“İstatistik” sözcüğüyle ilgili olarak kesin bilinen, Alman bilimcilerin 18.yüzyıl başlarında devletin durumuyla ilgili sayısal bilgiler için ilk kez “Statistik” deyimini kullanmış olmalarıdır.

• “İstatistik” sözcüğüyle ilgili olarak kesin bilinen, Alman bilimcilerin 18.yüzyıl başlarında devletin durumuyla ilgili sayısal bilgiler için ilk kez “Statistik” deyimini kullanmış olmalarıdır.

• Türkiye’de Cumhuriyet döneminde yerleşmiş olan istatistik sözcüğüne karşılık olarak, Osmanlı İmparatorluğunda “ihsaiyat” deyimi kullanılmıştır.

17.yüzyıl ortalarında Alman Üniversitelerinde okutulan “Devlet Bilgisi” dersi ile başlangıç böylece devlet “status” sözcüğünden türeyen “istatistik” sözcüğünün ortaya çıkışı sayılara dayanmadan devletin betimlenmesi üzerinde duran bu okulun önde gelenleri Con ring, Archenwell, Schmeitzelldir.

• 17.yüzyıl ortalarında Alman Üniversitelerinde okutulan “Devlet Bilgisi” dersi ile başlangıç böylece devlet “status” sözcüğünden türeyen “istatistik” sözcüğünün ortaya çıkışı sayılara dayanmadan devletin betimlenmesi üzerinde duran bu okulun önde gelenleri Con ring, Archenwell, Schmeitzelldir.

Daha sonra İngiltere’de ve Almanya’da ortaya çıkan “Sigorta Matematikçileri Okulu” önde gelenleri Graunt, Pethy, Halley olan bu okul, doğum, ölüm gibi nüfus olaylarını sayısal verilere dayanarak çözümler. Kökeni Pascal’da ,Galileo’da aransa da ”Büyük Sayılar Kanunu “ile gerçek öncülüğü Bernouilli’nin yaptığı olasılık hesabını geliştiren okul Bernouilli’yi de Moivre izler.

• Daha sonra İngiltere’de ve Almanya’da ortaya çıkan “Sigorta Matematikçileri Okulu” önde gelenleri Graunt, Pethy, Halley olan bu okul, doğum, ölüm gibi nüfus olaylarını sayısal verilere dayanarak çözümler. Kökeni Pascal’da ,Galileo’da aransa da ”Büyük Sayılar Kanunu “ile gerçek öncülüğü Bernouilli’nin yaptığı olasılık hesabını geliştiren okul Bernouilli’yi de Moivre izler.