442
4. Ömər
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Qurani Kərimin mütəşabihləri ilə sizlərlə
mübahisə edəcək bir qrup kimsələr gələcəkdir. Siz də onları sünnətlərlə susdurun.
Çünki sünnətə tabe olan kimsələr Allahın Kitabını ən gözəl bilən kimsələrdir»
1730
.
5. İbn Ömər - radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Sizlərdən hər kimsə birinin sünnətini
(yolunu) izləmək istəyərsə, ölmüş olanların (sünnətini) yolunu izləsin. Bunlar da
Muhəmməd
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in səhabələridir. Onlar bu ümmətin
xeyirliləri idilər. Qəlbləri ən yaxşı, elmləri ən dərin, əbəs yerə özlərinə zülm etməkdən
ən uzaq olan kimsələr idilər. Allah onları Peyğəmbərinə yoldaşlıq etməyə, dinini
(daşımaq) başqalarına çatdırmaq üçün seçdi. Buna görə də sizlər də onların əxlaqı ilə
əxlaqlanmaya və onların getdikləri yolla getməyə çalışın. Onlar Muhəmməd
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in səhabələridirlər. Onlar Kəbənin Rəbbi olan Allaha and
olsun ki, doğru yolda idilər»
1731
.
6. Xuzeyfə b. Yəmən
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi
və səlləm
–
in səhabələrinin ibadət deyə etmədiyi heç bir şeyi siz də ibadət deyə
etməyin. Çünki əvvəl gələn, sonra gələnə söyləyəcək bir söz buraxmamışdır. Ey
Alimlər topluluğu! Allahdan qorxun. Sizdən əvvəlkilərin izlədiyi yolu tutun»
1732
.
7. İbn Ömər
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «İnsanlar əvvəlkilərin izlədikləri (yolu)
izlədikcə doğru yolla getməyə davam edəcəklər»
1733
.
8. Əbu Dərda
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Sən əvvəlkilərin izini (yolunu)
izlədiyin müddətdə əsla azmazsan»
1734
.
9. İbn Abbas
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Sünnət əhli olan bir kimsəyə baxmaq,
sünnətə dəvət edər, bidəti isə qadağan edər»
1735
.
10. İbn Məsud
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Bizə Uca Allahın Kitabından və ya
Allahın elçisinin sünnəsi ilə bağlı bildiyimiz hər hansı bir məsələ haqqında soruşsanız
biz onu sizə çatdırarıq. Lakin sizin sonradan uydurduğunuz şeylərə biz cavab
vermirik»
1736
.
11. Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Allah hər bidət sahibinin
tövbəsini o, bidətini tərk edincəyə qədər pərdə ilə əngələmişdir»
1737
.
12. Əbu İdris əl-Həvlani
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Bir ümmət dində bir bir
bidət ortaya çıxarsa mütləq Allah bu səbəbdən onlardan bir sünnəni götürər»
1738
.
13. Ubeyy b. Kəb
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Sizə o, yola və sünnəyə möhkəm
sarılmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki kim o, yolda və sünnədə olarsa Rəhmanı
xatırladığı vaxt Onun qorxusundan gözləri yaşla dolarsa həmin adama Allah əzab
verməz»
1739
.
14. Ömər
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Rəy əhli (Kitab və Sünnəyə
əsaslanmayaraq öz rəyləri ilə hökm edənlər) sünnəyə müxalif olanlardır. Hədisləri
yadda saxlamaq onlara çətin gəlmişdir. Onlar hədisləri tərk etdiklərinə görə onları
yadda saxlaya bilməmişlər. Bunun nəticəsində öz fikirlərinə əsaslanaraq öz ağıllarına
1730
əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat», İbn Batta «əl-İbanə».
1731
Əbu Nuaym «əl-Hilyə» 1/305.
1732
İbn Batta «əl-İbanə».
1733
əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
1734
İbn Batta «əl-İbanə».
1735
əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
1736
Darimi 1/46.
1737
əl-Albani «Səhih Tərğib vət Tərhib» 1/26 hədis 52.
1738
ibn Vaddah «əl-Bidə» səh 36.
1739
Əbu Nueym «Hiylə» 1/352-353, əl-Lələkai 1/54.
443
uyğun söz söyləmişlər. Bununla da həm özləri azmışlar həm də başqalarını
azdırmışlar»
1740
.
15. Əli
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Nəfsin istəyi sünnəyə müxalif olanın
qənaətinə görə haqdır»
1741
.
16. İbn Məsud, Ubey b. Kəb
- radıyallahu anhum
–
deyirlər ki: «Sünnədə iqtisad,
bidətlərdə ictihad etməkdən xeyirlidir (yəni: az da olsa sünnə ilə əməl etmək çox
bidətlə əməl etməkdən xeyirlidir)
1742
.
17. İbn Məsud
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Siz (sünnəyə) tabe olun. Bidət ortaya
çıxarmağa çalışmayın. Çünki sünnə sizə kifayət edər, bidətə ehtiyac yoxdur»
1743
.
18. İbn Abbas
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Bir il keçməmiş insanlar bidəti ortaya
çıxarmağa və sünnəni məhv etməyə başladılar. Nəhayət bidətlər yayılmağa, sünnə isə
tərk olunmağa başladı»
1744
.
19. Əbu Zərr
- radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
bizə üç şeyi tərk etməməyi əmr etdi: «Yaxşılığı əmr edib pislikdən
çəkindirmək və insanlara sünnəni öyrətməyi»
1745
.
20. İbn Məsud
- radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Cəmaat Allaha itaətə uyğun gələn
şey deməkdir, sən tək qalsan da belə»
1746
.
21. İbn Teymiyyə
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Biz hədis əhli deyərkən sadəcə
onu duyan, yazan və rəvayət edənləri deyil, hədisi qorumağa çalışan, onun bilgisinə
sahib olmağa, zahirdə və batində onu anlamağa və ona haqqıyla uymağa çalışanları
qəsd edirik»
1747
.
22. İbn Məsud
- radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki: «Cəmaatın içində
xoşlanmadığınız bir şey şübhəsiz ayrılıq halında sevdiyiniz bir şeydən xeyirlidir»
1748
.
23. Usamə b. Şərik
- radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Allahın əli cəmaatın üzərindədir»
1749
.
24. İbn Abbas - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi
və səlləm
–
buyurdu: «Allahın əli cəmaatla birlikdədir»
1750
.
25. İbn Abbas - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
buyurdu: «Kim əmrindən xoşuna gəlməyən bir şey görərsə, ona səbr etsin.
Çünki şübhə yoxdur ki, cəmaatdan bircə qarış ayrılandan sonra ölən kimsə mütləq
cahiliyyə ölümü ilə ölər»
1751
.
26. Zeyd b. Sabit - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Üç xislət vardır ki, heç bir müsəlmanın qəlbi bunları
yerinə yetirərkən qüsur göstərməz: «Əməli səmimi olaraq Allah üçün etmək,
idarəçilərə nəsihət etmək və cəmaata bağlı qalmaq…»
1752
.
1740
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 121, İbn Həcər «Fəthul Bəri» 13/289, Laləkai 1/123.
1741
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 122.
1742
Darimi 1/72, əl-Bəğavi «Şərhu Sünnə» 1/208, Həkim «Mustədrək» 1/103.
1743
Darimi 1/69.
1744
İbn Vaddah «əl-Bidə» səh 38.
1745
Darimi 1/136.
1746
Lələkai 1/109.
1747
Fətava 4/91-95.
1748
Laləkai 1/108, əş-Şatibi «əl-İtisam» 2/261.
1749
İbn Əbu Asim «əs-Sünnə» 1/40, əl-Albani səhih.
1750
Tirmizi «Sünnən» 7/2166 həsən-qərib.
1751
Buxari, Müslim.
1752
İbn Əbu Asim «əs-Sünnə» 1/45, əl-Albani səhih.